Narodowe Czytanie "Quo vadis". Prezydent: powieść, w której zwyciężyło dobro

Posłuchaj

Dziś Narodowe Czytanie "Quo vadis". Relacja Sylwii Białek (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Transmisja na żywo z Ogrodu Saskiego:

Finał organizowanego po raz piąty ogólnopolskiego Narodowego Czytania rozpoczął się w Ogrodzie Saskim w Warszawie.

Akcję zainaugurowali o godz. 11 prezydent Andrzej Duda z małżonką, Agatą, którzy przeczytali w Ogrodzie Saskim dwa wybrane przez siebie fragmenty powieści.

- Henryk Sienkiewicz w "Quo vadis" opisał ludzką naturę; jest w niej miłość, wielki duch, ale jest też to co ujmuje nasze serca, zwycięża dobro - podkreślił prezydent Andrzej Duda inaugurując w sobotę Narodowe Czytanie.

Wcześniej mówiąc o "Quo vadis" prezydent zaznaczył, że jest to "bardzo ludzka" powieść. - Henryk Sienkiewicz nie tylko opisał w niej wielką przygodę, trzymającą w napięciu, co do losów Ligii, Winicjusza, Petroniusza, Piotra, wszystkich wielkich bohaterów tej powieści, ale przede wszystkim opisał w niej ludzką naturę, bo jest tam i miłość, i jest pożądanie, i jest wielki duch, ale jest też nienawiść, okrucieństwo, ale przede wszystkim to co ujmuje nasze serca i to co zawsze wlewa otuchę - zwycięża dobro - powiedział.

Andrzej Duda przypomniał, że w "Quo vadis" zwyciężyło dobro, które nie miało siły militarnej. Miało jednak - jak zauważył - siłę ducha, siłę wiary. - Może właśnie dlatego Polacy jeszcze w tamtym okresie pod zaborami, kiedy Polski nie było, a Sienkiewicz napisał swoja powieść, tak bardzo ją pokochali - ocenił.

- Bo jakże to było wtedy dla nich znajome. Nie mamy siły, ale mamy wiarę, nie mamy władzy, ale mamy ducha. Jesteśmy nawet gotowi za ta naszą wiarę, w Polskę, polskość, za tą naszą wiarę chrześcijańska oddać życie, czyli kwintesencją tego co w tej powieści jest zawarte. Choć nie jest to powieść wprost mówiąca o Polsce i nie jest to powieść wprost mówiąca o Polakach - powiedział prezydent.

Zwrócił również uwagę na to, że powieść Sienkiewicza jest tak uniwersalna, iż przetłumaczono ją na ponad 50 języków w 60 krajach. - Jest więc nie tylko powieścią polska, jest dziś dziełem światowej literatury - podsumował.

Źr. TVP Info

Pierwsza Dama Agata Kornhauser-Duda powiedziała, że Narodowe Czytanie pokazuje, że chcemy wracać do klasyki literatury. - Chcemy sięgać po lektury dobre, sprawdzone, o których dyskutujemy i które od tylu lat nas poruszają - mówiła żona prezydenta.

Para prezydencka weźmie również udział w zakończeniu o godzinie 21.45.

"Wybitne osiągnięcia w dziedzinie etosu"

Na początku, przed wystąpieniem panry prezydenckiej, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński w przemówieniu przed Narodowym Czytaniem mówił o ogromnym wpływie twórczości noblisty na Polaków i zachęcał do czytania Sienkiewicza. Jak dodał, pisarz prawie nikogo nie pozostawi obojętnym.

Wicepremier przypomniał, że w uzasadnieniu przyznanej w 1905 r. Sienkiewiczowi literackiej nagrody Nobla napisano o jego wybitnych osiągnięciach dziedzinie eposu. - To mrówcza praca pisarza przeszukującego źródła nie tylko historyczne, połączone z ogromną fantazją i wybitnym talentem sprawiły, że z wypiekami na twarzy pokolenia Polaków sięgały i sięgają nie tylko po Trylogię, "Quo vadis", "Krzyżaków", ale i po "W pustyni i w puszczy", nowele, opowiadania, humoreski, opowieści współczesne" - zaznaczył.

