Były szef FBI pogrąży Donalda Trumpa? Dziś przesłuchanie Jamesa Comeya

Posłuchaj

Przesłuchanie Jamesa Comeya. Relacja Jana Pachlowskiego (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

James Comey został przed miesiącem zdymisjowany przez Donalda Trumpa. Decyzja prezydenta wywołała w Waszyngtonie polityczną burzę.

Jeszcze wczoraj James Comey w pisemnym oświadczeniu potwierdził, że Donald Trump osobiście naciskał na niego, aby zakończył śledztwo wobec rosyjskich powiązań jego byłego doradcy do spraw bezpieczeństwa narodowego, generała Michaela Flynna. W taki sposób miał oczekiwać lojalności byłego już dyrektora FBI wobec Białego Domu.

Jest to element śledztwa w sprawie domniemanego wpływu Rosji na zeszłoroczne wybory prezydenckie. W opublikowanym oświadczeniu były szef Federalnego Biura Śledczego, James Comey, napisał, że prezydent rozmawiał z nim na ten temat w lutym w Białym Domu. Miał wtedy powiedzieć, że dochodzenie jest "chmurą" nad jego głową i odwoływać się do lojalności Jamesa Comeya. Były szef FBI dodał, że trzykrotnie zapewnił prezydenta, iż nie jest on objęty śledztwem. Potwierdził w ten sposób wcześniejsze deklaracje Donalda Trumpa.

Politolog z Chicago, komentator tamtejszego Radia Echo Aleksander Siemiński podkresla, że powstała wówczas notatka w Federalnym Biurze Śledczym, która teraz może okazać się kluczowa.

Trump zadowolony?

Prezydent Trump jest zadowolony, że w swej pisemnej deklaracji przed złożeniem w czwartek zeznań przed komisją Senatu ds. wywiadu, b. szef FBI Comey potwierdził, iż Trump nie był objęty żadnym dochodzeniem. - Oczyszcza to z podejrzeń – wskazał adwokat Trumpa. 

Marc Kasowitz, który został wynajęty przez Donalda Trumpa dla obrony jego interesów, zaznaczył w oświadczeniu wydanym w środę, że z deklaracji Comeya wynika, iż prezydent Donald Trump prosił go o zablokowania śledztwa ws. swego byłego doradcy ds. bezpieczeństwa Michaela Flynna, ale wyraźnie jest tam też wskazane, że przeciwko Trumpowi nie prowadzono żadnego dochodzenia w sprawie podejrzanych kontaktów z przedstawicielami Kremla. - Prezydent czuje się w pełni i całkowicie oczyszczony z narosłych wokół niego podejrzeń" – zaznaczył Kasowitz w oświadczeniu dot. tej sprawy.

"Potrzebuję lojalności"

Według Jamesa Comeya Trump miał prosić go podczas obiadu w Białym Domu 27 stycznia, by wygasił postępowanie w sprawie kontaktów Flynna z przedstawicielami rosyjskich władz. Prezydent miał powiedzieć: "Potrzebuję lojalności. Oczekuję lojalności" i zapytać Comeya, czy chce pozostać dyrektorem FBI. 

Comey uznał prośbę prezydenta za "bardzo niepokojącą"; potwierdził też w środę, że po wizycie w Białym Domu napisał notatkę służbową na temat rozmowy z Trumpem.

30 marca w rozmowie telefonicznej prezydent miał ponownie poruszyć z Comeyem sprawę dochodzenia i spytać, co można zrobić, by "rozwiać chmury" związane ze śledztwem w sprawie Rosji.

Comey napisał w oświadczeniu, że tłumaczył Trumpowi, dlaczego jest rzeczą ważną, by FBI oraz ministerstwo sprawiedliwości były niezależne od Białego Domu.

Ostatnią rozmowę telefoniczną Trump i Comey przeprowadzili 11 kwietnia; prezydent spytał wtedy ówczesnego szefa FBI o to, co robi, by upublicznić fakt, że on sam nie jest objęty dochodzeniem.

