Rabunek dzieci i wysiedlenia na Zamojszczyźnie

Posłuchaj

Prezes Stowarzyszenia Dzieci Zamojszczyzny Bolesław Szymanik trafił do obozu na Majdanku wraz z rodzicami i siostrą. Miał wtedy 6 lat. Kilka lat temu podczas uroczystości rocznicowych wspominał, że najbardziej utkwił mu w pamięci obraz, gdy jego ojciec przetrzymywany w innej części obozu, był bity za to, że przerzucił dzieciom przez druty kromkę ch

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

W miejsce Polaków planowali osiedlić 60 tysięcy niemieckich kolonistów. Od listopada 1942 do sierpnia 1943 roku Niemcy wysiedlili od 100 do 110. tysięcy mieszkańców z prawie 30 zamojskich wsi. W tej liczbie było 30 tysięcy dzieci (tzw. rabunek dzieci), z których 10 tysięcy zmarło lub zginęło. Polaków umieszczano w obozach przejściowych w Zamościu i Zwierzyńcu, a następnie wywożono na roboty do Niemiec lub do obozów koncentracyjnych.

Dzieci odebrane rodzicom podlegały segregacji rasowej. Przeznaczone do germanizacji wywożono do III Rzeszy i umieszczano w rodzinach niemieckich, pozostałe trafiały do obozów koncentracyjnych. Około 4 i pół tysiąca dzieci "o cechach nordyckich" wywieziono do Rzeszy. Rabunek dzieci był częścią Generalnego Planu Wschodniego.

Wysiedlenia spotkały się z silnym oporem ludności, która szukała schronienia w lasach i organizowała samoobronę. Na trasach przejazdu transportów wykradano i wykupywano dzieci od niemieckich konwojentów. Z pomocą mieszkańcom Zamojszczyzny przyszły konspiracyjne organizacje wojskowe, szczególnie Bataliony Chłopskie i Armia Krajowa. Działania zbrojne polskiego podziemia zostały nazwane "powstaniem zamojskim". Akcja pacyfikacji Zamojszczyzny zakończyła się wobec oporu Polaków oraz klęski Niemców na froncie wschodnim. Okupant zdołał osiedlić na Zamojszczyźnie około 12 tysięcy osadników niemieckich.

Powstanie zamojskie

W powstaniu zamojskim wzięły udział siły polskiego podziemia, reprezentujące wszystkie odłamy polityczne. Oddziały partyzanckie toczyły bitwy z niemieckimi ekspedycjami karnymi, między innymi pod Wojdą, Osuchami oraz 1 lutego 1943 roku pod Zaborecznem, gdzie miała miejsce największa bitwa powstania zamojskiego, zwycięska dla Polaków. Partyzanci podpalali wsie zajęte przez kolonistów niemieckich i dokonywali aktów sabotażu na liniach kolejowych. W styczniu 1943 roku oddziały Armii Krajowej przeprowadziły akcję "Wieniec II", dokonując około 60 akcji zbrojnych.

Po tej porażce Niemcy na pół roku przerwali akcję wysiedleńczą. Okupanci, zgodnie z Generalnym Planem Wschodnim, przeznaczyli Zamojszczyznę na teren osiedleńczy dla Niemców z innych części Europy. Do końca 1943 roku zamierzali osiedlić w dystrykcie lubelskim około 60 tysięcy rodaków z Besarabii, Bośni, Serbii, Słowenii, Związku Radzieckiego oraz terenów okupowanej Polski.

Formalną podstawę do wysiedleń stanowiła dyrektywa Heinricha Himmlera z 20 lipca 1941 roku o utworzeniu na terenie Zamojszczyzny Niemieckiego Okręgu Osiedleńczego. Na szefa akcji wyznaczono dowódcę SS i policji dystryktu Lublin - Austriaka OdiloGlobocnika . Generalny Plan Wschodni przewidujący wysiedlenie kilkudziesięciu milionów Słowian z terenu Europy Środkowo-Wschodniej i Wschodniej, miał być realizowany w ciągu 20-30 lat po wojnie wygranej przez III Rzeszę.

IAR, agkm

Zobacz serwis specjalny: II wojna światowa >>>

 Zobacz galerię: Dzień na zdjęciach >>>