40. rocznica utworzenia Studenckiego Komitetu Solidarności z udziałem Prezydenta RP

SKS był grupą młodych ludzi, którzy przyjęli na siebie ciężar działalności antykomunistycznej w Krakowie, a także poprzez struktury SKS-ów w całej Polsce. Domagali się wolności obywatelskich i prawdy w życiu publicznym.

Celem SKS było zainicjowanie prac nad utworzeniem autentycznej i niezależnej organizacji studenckiej. Jako pierwsza organizacja miał w nazwie słowo „solidarność”, jako wyraz wspólnego oporu przeciw komunistycznej władzy, które potem przybrał najważniejszy związek zawodowy w historii.

SKS-y organizowały także „niezależne od władz uczelni seminaria i wykłady, żądały uznania prawa Polaków do swobodnego przekraczania granic i posiadania paszportów, współpracowały z organizacjami opozycji demokratycznej oraz z instytucjami kościelnymi”. Prócz tego przyczyniły się do powstania ruchu Solidarność, a po jego uformowaniu utworzyły Niezależne Zrzeszenie Studentów (NZS).

REKLAMA

Specjalna uchwała Sejmu

W 40. rocznicę powstania Studenckiego Komitetu Solidarności w Krakowie Sejm wyraził wdzięczność i uznanie twórcom oraz współpracownikom SKS. W uchwale podkreślono, że „ich działalność dobrze służyła sprawie wolności i niepodległości Polski”.

Śmierć Stanisława Pyjasa i śledztwo do dziś 

7 maja 1977 roku w bramie kamienicy przy ul. Szewskiej 7 w Krakowie odnaleziono ciało studenta i współpracownika KOR Stanisława Pyjasa. Osiem dni później po wydarzeniu, które poruszyło środowisko akademickie, powstał Studencki Komitet Solidarności - pierwsza w bloku wschodnim organizacja, która przyjęła na siebie ciężar działalności antykomunistycznej.

W organizacji działali m.in. Józef Ruszar, Liliana Sonik (Batko), Bogusław Sonik, Józef Baran, Tadeusz Kensy, Róża Woźniakowska, Jan Polkowski, Krystyna Czerni, Wojciech Sikora. SKS istniał do 1980 r.

REKLAMA

Sprawa śmierci Pyjasa jest badana do dziś, śledztwo prowadzi IPN. W toku kolejnych śledztw pojawiały się tezy, że student zmarł w wyniku upadku ze schodów lub w wyniku pobicia. W 2011 roku skazano funkcjonariuszy SB za to, że mataczyli w tej sprawie.

Naprzeciw domu akademickiego Żaczek w Krakowie ma powstać pomnik Pyjasa, odznaczonego pośmiertnie - 23 września 2006 r. przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego - Krzyżem Komandorskim Odrodzenia Polski.

W Krakowie trwają obchody powstania SKS. Wydarzenia okolicznościowe - m.in. nadanie imienia SKS skwerowi przy Żaczku, wystawa IPN na Plantach poświęcona ugrupowaniu, konferencja naukowa nt. działalności studentów opozycjonistów w PRL - potrwają do 24 maja.

ksem/

REKLAMA