Od 2014 r nowe zasady gospodarowania odpadami – co się zmieniło

Ustawa wprowadza także zmiany, które mają zapewnić większą przejrzystość rynku, ograniczyć funkcjonowanie szarej strefy oraz zapewnić środki finansowe na edukację ekologiczną. Nowe przepisy to również sposób na upowszechnienie opakowań wielokrotnego użytku, co powinno korzystnie wpłynąć na ochronę środowiska poprzez ograniczenie powstawania odpadów.

- Nie najlepiej działo się w gospodarce opakowaniami. Spadło zainteresowanie surowcem, spadły ceny za zbieranie, które stały się cenami nierealnymi. Było też wiele nieprawidłowości – mówi Małgorzata Szymborska.

Dzięki przepisom nowej ustawy, rynek zagospodarowania odpadów opakowaniowych stanie się bardziej transparentny. Zmianie uległ sposób obliczania poziomów odzysku i recyklingu. Wprowadzający produkty w opakowaniach będą rozliczać się za dany rok kalendarzowy w stosunku do masy wprowadzonych do obrotu opakowań w poprzednim roku kalendarzowym.

REKLAMA

Opakowania wielomateriałowe trzeba odbierać

Dodatkowo, wprowadzający produkty w opakowaniach wielomateriałowych, a także środki niebezpieczne w opakowaniach, w tym środki ochrony roślin, oprócz zapewnienia odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu po wspomnianych produktach, będą zobowiązani do zorganizowania systemu zbierania tych odpadów.

- Doprecyzowano tak przepisy by uszczelnić system, tak by faktycznie odpady przeznaczone do recyklingu trafiały tam gdzie trzeba. Uwzględniono też problem opakowań po środkach niebezpiecznych, po środkach ochrony roślin i opakowań wielomateriałowych. Tak naprawdę nie zbierano opakowań wielomateriałowych, tylko materiał, który jest w przewadze. Zbierano papier i tekturę a około 100 tysięcy kartoników trafiało na wysypisko śmieci – mówi Małgorzata Szymborska.

Mniej obowiązków przy opakowania powyżej 1 tony

Wprowadzający produkty w opakowaniach o masie do 1 tony zostali zwolnieni z obowiązku zapewnienia odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu. Przyjęte rozwiązanie ma na celu zmniejszenie obciążenia małych przedsiębiorców wprowadzających do obrotu stosunkowo niewielkie ilości opakowań. Stanowią oni poniżej 1% udziału w rynku opakowań. Jednak zwolnienie to wymaga dopełnienia odpowiednich formalności związanych z uzyskaniem takiej pomocy.

2 proc. wartości opakowań przeznaczone na edukację ekologiczną

Każdy z podmiotów wprowadzający produkty w opakowaniach będzie zobowiązany przeznaczać na edukację ekologiczną środki w wysokości 2% wartości netto opakowań wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym, ale tylko w przypadku podjęcia decyzji o samodzielnej realizacji tego obowiązku (możliwe będzie również zlecenie realizacji tego obowiązku organizacji odzysku opakowań na odrębnych zasadach określonych w umowie).

REKLAMA

- Nie sprawdził się też system kaucjonowania, który obowiązywał w Ustawie. Nie był praktycznie stosowany – zauważa Szymborska.

Producenci mogą zawierać porozumienia z samorządami…

Organizacje samorządu gospodarczego, reprezentujące grupę przedsiębiorców wprowadzających m.in. produkty w opakowaniach wielomateriałowych albo środki niebezpieczne w opakowaniach (w tym środki ochrony roślin), mogą zawierać porozumienia z marszałkiem województwa w zakresie utworzenia i utrzymania systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych. Porozumienia te będą określać m.in. cele i terminy realizacji zobowiązań, sposób finansowania, podmioty uprawnione do kontroli realizacji obowiązku.

…albo z ministrem środowiska

Drugim możliwym rodzajem porozumień przewidzianym w ustawie są porozumienia zawierane z Ministrem Środowiska przez przedsiębiorców wprowadzających produkty w opakowaniach lub w opakowaniach jednostkowych wielokrotnego użytku.

Trzeba mieć potwierdzenie recyklingu

- Kolejną zmianą jest obowiązek audytowania. Potwierdzeniem realizacji obowiązku wynikającego z ustawy jest dokument potwierdzający recykling – mówi Małgorzata Szymborska.

REKLAMA

Obowiązek audytu przez weryfikatora środowiskowego

Ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi wprowadza obowiązek przeprowadzania rocznego audytu zewnętrznego, dokonywanego przez akredytowanego weryfikatora środowiskowego.

Obowiązek ten dotyczy przedsiębiorców, którzy prowadzą recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych, przetwarzających powyżej 400 Mg odpadów opakowaniowych rocznie, a także przedsiębiorców, którzy eksportują odpady opakowaniowe lub dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy tych odpadów o masie przekraczającej 400 Mg rocznie.

Co trzy lata kontrola samorządowa

Ponadto wprowadzony został obowiązek przeprowadzania przez marszałków województwa kontroli, co najmniej raz na 3 lata, przedsiębiorców, którzy prowadzą recykling lub inny niż recykling proces odzysku odpadów opakowaniowych oraz przedsiębiorców eksportujących odpady opakowaniowe lub dokonujących wewnątrzwspólnotowej dostawy odpadów opakowaniowych.

Nowe przepisy zastąpiły ustawę z 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych oraz część przepisów ustawy z 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (w części dotyczącej opakowań).

REKLAMA

Nowelizacja ustawy wynikała z konieczności pełnej transpozycji prawa Unii Europejskiej, a dokładnie wdrożenia dodatkowych rozwiązań prawnych ułatwiających osiągnięcie celów określonych w dyrektywie 94/62/WE. Dyrektywą tą Polska, podobnie jak wszystkie kraje członkowskie UE, została zobowiązana do osiągania określonych poziomów dotyczących gospodarowania odpadami opakowaniowymi.

Arkadiusz Ekiert