Odnaleziono niezwykłą szopkę z XVI wieku

W Narodowym Muzeum Sztuki Dawnej w Lizbonie można już oglądać wystawę tradycyjnych portugalskich szopek bożonarodzeniowych z okresu od XVI do XVIII wieku. Wśród eksponatów znalazła się niezwykła szopka, która trafiła do placówki zaledwie kilka tygodni temu.

Znalezisko, choć niekompletne - nie ma wszystkich postaci szopki, ale zachowały się główne figury i elementy żłóbka - ma olbrzymią wartość. Przedmiot należał do rodziny króla Manuela I, słynącego ze wspierania morskich wypraw portugalskich żeglarzy. Monarcha zamówił dzieło w 1569 roku dla swojej córki, księżniczki Marii.

- Wiedzieliśmy o istnieniu tej szopki w związku z kilkoma zachowanymi przekazami na jej temat. Dzieło zostało jednak odkryte przypadkowo i stanowi tylko część większej kolekcji - wyjaśniła Maria Joao Vilhena, konserwatorka dzieł sztuki w lizbońskim muzeum.

Wśród eksponowanych przez stołeczne muzeum elementów królewskiej szopki są różnej wielkości figury trzech króli, pasterzy, a także innych osób ubranych w XVI-wieczne stroje. Postacie wykonane z palonej gliny zostały odciśnięte w drewnianych formach.

- Sądząc po dużych rozmiarach figur dzieło wykonane dla księżniczki było dużą, wieloplanową szopką - wyjaśniła Vilhena.

- Dotychczasowy właściciel szopki zrzekł się do niej praw i przekazał nam ją na stałe. Osoba ta nie wiedziała jak cenne, a właściwie bezcenne, dzieło sztuki posiadała latami w swoim domu za szklaną witryną - dodała.

To, że figurki znalazły się w domu na portugalskiej prowincji nie było zaskoczeniem dla historyków sztuki. Właśnie w miejscowości Alenquer, w okolicach której przechowywano dzieło, rodzina królewska schroniła się w XVI wieku przed szerzącą się wówczas w Lizbonie epidemią dżumy.

***

Bożonarodzeniowe szopki są bardzo popularne w Portugalii. Jedną z największych prywatnych kolekcji szopek posiada Maria Cavaco Silva, żona prezydenta Portugalii Anibala Cavaco Silvy.

- Bożonarodzeniowa szopka jest ważnym elementem portugalskiej kultury i tożsamości społeczeństwa mocno przywiązanego do obrazów - wytłumaczyła Vilhena.

- Wartym odnotowania jest fakt, że znalezione koło Alenquer dzieło ze scenami narodzin Jezusa znajdowało się na terenie nieruchomości, która przed wiekami należała do zakonu franciszkanów, a więc prekursorów szopek - odnotowała.

PAP, kk