Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. "Książki w Polsce wołają o pomoc"

Posłuchaj

Andrzej Ziemiński, dyrektor koszalińskiej Biblioteki Publicznej, o Światowym Dniu Książki i Praw Autorskich (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- Książki w Polsce wołają o pomoc. One nie będą strajkować pod Sejmem, nie zorganizują blokady dróg ani żadnej manifestacji. Musimy im pomóc. W Światowym Dniu Książki rozpoczynamy kampanię pod nazwą #ocalksiazki, której pierwszą odsłoną jest uruchomienie profilu na Facebooku o tej samej nazwie oraz strony internetowej ocalksiazki.org - wyjaśnił prezes PIK Włodzimierz Albin.
- Celem jest pokazanie, że książki zmieniają rzeczywistość i poszerzają horyzonty. Porównywanie ich do innych produktów czysto konsumpcyjnych jest błędem. Chcemy więc prowadzić rozmowę o książkach oraz benefitach wprowadzenia ustawy o książce - dodał Albin.
Polska Izba Książki uważa, opierając się na analizie sytuacji w krajach, gdzie ustawy o książce wprowadzono już lata temu, że - po wejściu w życie takiej regulacji w Polsce - zwiększy się dostępność ambitnej literatury, spadną ceny nowości wydawniczych, a małe księgarnie będą lepiej chronione przed konkurencją wielkich sieci dystrybutorów.
Wojna cenowa niszczy rynek
Z 2,5 tys. księgarń, które jeszcze pięć lat temu funkcjonowały w Polsce, obecnie działa 1,8 tys. W polskim systemie dystrybucji książek ton nadają wielkie sieci księgarskie takie jak Empik czy Matras, które - jak uważa Albin - traktują książki jak modne ubrania: stawiają na nowości, które dostępne są przez zaledwie sześć miesięcy. Jeśli nakład w tym czasie się nie sprzeda, wraca do wydawcy.
Według PIK najgroźniejsza jest jednak wojna cenowa, którą wielkie sieci prowadzą między sobą i z mniejszymi księgarniami. Nowości oferowane są w ich sklepach z 30-proc., a nawet 40-proc. rabatem. Jego koszt ponoszą wydawcy, a od jego przyznania zależy decyzja o współpracy z wielkim dystrybutorem. Mniejsze księgarnie nie mają możliwości takiego wpływu na wydawcę, nie stać ich też na rabaty w podobnej wysokości.
***
PIK w swoim projekcie nakłada na wydawców i importerów książek obowiązek ustalenia jednolitej ceny książki przed wprowadzeniem jej do obrotu. Cena nowości musiałaby być stosowana przez 12 miesięcy przez wszystkie podmioty prowadzące sprzedaż nabywcy końcowemu. Efektem tego może być spadek cen książek, gdyż obecnie wydawcy, uprzedzając żądanie rabatu przez dystrybutora, podnoszą wyjściową cenę książki nawet o 20 proc.
Z badania opinii publicznej - zrealizowanego przez Instytut Millward Brown - wynika, że tylko 48 proc. Polaków w ciągu ostatniego roku kupiło jakąkolwiek książkę. Największy odsetek, z grona osób kupujących książki, zakupił przez ten czas od dwóch do trzech pozycji (25 proc. respondentów) lub od czterech do pięciu pozycji (21 proc. respondentów). Średnia liczba książek kupionych w ciągu ostatnich 12 miesięcy wśród całej populacji wynosi 3,8.
Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich
23 kwietnia obchodzony jest ustanowiony przez UNESCO Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Ta data jest związana z rocznicą urodzin lub śmierci kilku wielkich pisarzy: Szekspira, Cervantesa, Druona, Nabokova.
Na całym świecie organizowane są konferencje, debaty związane z książkami i czytelnictwem, uroczystości wręczenia nagród literackich czy spotkania autorskie. W ponad 60 księgarniach w Małopolsce w czwartek i piątek będzie można kupić książki z 10-proc. rabatem. W Krakowie za ladami księgarń staną pisarze i poeci. W bibliotekach będzie można spotkać się z autorami, odbędą się konkursy i wystawy.
Niektóre imprezy związane ze Światowym Dniem Książki zaplanowano na weekend. Portal eKulturalni.pl wraz z zaprzyjaźnionymi blogerami i wydawnictwami zorganizował zabawę "T(r)op 10 książek". 25 kwietnia użytkownicy portalu ukryją w kilku miejscach w 10 miastach Polski (Elbląg, Ełk, Gdynia, Kraków, Łódź, Olsztyn, Poznań, Toruń, Warszawa i Wrocław) książki, które uczestnicy zabawy będą musieli odnaleźć. Każda odnaleziona książka będzie prezentem dla znalazcy.
Empik organizuje 26 kwietnia w Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu gry miejskie oparte na fabułach książek, których akcja dzieje się w tych miastach. Każda z gier miejskich zakończy się w salonie Empik, gdzie odbędzie się spotkanie z autorem danej powieści, a dla najlepszych uczestników przewidziane są nagrody - e-czytniki PocketBook. Oprócz tego sieć od 23 do 26 kwietnia zaprasza na kilkadziesiąt spotkań autorskich.
W dniach 24-26 kwietnia odbędzie się 20. edycja Portu Literackiego Wrocław. We Wrocławskim Teatrze Współczesnym odbędzie się m.in. czytanie z ułożonej przez Artura Bursztę antologii "100 wierszy polskich stosownej długości". Większość z 44 autorów tych (m.in. Justyna Bargielska, Jacek Dehnel, Urszula Kozioł, Piotr Matywiecki, Krystyna Miłobędzka, Marta Podgórnik, Eugeniusz Tkaczyszyn-Dycki, Bohdan Zadura) weźmie udział w tym czytaniu.
Z okazji 10. edycji Nagrody Literackiej "Gdynia" powstał nowy festiwal literacki. Wydarzenie tworzyć będą cztery Weekendy Literackie zakończone wrześniową 10. Galą Nagrody Literackiej "Gdynia". Pierwszy z tych weekendów wyznaczono na 24-26 kwietnia. Gośćmi będą m.in.: Józef Baran, Nike Farida, Paweł Huelle, Anna Janko, Aleksander Kaczorowski, Jarosław Mikołajewski, Weronika Murek i Krzysztof Varga. W programie imprezy są m.in. konkurs poetycki, warsztaty i zajęcia dla najmłodszych.
PAP, kk