Piotr Gliński dodał ponadto, że autor powieści będącej bohaterem tegorocznego Narodowego Czytania, był mistrzem słowa. - Często mówimy o niezwykłym języku opartym na elementach prawdziwej gwary stworzonej przez Reymonta na potrzeby "Chłopów". Może za rzadko zwracamy uwagę na podobne osiągniecia Sienkiewicza - zwrócił uwagę.

Wicepremier wskazał, że język którym posługują się bohaterowie Trylogii został stworzony "prawie od zera", choć był oparty na źródłach historycznych. Z kolei "W pustyni i w puszczy" Sienkiewicz zastosował "uproszczony dziecięcy język".

Gliński dodał, że wiele cytatów z twórczości polskiego noblisty weszło do języka codziennego. Wymienił m.in. "Jeśli ktoś Kalemu zabrać krowy to jest zły uczynek. Dobry, to jak Kali zabrać komuś krowy", "Nie Stasiu, ja nie chcę płakać - tylko mi się tak oczy pocą", "Ojciec prać?" czy "Zasiekliśmy Bohuna".

Przez cały dzień transmisja na żywo z Narodowego Czytania dostępna będzie na stronie narodoweczytanie.polskieradio.pl.

Po prezydenckiej parze czytanie Henryka Sienkiewicza w Ogrodzie Saskim kontynuują znani aktorzy, między innymi: Ewa Dałkowska, Małgorzata Kożuchowska, Sonia Bohosiewicz, Iza Kuna, Dawid Ogrodnik czy Olgierd Łukaszewicz.

Każdemu przedstawieniu powieści Henryka Sienkiewicza, towarzyszy akompaniament na żywo wybitnych i nagradzanych artystów reprezentujących różne style muzyczne, znanych przede wszystkim młodej publiczności. Udział w akcji potwierdzili: Misia Furtak, Skubas, Stefan Wesołowski, Włodzimierz Kiniorski, Pustki, Patrick The Pan, Pustki.

Z myślą o osobach niesłyszących i niedosłyszących całe wydarzenie w Ogrodzie Saskim jest tłumaczone na język migowy.

Dodatkowo muzyka wzbogacona jest efektami dźwiękowymi, przygotowanymi przez Aleksandra Wilka - reżysera dźwięku Polskiego Radia.

W przerwach Narodowego Czytania, gospodarz - dziennikarz Aleksander Laskowski - opowiada będzie starał się opowiedzieć wszystko to, co uzupełni naszą wiedzę na temat "Quo Vadis" Henryka Sienkiewicza.

Naszym oprowadzającym po tekstach autora jest Antoni Pawlicki. W swoich wejściach przeczyta teksty Henryka Sienkiewicza, w których autor sam pisał o genezie powstania powieści, opowiadał o Ojczyźnie czy o własnej twórczości.

"Rozwijanie wyobraźni"

- Największą wartością czytania jest rozwijanie wyobraźni - mówił wcześniej prezydent Andrzej Duda w Radiowej Jedynce. Prezydent podkreślał, że czytanie książek jest ważne dla rozwoju osobowości. Książka wymaga pewnego wysiłku intelektualnego i pomaga to w rozwoju każdego człowieka.

Prezydent zachęcał do czytania dzieciom i sobie nawzajem. - To jest ważne do budowania więzi między dzieckiem a rodzicem. Każdy z nas z pewnym rozrzewnieniem wspomina czasy, gdy był mały i tata lub mama mu czytali - mówił prezydent.

Narodowe Czytanie zorganizowano także w Senacie. Na zaproszenie marszałka Senatu Stanisława Karczewskiego fragmenty powieści czytać będą dziennikarze oraz przedstawiciele związków harcerskich.