Oczekuje się, że Comey - który nadzorował śledztwo w sprawie rosyjskich wątków i 9 maja został niespodziewanie zwolniony przez Trumpa ze stanowiska - odpowie w czwartek na pytania dotyczące tego, czy Trump próbował wywierać na niego naciski w związku ze śledztwem w sprawie Rosji i utrudniać to postępowanie.

Po zwolnieniu Comeya Trump powiedział w wywiadzie telewizyjnym, że gdy postanowił go usunąć ze stanowiska, miał na uwadze dochodzenie w sprawie ingerencji Rosji w ubiegłoroczne wybory w USA, nadzorowane przez szefa FBI.

Kilka dni przed zwolnieniem go z funkcji szefa FBI Comey poprosił o przyznanie dodatkowych funduszy na przyspieszenie śledztwa w sprawie ingerencji Rosji w amerykańską kampanię wyborczą. Przedmiotem dochodzenia była też ewentualna "koordynacja" działań - jak to ujął Comey - między stroną rosyjską a sztabem wyborczym Trumpa.

"Przełomowe wiadomości"

Wszystkie największe amerykańskie stacje telewizyjne zmieniły czwartkowe programy, by na żywo transmitować zeznania Comeya. Główne programy informacyjne przygotowały specjalne komunikaty zapowiadające "przełomowe wiadomości", a CNN zamieściła na ekranie zegar odliczający czas do rozpoczęcia zeznań. Pierwsze przesłuchanie Comeya przed senacką komisją ma się rozpocząć o godz. 10 (godz. 16 w Polsce).

Zdaniem ekspertów prawnych, jeśli prezydent Trump rzeczywiście wywierał naciski na dyrektora FBI w celu zakończenia śledztwa, może to posłużyć jako podstawa do wysunięcia wobec niego zarzutu utrudniania dochodzenia. Notatka służbowa agenta FBI sporządzona bezpośrednio po rozmowie z osobą ważną dla śledztwa jest traktowana w prawie amerykańskim jako materiał dowodowy w procesie kryminalnym. W odniesieniu do prezydenta taki zarzut może być podstawą do rozpoczęcia wobec niego procedury impeachmentu.

Czwartkowe przesłuchanie Comeya będzie sprawdzianem także dla Demokratów i Republikanów zasiadających w senackiej komisji ds. wywiadu. W przeciwieństwie do skłóconej komisji ds. wywiadu w Izbie Reprezentantów, była ona dotąd wskazywana jako wzór ponadpartyjnej współpracy w dążeniu do prawdy.

Demokraci z jednej strony poddawani są naciskom przez radykalne "doły partyjne", by wytoczyć przeciw Trumpowi "ciężką artylerię" w postaci groźby impeachmentu, a z drugiej obawiają się wysuwanych przez Trumpa i jego zwolenników oskarżeń o urządzanie "polowania na czarownice". Republikanie także są w niełatwej sytuacji. Unikanie na posiedzeniach pytań związanych z zarzutami wobec sztabu wyborczego Trumpa może spowodować oskarżenie ich o próbę tuszowania niewygodnych faktów, z kolei zbyt agresywne zgłębianie kwestii ewentualnych powiązań współpracowników Trumpa z Rosją może ich narazić na odwet ze strony prezydenta i jego sojuszników.

W sondażu przeprowadzonym na zlecenie portalu Politico przez ośrodek Morning Consult wśród Amerykanów zarejestrowanych do głosowania, 9 maja, a więc bezpośrednio po zwolnieniu Comeya ze stanowiska, 35 proc. badanych oceniało decyzję prezydenta w tej sprawie jako słuszną, 33 proc. było przeciwnego zdania, a 32 proc. nie miało opinii lub nie słyszało o tej sprawie. Zdaniem bardziej sceptycznych politologów wyniki sondażu, a zwłaszcza wysoki odsetek respondentów bez wyrobionej opinii, są ostrzeżeniem, że czwartkowe wystąpienie Comeya przed komisją Senatu może okazać się ważnym wydarzeniem tylko dla mediów i polityków, a rozczarowaniem dla całej reszty społeczeństwa.

kh