Kraków: Polacy pośmiertnie odznaczeni za ratowanie Żydów

Medale dostali: Anna Kaczmarczyk i Piotr Heleniak, Ludmiła Romanowicz oraz Adrianna i Franciszek Tomkowie. Uroczystość odbyła się w oddziale Muzeum Historycznego Miasta Krakowa - Fabryce Emalia Oskara Schindlera.

Anna Kaczmarczyk i Piotr Heleniak to rodzeństwo ze wsi Ujście Jezuickie (gmina Gręboszów), które ukrywało w czasie II wojny światowej dziewięcioro uciekinierów z getta w Żabnie.  Piotr Heleniak z siostrą Anną opiekowali się nimi przez 32 miesiące, aż do wyzwolenia w styczniu 1945 r. Podczas uroczystości odznaczenie odebrały wnuczki Anny Kaczmarczyk: Stanisława Niedźwiadek i Elżbieta Maciuszek.

Odznaczenie Ludmiły Romanowicz było możliwe dzięki złożonym po wojnie zeznaniom Zofii i Józefa Dermanów, którzy w 1942 r. uciekli z getta w Stanisławowie. Po przyjeździe do Krakowa zostali skierowani do mieszkającej przy ul. Krakowskiej 49 Ludmiły Romanowicz. Przez rok udzielała im schronienia. W okresie likwidacji krakowskiego getta jej mieszkanie stało się chwilowym azylem dla wielu Żydów, którym bezinteresownie udzielała pomocy. Medal odebrał wnuk bohaterki - Tomasz Romanowicz.

Płk Franciszek Tomek wraz żoną Adrianną mieszkali w Radziszowie koło Skawiny. W latach 1942-45 ich dom był kryjówką dla czteroosobowej żydowskiej rodziny Wassermanów z Tarnowa. Tomkowie koordynowali też ucieczki polskich Żydów przez Rumunię do Belgradu, gdzie w pomoc zbiegom zaangażowana była siostra Adrianny Tomek. Podczas uroczystości odznaczenie odebrał krewny Adrianny Tomek - Mirko Colic.

REKLAMA

Zobacz serwis specjalny: II wojna światowa

Osoby uznane przez Instytut Yad Vashem za "Sprawiedliwych" otrzymują specjalnie wybity medal ze swoim nazwiskiem oraz dyplom honorowy. Ich imiona i nazwiska zostają wyryte na tabliczkach w Ogrodzie Sprawiedliwych w Jerozolimie. Od pewnego czasu, z powodu braku miejsca, nie sadzi się już drzewek oliwnych.

Na świecie jest ponad 24 tys. osób wyróżnionych medalem "Sprawiedliwych". Wśród nich ponad 6,3 tys. to Polacy.

PAP, tj

REKLAMA