95-lecie istnienia polskiej floty wojennej
Dla polskich marynarzy 28 listopada 1918 roku jest jedną z najważniejszych dat. Tego dnia marszałek Józef Piłsudski wydał rozkaz o odtworzeniu naszych morskich sił zbrojnych. Stało się to 17 dni po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.
2013-11-28, 11:25
W dekrecie była mowa o odtworzeniu, a nie o utworzeniu marynarki, gdyż okręty pod polską banderą pływały jeszcze na długo przed zaborami. Marynarze służyli wcześniej we flotach Rosji i Austro - Węgier, w mniejszym stopniu Niemiec. Polska flota kaperska odegrała ważną rolę już podczas Wojny Trzynastoletniej z Zakonem Krzyżackim w XV wieku. W 1570 roku ruszyła budowa galeona „Smok”, zamówionego przez króla Zygmunta II Augusta jako zalążek polskiej floty.
Kiedy po zakończeniu I wojny światowej zapadła decyzja o utworzeniu w naszym kraju floty wojennej, Rzeczpospolita nie miała jeszcze dostępu do morza. Dopiero na mocy podpisanego w 1919 roku Traktatu Wersalskiego dostaliśmy 140 kilometrów wybrzeża. Polska miała do dyspozycji dwa niewielkie porty - w Pucku i Helu. Wkrótce zyskała też pierwszy okręt. Był to ORP „Pomorzanin”. Kupił go za swoje pieniądze późniejszy wiceadmirał Józef Unrug. Po kilkunastu latach jednostki pod biało-czerwoną banderą walczyły z Niemcami od Morza Śródziemnego po Morze Barentsa.
Po klęsce wrześniowej polska marynarka została odbudowana w Wielkiej Brytanii. Okręty pod biało-czerwoną banderą przepłynęły łącznie blisko półtora miliona mil morskich, eskortowały 787 konwojów, zaliczyły 1162 patrole i operacje bojowe, zniszczyły 45 okrętów nieprzyjaciela i 20 wrogich samolotów. Podczas II wojny światowej poległo 450 polskich marynarzy.
Po wojnie znaczna część marynarzy pozostała na emigracji. Polska marynarka przez lata stanowiła część wojsk Układu Warszawskiego. Obecnie działa w ramach NATO. Polskie jednostki regularnie służą w stałych natowskich zespołach przeciwminowych i stałych zespołach okrętów. ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki” brał udział w operacji antyterrorystycznej na Morzu Śródziemnym oraz wojnie w Iraku.
pjk/iar
REKLAMA