Na pustyni Atacama w Chile działa nowe polskie obserwatorium astronomiczne

Projekt realizowany jest przez Centrum Fizyki Teoretycznej Polskiej Akademii Nauk, Instytut Problemów Jądrowych im. Andrzeja Sołtana (IPJ) oraz Wydział Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego (FUW).

Na tropie czarnej dziury

Zaangażowani w projekt warszawscy naukowcy liczą, że zebrane dane pomogą m.in. w poszukiwaniu śladów powstawania czarnych dziur.

- Nowe obserwatorium znajduje się koło miejscowości San Pedro de Atacama, jest całkowicie zautomatyzowane i działa bez udziału człowieka. Praktycznie wszystkie elementy, z których składa się teleskop-robot zostały zaprojektowane i wykonane w Polsce, w ramach projektu finansowanego przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego - poinformował rzecznik Instytutu Problemów Jądrowych w Świerku, dr. Marek Pawłowski.

Celem projektu jest poszukiwanie krótkotrwałych zjawisk optycznych kosmicznego pochodzenia, na przykład rozbłysków słonecznych.

Aparaturę w Chile instalowali dr Marcin Sokołowski z IPJ i mgr inż. Marcin Zaremba z Wydziału Fizyki Politechniki Warszawskiej. Instrument został przeniesiony z Las Campanas Observatory.

Trudne warunki nie straszne

Jak podkreślili naukowcy, nowe obserwatorium zbudowano na bardzo trudnym terenie. Do zasilania akumulatorów używana jest wyłącznie energia słoneczna. Dobowe temperatury wahają się o kilkadziesiąt stopni Celsjusza.
Zdaniem dr. Mikołaja Ćwioka z FUW, który uczestniczył w budowie urządzenia, zostało ono zaprojektowane i wykonane tak, żeby dać sobie radę w najmniej sprzyjających warunkach.

Obserwatorium San Pedro de Atacama to już drugie automatyczne obserwatorium otwarte w ciągu ostatniego półrocza przez zespół "Pi of the Sky". W październiku 2010 rozpoczął pracę teleskop-robot umieszczony w stacji badawczej INTA koło miejscowości Huelva na atlantyckim wybrzeżu Hiszpanii. W ramach projektu planowane jest uruchomienie jeszcze jednego obserwatorium.

- Gromadzone obserwacje posłużą naukowcom m.in. do poszukiwania i klasyfikacji gwiazd zmiennych, w tym także cefeid, które są szczególnie interesującymi obiektami, wykorzystywanymi do pomiaru odległości we wszechświecie. Tą tematyką zajmują się młodzi badacze z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN Rafał Opiela i Małgorzata Siudek - poinformował dr Pawłowski.

Jak zaznaczył w komunikacie, sukces projektu "Pi of the Sky" nie byłby możliwy bez ogromnego zaangażowania zespołu badawczego, którego trzon stanowią młodzi naukowcy, doktoranci i studenci z Centrum Fizyki Teoretycznej PAN, IPJ w Świerku, FUW, Centrum Badań Kosmicznych PAN oraz Wydziału Fizyki i Instytutu Systemów Elektronicznych Politechniki Warszawskiej.

jt