70. rocznica zamordowania "Łupaszki". Historyk: był wierny do końca
- Dowodząc jednostkami wojskowymi na Wileńszczyźnie, Białostocczyźnie i na Pomorzu pokazał, że zalicza się do najzdolniejszych oficerów Wojska Polskiego - mówił na antenie Polskiego Radia 24 historyk Bogusław Łabędzki. 70 lat temu, 8 lutego 1951 r., w więzieniu na Mokotowie wykonano wyrok śmierci na mjr Zygmuncie Szendzielarzu "Łupaszce" - dowódcy V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej, a następnie oddziałów partyzanckich Wileńskiego Okręgu AK.
2021-02-07, 07:58
Major Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" był bardzo zdolnym oficerem. - Udowodnił to swoją służbą. Był wierny do końca złożonej przysiędze. Po wrześniu 1939 roku starał się dotrzeć do Armii Polskiej na Zachodzie. Ostatecznie podjął walkę w konspiracji, dowodząc jednostkami wojskowymi na Wileńszczyźnie, Białostocczyźnie i na Pomorzu - powiedział Bogusław Łabędzki.
Powiązany Artykuł
"Była Polką z wyboru". Wspomnienie o Lidii Lwow-Eberle
Historyk tłumaczył, że okupacja narzuciła specyfikę walki V Wileńskiej Brygady Armii Krajowej. - Trzeba było nauczyć się funkcjonować pomiędzy kilkoma wrogami. Bardzo aktywna była sowiecka partyzantka, były formacje lokalne litewskie i białoruskie, od 1941 roku był okupant niemiecki. "Łupaszka" bardzo dobrze sobie z tym radził, wiedział w jaki sposób rozłożyć siły - mówił Łabędzki.
Po zakończeniu II wojny światowej mjr Szendzielarz nie złożył broni, działał w konspiracji na Białostocczyźnie. W marcu 1947 r. opuścił swój oddział. Początkowo przebywał w Warszawie, później w okolicach Głubczyc, a następnie ukrywał się w Osielcu koło Makowa Podhalańskiego. Tu 30 czerwca 1948 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. - Podczas procesu próbowano zdyskredytować cele walki "Łupaszki" i pokazać żołnierzy podziemia antykomunistycznego jako bandytów. Ta narracja, elementy aktu oskarżenia powtarzane są do dziś w niektórych wypowiedziach. To, co ukuto w latach 40. i 50. XX wieku nadal jest wykorzystywane - podkreślił historyk Instytutu Pamięci Narodowej.
REKLAMA
Posłuchaj
2 listopada 1950 r. Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" skazany został przez Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie na karę śmierci. Wyrok wykonany został 8 lutego 1951 r. w warszawskim więzieniu na Mokotowie. Dopiero w 2016 r. "Łupaszka" został pochowany z wojskowym ceremoniałem na Wojskowych Powązkach.
Więcej w nagraniu.
***
Audycja: "Historyczne wydarzenie tygodnia"
Prowadzący: Tadeusz Płużański
Gość: Bogusław Łabędzki (historyk, IPN w Białymstoku)
Data emisji: 7.02.2021
Godzina emisji: 07.06
REKLAMA
PR24
Polecane
REKLAMA