Powstanie paryskie. Francuzi ratują swój honor
Kiedy w Paryżu wybuchło powstanie, z pomocą przyszli alianci. Zaledwie po tygodniu Francuzi wraz z Amerykanami szli w paradzie zwycięstwa. W tym samym czasie walczyli powstańcy w Warszawie. Sami.
2024-08-19, 05:35
19 sierpnia 1944 roku oddziały francuskiego ruchu oporu wraz z wspierającymi go wojskami armii sił "Wolnych Francuzów" de Gaulle'a oraz amerykańskiej 3 Armii gen. Pattona zaatakowały w Paryżu niemiecki garnizon okupacyjny. Wybuchło powstanie paryskie.
Kolaborująca Francja
Zgodnie z warunkami zawieszenia broni podpisanego przez gen. Charles'a Huntzingera i gen. Wilhelma Keitla 22 czerwca 1940 w Compiègne, prawie 2/3 powierzchni Francji znalazło się pod okupacją niemiecką. W lipcu 1940 roku Francuzi zawiązali układ z Niemcami, tworząc kolaborujący rząd Vichy.
Cztery lata później, na terenie okupowanej Francji rozpoczęła się aliancka operacja militarna pod kryptonimem Operacja Overlord, która zaczęła się 6 czerwca od lądowania w Normandii. Francuzi uwierzyli, że mogą wyzwolić się spod niemieckiej okupacji.
Francuski ruch oporu
REKLAMA
Komunistyczny ruch oporu we Francji nie był zbyt dobrze uzbrojony i zorganizowany. Ponadto w Londynie przebywał gen. Charles de Gaulle i jego "Wolni Francuzi". – Dość długo nie udało się stworzyć jednolitej struktury, która obejmowałaby zdecydowaną większość organizacji konspiracyjnych – podkreślał prof. Jerzy Eisler w aud. Andrzeja Sowy i Agnieszki Steckiej z 18 października 2000. – Dokonało się to dopiero w maju 1943 roku kiedy to w Paryżu powołano Krajową Radę Ruchu Oporu.
14 lipca 1944 Francuzi po raz pierwszy od 1940 roku wyszli na ulice Paryża, aby świętować w rocznicę zdobycia Bastylii. Nasilały się akcje sabotażowe ruchu oporu. Kolejarze sparaliżowali ruch w mieście, a także zażądali uwolnienia więźniów politycznych, grożąc strajkiem generalnym. Niemcy nie przystali na taki układ. 18 sierpnia ogłoszono więc strajk powszechny i pełną mobilizację do walki.
Polski akcent
– Zaczęło się o dwa dni za wcześnie – mówił Karol Witt, współpracownik Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, który brał udział w powstaniu w Paryżu. – Przyspieszenie powstania spowodowali Niemcy. 19 sierpnia próbowali wejść do gmachu policji i odpowiedziano im z karabinów maszynowych.
W Paryżu walczyły też oddziały polskie. Jakie były ich zasługi w walkach o Paryż?
REKLAMA
Posłuchaj
Amerykańskie wojska podczas parady zwycięstwa (25.08.1944), źr. Rząd USA, Wikipedia/dp Z gen. Charles'em de Gaulle'em na czele
– W ciągu kilku miesięcy, do jesieni 1944 roku, prawie całe terytorium Francji zostało wyzwolone – mówił prof. Jerzy Eisler na antenie Polskiego Radia. – W akcji tej, obok wojsk amerykańskich i brytyjskich oraz oddziałów francuskich uczestniczył także francuski ruch oporu.
Posłuchaj
REKLAMA
Obroną Paryża dowodził wojenny gubernator Dietrich von Choltitz, który otrzymał rozkaz zniszczenia miasta od samego Adolfa Hitlera. Generał sprzeciwił się jego wykonaniu i poddał miasto 25 sierpnia.
– Oczywiście powstanie to w żadnym razie, ani jeśli chodzi o zakres, skalę zniszczeń, liczbę uczestników, charakter walk nie może być porównywane z Powstaniem Warszawskim – podkreślał prof. Jerzy Eisler.
Po wyzwoleniu Paryża gen. Charles de Gaulle przemawiał do rodaków: Dlaczego mielibyśmy skrywać emocje, które nami zawładnęły? Nami wszystkimi, mężczyznami i kobietami, tymi, którzy są tutaj u siebie w powstańczym Paryżu, wyzwolonym własnymi siłami. Ta emocja jest wielka i święta. Bywają chwile ważniejsze od całego marnego żywota. Paryż, zhańbiony, zdruzgotany, terroryzowany, ale Paryż wolny, wyzwolony własnymi siłami, przez mieszkańców, dzięki pomocy wojsk francuskich, dzięki pomocy całej Francji. Francji, która walczy, czyli jedynej Francji, prawdziwej Francji, wiecznej Francji.
Posłuchaj
REKLAMA
mb
REKLAMA