Specjalne audycje związane z akcją Narodowego Czytania przygotowały wszystkie programy Polskiego Radia, które jest partnerem medialnym wydarzenia.

Narodowe Czytanie w Warszawie - pełen program

3 września 2016. Ogród Saski, Warszawa.

11:00 - powitanie publiczności, przemówienie prof. Piotra Glińskiego, ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

11:05 - Orkiestra Politechniki Warszawskiej i soliści – Joanna Freszal i Mariusz Wawrzyńczyk wykonują medley utworów "Dove Vai" oraz "Quo Vadis, domine?".

11:10 - oficjalne otwarcie Narodowego Czytania przez Parę Prezydencką i odczytanie fragmentu "Quo Vadis".

11:20 - Antoni Pawlicki czyta fragment "O genezie Quo Vadis" Henryka Sienkiewicza

11:25 - Małgorzata Kożuchowska. Czytanie pierwszego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Patronusz obudził się koło południa…". Aktorce towarzyszy Skubas – kompozytor muzyki pierwszej audycji.

12:10 - Antoni Pawlicki czyta fragment artykułu "O swojej własnej twórczości" Henryka Sienkiewicza.

12:17 - Ewa Dałkowska. Czytanie drugiego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Zamach na Ligię". Aktorce towarzyszy Stefan Wesołowski – kompozytor muzyki drugiej audycji.

13:04 - Antoni Pawlicki czyta fragment artykułu Henryka Sienkiewicza "Literatura polska".

13:09 – Jan Nowicki. Czytanie trzeciego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Co zaszło między Ligią a Winicjuszem". Aktorowi towarzyszy Michalina Furtak – kompozytora muzyki trzeciej audycji.

13:56 – Antoni Pawlicki czyta fragment listu Henryka Sienkiewicza do Henryka Mierzbacha o języku polskim.

14:00 - Sonia Bohosiewicz. Czytanie czwartego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Ucieczka Ligii". Aktorce towarzyszy zespół Pustki – kompozytor muzyki czwartej audycji.

14:48 – Antoni Pawlicki czyta fragment listu Henryka Sienkiewicza do Konrada Dobroskiego.

14:53 - Dawid Ogrodnik. Czytanie piątego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Ligia odnaleziona". Aktorowi towarzyszy Michalina Furtak– kompozytorka piątej audycji.

15:40 - Antoni Pawlicki czyta fragment listów z Afryki Henryka Sienkiewicza.

15:45 – Redbad Klinjstra. Czytanie szóstego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Winicjusz i Ligia, odcienie miłości". Aktorowi towarzyszy Włodzimierz Kiniorski – kompozytor muzyki szóstej audycji.

16:32 - Antoni Pawlicki czyta fragment listu z podróży do Ameryki, Henryka Sienkiewicza.

16:37 – Agnieszka Więdłocha. Czytanie siódmego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Rzym się pali". Aktorce towarzyszy zespół Patrick The Pan – kompozytor muzyki siódmej audycji.

17:22 – Rozmowa prowadzącego z Panem Tomaszem Burkiem autorem adaptacji Ouo Vadis dla Narodowego Czytania.

17:29 – Antoni Królikowski. Czytanie ósmego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Chrześcijanie fałszywie oskarżeni". Aktorowi towarzyszy Skubas – kompozytor muzyki ósmej audycji.

18:20 – przemówienie przedstawiciela m.st. Warszawy.

18:24 – Izabela Kuna. Czytanie dziewiątego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Przepyszny amfiteatr". Aktorce towarzyszy Stefan Wesołowski – kompozytor muzyki dziewiątej audycji.

19:16 – Tomasz Schuchardt. Czytanie dziesiątego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Krzyżowy las". Aktorowi towarzyszy zespół Patrick The Pan – kompozytor muzyki dziesiątej audycji.

20:08 – Paweł Domagała. Czytanie jedenastego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Nowe wspaniałe widowisko". Aktorowi towarzyszy Włodzimierz Kiniorski– kompozytor jedenastej audycji.

