W Moskwie dzień przywracania pamięci o ofiarach stalinizmu

Posłuchaj

Mieszkańcy Moskwy czczą pamięć ofiar zbrodni stalinowskich. Relacja Macieja Jastrzębskiego (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Od rana setki mieszkańców Moskwy przychodzą na Plac Łubiański, gdzie przed Kamieniem Sołowieckim trwa akcja "Przywracanie imion". Jej uczestnicy odczytują dane osobowe ofiar zbrodni stalinowskich: nazwisko, wiek, zawód i datę egzekucji. Biorą w niej udział aktywiści Memoriału, obrońcy praw człowieka, bliscy pomordowanych i zwykli mieszkańcy Moskwy.

- Przywracanie imion to przywracanie pamięci o pomordowanych. To nasza powinność i krok w kierunku naszej wolności, ku uwolnieniu się od ciężaru przeszłości. To nasz sposób walki o ludzką godność - mówią działacze Memoriału. Ta pozarządowa organizacja broniąca praw człowieka i dokumentująca stalinowskie zbrodnie, podkreśla, że totalitarne państwo nie tylko mordowało ludzi, ale także starało się wykreślić ich imiona z historii, zniszczyć wszelką pamięć o nich.

- Jeśli chcemy żyć w społeczeństwie, w którym wartości i interesy człowieka są ważniejsze od wartości i interesów państwa, a państwo nie ma innych wartości niż człowiek, to nasza droga nieuchronnie prowadzi do Kamienia Sołowieckiego - podkreśla Memoriał.

Kamień Sołowiecki, upamiętniający ofiary stalinowskiego terroru, znajduje się tuż obok gmachu FSB - spadkobierczyni KGB i NKWD. Przywieziono go z Wysp Sołowieckich - archipelagu na Morzu Białym, na którym w połowie lat 20. XX wieku powstał pierwszy w ZSRR łagier dla więźniów politycznych.

HISTORIA w portalu PolskieRadio.pl>>>

Akcja rozpoczęła się o godz. 10 czasu moskiewskiego i potrwa do godz. 22. Każdy odczytuje dane kilku lub kilkunastu osób, po czym przekazuje listę kolejnemu uczestnikowi. Wielu dodaje informacje o swoich krewnych. Uczestnicy składają kwiaty i zapalają znicze przed pomnikiem.
Podczas akcji Memoriał nie tylko czcił pamięć pomordowanych, ale także opowiadał o okresie Wielkiego Terroru. Każdy chętny mógł wziąć udział w zorganizowanych przez stowarzyszenie pod hasłem "Topografia terroru" pieszych wycieczkach po miejscach, w których przetrzymywano, skazywano i rozstrzeliwano mieszkańców stolicy.
W pobliżu Kamienia Sołowieckiego czynna była też wystawa "Miasto jako podręcznik do historii", na którą złożyły się fotografie miejsc, gdzie mordowano i chowano ofiary represji.
Dzień Pamięci Ofiar Represji Politycznych obchodzony jest w Rosji od 1991 roku. W ZSRR dzień 30 października opozycja demokratyczna obchodziła jako Dzień Więźnia Politycznego. W 1974 roku dzień ten ustanowili sami więźniowie polityczni. Aż do rozpadu imperium radzieckiego organizowali w tym dniu strajki głodowe i inne akcje protestacyjne.

Zobacz serwis specjalny: Historia Związku Radzieckiego

PAP/asop