Gospodarzem Światowych Dni Młodzieży w 2019 roku będzie Panama

Posłuchaj

Bardzo się cieszymy, że następne ŚDM odbędą się u nas - mówi IAR Jesa Gonzales sekretarz Komitetu Organizacyjnego [tłum: To wspaniała wiadomość. Zostaliśmy wybrani i musimy otworzyć nasze drzwi przed rzeszą młodych ludzi. Na pewno musimy wprowadzić jakieś zmiany w naszym mieście, ale prezydent już obiecał nam pomoc]/IAR

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Panama, której powierzchnia jest ponad cztery razy mniejsza niż powierzchnia Polski, leży nad Oceanem Spokojnym i Morzem Karaibskim, a jej terytorium stanowi wąski pas lądu (od ok. 50 km do ok. 200 km) na szlaku łączącym Amerykę Północną z Południową. Kraj graniczy z Kostaryką i Kolumbią.

Stolicą Panamy jest 440-tysięczne miasto o tej samej nazwie (hiszp. Ciudad de Panama), językiem urzędowym jest hiszpański. W użyciu jest również wiele rdzennych języków.

TVP Info

Obszar obecnej Panamy w okresie prekolumbijskim był zasiedlony przez Czibczów oraz Karaibów. Po odkryciu przez Hiszpanów w 1501 r., terytorium w pierwszej połowie XVI wieku włączono do hiszpańskiej kolonii Wicekrólestwa Peru. Następnie (w pierwszej połowie XVIII wieku) było częścią wyodrębnionego z jego północnej części Wicekrólestwa Nowej Granady, również należącego do Hiszpanii. W 1821 r, Panama proklamowała niepodległość, wchodząc w skład utworzonej w 1819 r. Wielkiej Kolumbii, a po jej rozpadzie w 1830 r. pozostała w republice Nowej Granady (późniejszej Kolumbii).

Walka o niepodległość

W drugiej połowie XIX wieku w Panamie coraz silniejsze stały się dążenia niepodległościowe. Ostatecznie USA poparły secesję Panamy w 1903 r. Kolumbia uznała niepodległość Panamy dopiero w roku 1914.

Natychmiast po uznaniu niepodległości Panamy USA zawarły z nią traktat Haya–Bunau-Varilli, który dał im prawo do wieczystej dzierżawy pasa terytorium Panamy, na którym w latach 1904–1914 zbudowano Kanał Panamski. Od 1 stycznia 2000 r. strefa Kanału Panamskiego, pozostająca dotąd w dzierżawie Stanów Zjednoczonych, przeszła pod zarząd Panamy.

Panama jest republiką z prezydentem wybieranym w wyborach powszechnych na 5-letnią kadencję; jest on głową państwa i szefem rządu. Władza ustawodawcza należy do 78-osobowego, jednoizbowego Zgromadzenia Ustawodawczego, wybieranego w wyborach powszechnych na 5 lat. Władzę wykonawczą sprawuje powoływany przez prezydenta rząd. Obecnie prezydentem i szefem rządu Panamy jest Juan Carlos Varela Rodriguez.

Panama nie ma regularnej armii; ministerstwu bezpieczeństwa podlegają Panamskie Publiczne Siły Bezpieczeństwa, w skład których wchodzi policja, siły powietrzno-morskie i służby graniczne.

Choć Panama jest krajem rozwijającym się, a jej gospodarka należy do bardziej stabilnych w Ameryce Środkowej, poziom życia społeczeństwa jest niski, a według szacunków ok. 40 proc. ludności żyje poniżej poziomu ubóstwa. Największy udział w panamskiej gospodarce mają usługi (ponad 75 proc.), w tym obsługa Kanału Panamskiego; rolnictwo dostarcza ok. 6,5 proc. PKB, a przemysł ponad 16 proc. Znaczne dochody przynosi również rejestr obcych statków (Panama należy do krajów tzw. taniej bandery).

Ponad 60 proc. ludności Panamy stanowią Metysi, 20 proc. Mulaci i Afroamerykanie, a 10 proc. to ludność pochodzenia europejskiego. Jest również ludność indiańska, żyjąca głównie na wybrzeżu Morza Karaibskiego.

Choć kraj nie prowadzi oficjalnych statystyk, zgodnie z szacunkami około 85–93 proc. Panamczyków to katolicy, a protestanci stanowią 7–15 proc. społeczeństwa. Pierwsza panamska diecezja, utworzona przez papieża Leona X, powstała w 1513 r.; była jedną z najstarszych w Amerykach Środkowej i Południowej.

Papież w Panamie

W 1983 r. podczas pielgrzymki do Ameryki Środkowej Panamę odwiedził święty Jan Paweł II. W kraju tym kilkakrotnie gościła również błogosławiona Matka Teresa z Kalkuty, która założyła tam dom dla sierot i porzuconych osób starszych.

Arquidiócesis de Panamá/You Tube

Patronami Panamy są m.in. święty Jan Bosko i czczona od wczesnego średniowiecza w Hiszpanii Matka Boska z Antiguy, której figura stoi w katedrze w panamskiej stolicy.

O Panamie zrobiło się szczególnie głośno w kwietniu b.r., gdy wybuchła międzynarodowa afera "Panama Papers". Podano wówczas, że z wewnętrznej bazy danych panamskiej kancelarii prawnej Mossack Fonseca wyciekło 11,5 mln dokumentów - przede wszystkim e-maili, plików PDF, zdjęć i wyciągów - obejmujących okres od 1977 do początku 2016 r.

Dokumenty ukazują, jak znani i bogaci ukrywają przed fiskusem pieniądze w rajach podatkowych. Panamska kancelaria założyła ponad 200 tys. fasadowych firm (shell companies), które jedynie zarządzają włożonymi pieniędzmi, ukrywając, kto jest ich właścicielem. Dokumenty ujawniło Międzynarodowe Konsorcjum Dziennikarzy Śledczych (ICIJ), sugerując, że 140 polityków i innych oficjeli z całego świata, w tym 12 obecnych i byłych szefów państw oraz ich rodziny bądź krąg przyjaciół, ma powiązania z tajnymi firmami offshore.

PAP/IAR/iz