Rzecznik Praw Dziecka: dzieci chcą być wysłuchane. Dziś pierwszy Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka

Posłuchaj

Marek Michalak podkreśla, że pośród wielu praw młodym ludziom bardzo zależy na byciu wysłuchanym (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Sejm ustanowił 20 listopada Ogólnopolskim Dniem Praw Dziecka na wniosek rzecznika praw dziecka Marka Michalaka. Uchwałę w tej sprawie podjęto 6 listopada. Marek Michalak podkreślał, że uczczenie 20 listopada jako dnia, w którym szczególnie zwraca się uwagę na prawa dzieci, jest zgodne z rekomendacjami ONZ.

- To kolejny dzień, podczas którego zwracamy uwagę na dzieci, w tym wypadku w kontekście praw im przysługujących. Bardzo ważny temat. Młodzi ludzie muszą mieć świadomość, że są podmiotami, że prawa ich są ważne, muszą je znać i one muszą być przestrzegane - powiedział Rzecznik Praw Dziecka.

Prawa dzieci

- Dzieci mają głos, w sprawach, które ich dotyczą - mówi Marek Michalak i podkreśla, że pośród wielu praw - młodym ludziom w Polsce bardzo zależy na byciu wysłuchanym. - Taką potrzebę wyraża ponad 80 procent dzieci i młodzieży, pytanych o to, które z ich praw jest dla nich najważniejsze - mówi Marek Michalak.

Rzecznik Praw Dziecka dodaje, że podmiotowość dziecka, prawo do głosu we własnej sprawie powinno wyrażać się w różnych dziedzinach, również tych, w których decyzje podejmują dorośli: w domu , w sądach, szkołach, ośrodkach wychowawczych, w placówkach zdrowia. Chodzi o to, aby dorośli podejmujący decyzje mieli możliwość zadecydowania najlepiej dla młodego człowieka, znając jego zdanie - mówi Marek Michalak.

<<<Rzecznik Praw Dziecka: dziecko to już jest człowiek, nie zadatek na człowieka>>>

Jego zdaniem ten dzień trzeba mocno akcentować - nie tylko mówiąc o prawach dzieci, bo te wielu ludzi jest w stanie bez problemu wymienić, ale też tłumacząc, co one oznaczają i co się z nimi wiąże. Podkreślił, że praw dzieci nie powinno się wiązać z obowiązkami. Mówiąc o obowiązkach w kontekście praw dzieci należy zwracać uwagę na te obowiązki, które dotyczą nas - świata dorosłych. - Młodym ludziom musimy mówić o prawach i odpowiedzialności za siebie i drugiego człowieka. Bo każdy człowiek ma prawa. Młodzi muszą wzrastać w przekonaniu, że nie są bezludnymi wyspami, gdzieś osadzonymi, ale obok nich są inne dzieci, inna młodzież, inni dorośli - rodzice, nauczyciele - zaznaczył rzecznik.

- Ja bym chciał, żeby każdy z 365 dni był dniem dziecka i dniem praw dziecka - mówił wcześniej Michalak.

Światowa konstytucja praw dziecka

Ogólnopolski Dzień Praw Dziecka ma przypominać "szczególny wkład i rolę Polski w tworzeniu światowego systemu ochrony praw dziecka". W uchwale, która go ustanowiła podkreślono, że to Polska była inicjatorem uchwalenia konwencji - najważniejszego na świecie dokumentu chroniącego prawa dzieci. - "Jako Polacy jesteśmy dumni z faktu, że to właśnie nasz kraj w 1978 r. przedstawił jego projekt i zaproponował Komisji Praw Człowieka ONZ jego uchwalenie. Był to niewątpliwie jeden z największych polskich sukcesów na arenie międzynarodowej" - napisali posłowie.

Konwencja nazywana jest światową konstytucją praw dziecka. Została przyjęta przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 20 listopada 1989 r. Jest najbardziej rozpowszechnionym dokumentem dotyczącym praw człowieka; podpisały ją wszystkie państwa na świecie, a prawie wszystkie - z wyjątkiem Somalii i USA - ją ratyfikowały. Proces przygotowywania konwencji trwał ponad 10 lat; chodziło o to, żeby uniknąć zapisów, które byłyby w jakiś sposób kontrowersyjne.

Polska podpisała i ratyfikowała ją w 1991 r. Pomimo że była inicjatorem jej uchwalenia i zaproponowała jej pierwotny projekt, ratyfikowała ją z dwoma zastrzeżeniami. Pierwsze dotyczyło art. 7, mówiącego, że dziecko ma prawo do poznania swojej tożsamości i biologicznej rodziny - Polska uznała prawo rodziców do zachowania w tajemnicy danych przysposobionego dziecka. Drugie zastrzeżenie dotyczyło granicy wieku, od której dopuszczalne jest powołanie do służby wojskowej i uczestnictwo w działaniach wojennych (art. 38). Polska zastrzegła, że tę kwestię rozstrzyga prawo krajowe. Zastrzeżenia zostały wycofane w 2012 r.

Trzy protokoły

Polska oprócz zastrzeżeń zgłosiła także dwie deklaracje do Konwencji. Jedna z nich stanowi, że prawa do swobody myśli, sumienia i wyznania oraz wyrażania własnych poglądów przez dziecko i występowania w sprawach dotyczących dziecka w postępowaniu administracyjnym i sądowym są wykonywane z poszanowaniem władzy rodzicielskiej, zgodnie z polskimi zwyczajami i tradycjami dotyczącymi miejsca dziecka w rodzinie i poza rodziną. W drugiej deklaracji strona polska podkreśla, że poradnictwo dla rodziców oraz wychowanie w zakresie planowania rodziny powinno pozostawać w zgodzie z zasadami moralności.

Do konwencji uchwalono trzy protokoły fakultatywne. Pierwszy dotyczy udziału dzieci w wojnach i konfliktach zbrojnych. Drugi - handlu dziećmi, prostytucji nieletnich, wykorzystywania dzieci do pornografii. Trzeci, który Polska podpisała, ale jeszcze nie ratyfikowała, dotyczy rozpoznawania skarg indywidualnych, zbiorowych i międzypaństwowych. Obecnie trwają uzgodnienia międzyresortowe przed jego ratyfikacją.

<<<"Nie ma dzieci - są ludzie" mówił Korczak i Superniania...>>>

PAP,kh