20:53 – ponowne przybycie Pary Prezydenckiej.

20:55 – trzech przedstawicieli wybranych przez Pałac Prezydencki czyta fragment "Dom polski i jego znaczenie".

21:00 – Olgierd Łukaszewicz. Czytanie dwunastego fragmentu "Quo Vadis" pt. "Koniec Igrzysk". Aktorowi towarzyszy zespół Pustki – kompozytor muzyki dwunastej audycji.

21:45 - przemówienie Prezydenta RP. Podsumowanie całej akcji.

Rękopis "Quo Vadis"

Z okazji Narodowego Czytania w warszawskim Pałacu Rzeczypospolitej w sobotę prezentowany jest rękopis "Quo vadis" – bezcenny dokument opuścił na jeden dzień skarbiec Biblioteki Narodowej. W trakcie wystawy można zapoznać się ze szczegółową, przygotowaną specjalnie na tę okazję bibliografią polskich i zagranicznych wydań, a część z nich zobaczyć na własne oczy – m.in. unikatowe egzemplarze w języku japońskim, hebrajskim i perskim, oraz bogato ilustrowane, hiszpańskie wydanie z 1900 roku. Jeden z egzemplarzy tego wydania prezydent Andrzej Duda podarował papieżowi Franciszkowi w czasie wizyty w Polsce w lipcu 2016 roku.

Sam rękopis to 312 wypełnionych drobnym pismem kart, uzupełnionych uwagami naniesionymi przez autora z myślą o redakcji „Gazety Polskiej”, która drukowała powieść w odcinkach od 26 marca 1895 r. do 29 lutego 1896 r. Według badaczy Henryk Sienkiewicz, już jako sławny pisarz, podarował rękopis właśnie jednej z pracownic gazety, która z czasem sprzedała go znanemu bankierowi Leopoldowi Julianowi Kronenbergowi. W czasie okupacji rękopis przechowywany w sejfie Banku Handlowego, a po powstaniu warszawskim ukryty w krypcie Kolegiaty w Łowiczu. Do Biblioteki Narodowej trafił ostatecznie w 1951 r. i do dziś jest jej własnością.

"Quo vadis" to nie tylko najpopularniejsze dzieło Henryka Sienkiewicza, ale też jedna z najbardziej znanych na świecie polskich powieści. Do 2016 r. została wydana w blisko 60 krajach i w ponad 50 językach, ale już na początku XX wieku przekładów było tak wiele, że sam autor nie znał ich dokładnej liczby. Podczas gdy w Polsce zarejestrowano do tej pory niecałe 200 wydań powieści, w języku włoskim i niemieckim było ich po prawie 300, co świadczy o jej międzynarodowej popularności.

Specjalnie na tegoroczną edycję Narodowego Czytania krytyk literacki, literaturoznawca i eseista Tomasz Burek przygotował adaptację powieści, która umożliwi przeczytanie "Quo vadis" w ciągu jednego dnia. Pozwoli również wybrać konkretne rozdziały, które mogą być czytane niezależnie od pozostałych.

"Narodowe czytanie" to akcja zainicjowana przez prezydenta Bronisława Komorowskiego, mająca popularyzować wielkie dzieła polskiej literatury, wzmacniać poczucie wspólnej tożsamości, a także promować kulturę żywego słowa w jej najdoskonalszych przejawach.

Źr. TVP Info

Akcja została zainaugurowana w 2012 roku wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2013 roku w całej Polsce odbyło się czytanie dzieł Aleksandra Fredry, a w rok później - "Trylogii" Henryka Sienkiewicza.

W ubiegłym roku, 5 września, Andrzej Duda i Agata Kornhauser-Duda rozpoczęli Narodowe Czytanie "Lalki" Bolesława Prusa w warszawskim Ogrodzie Saskim. Przez ponad 10 godzin powieść Prusa czytali znani aktorzy. W całej Polsce "Lalkę" przeczytano w ponad 1600 miejscowościach.

IAR,PAP,kh