21 lat temu runął symbol zimnej wojny
2010-11-09, 05:55
Mur Berliński dzielił, w praktyce i przenośni, miasto, kraj, naród i kontynent przez przeszło 28 lat, od 1961 roku do roku 1989.
Posłuchaj
Był najbardziej znanym symbolem zimnej wojny. Mur pochłonął wiele ofiar. Jego upadek wyzwolił efekt domina. Upadł porządek pojałtański. Zjednoczyły się oba państwa niemieckie. Zniknęło imperium Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich i jego strefa dominacji obejmująca też Polskę. Kraje postkomunistyczne wstąpiły do NATO i Unii Europejskiej. Są dziś demokracjami, mają gospodarkę rynkową.
Eugeniusz Smolar, ekspert Centrum Stosunków Międzynarodowych, podkreśla, że zmiany w Europie w roku 1989 i po nim zaczęły następować w sposób, który wymknął się spod kontroli Rosji. Przybrały rozmiar z pewnością niezamierzony. - Nikt nie spodziewał się konsekwencji. Gorbaczow w swych pamiętnikach mówi, że nie przewidywał w żądnym wypadku, że to się tak rozwinie. To, co się dokonało było elementem zupełnie niekontrolowanym, wyjaśnił politolog. Przypomniał, że Związek Radziecki w wyniku swojej słabości, po klęsce w Afganistanie, dopuścił do wydarzeń w Berlinie i zjednoczenia Niemiec, ale domagając się nierozszerzania NATO.
Zaznaczył, że kraje Zachodu wcale nie były do zjednoczenia państw niemieckich entuzjastycznie nastawione. - Konsekwencje II wojny światowej sprowadzały się do znanego stwierdzenia: chcemy by Niemcy były europejskie, ale nie chcemy, by Europa była niemiecka", dodał Smolar. Podkreślił też znaczenie ruchu Solidarności w ostatecznym obaleniu Muru i zjednoczeniu Niemiec.
to