W krakowskim muzeum można zobaczyć 140-letnie buty

- Zbliża się zima, więc buty mogą być ciekawostką dla zwiedzających. Ich prezentacja ma przypomnieć o Samach, ludzie europejskim, a jednak bardzo egzotycznym, mającym interesującą historię i kulturę - wyjaśnił Jacek Kukuczka z Muzeum Etnograficznego.
Buty zachowały się w idealnym stanie. Nie wiadomo czy pochodzą z terenów Norwegii, Szwecji, Finlandii, czy Rosji. Do muzealnej kolekcji trafiły w 1870 roku, znajdując miejsce w zbiorach nieistniejącego od lat 50. XX w. Muzeum Techniczno-Przemysłowego w Krakowie.
- Jako ofiarodawca w muzealnym inwentarzu figuruje Wollman, postać nieznana bliżej nawet z imienia. Choć pochodzenie obiektu i okoliczności jego pozyskania owiane są tajemnicą, pozostaje on ważnym świadectwem odradzającej się kultury Samów - zauważył Kukuczka.
Buty zostały uszyte ze skóry z futrem renifera i ozdobione czerwoną lamówką, wszytą pomiędzy podeszwę a cholewkę oraz wieńczącą jej górną krawędź. Lamówka jest produktem fabrycznym (tzw. pasmanterią), pozyskiwaną przez mieszkańców Laponii już od XVIII/XIX wieku drogą wymiany handlowej, od skandynawskich i rosyjskich kupców.
HISTORIA w portalu Polskieradio.pl>>>
Skóra renifera była dla Samów, trudniących się koczowniczym pasterstwem, podstawowym surowcem do wyrobu odzieży, wyposażenia domostwa - namiotu, jak i wykonywania jego poszycia. Charakterystyczne niskie i w całości futrzane obuwie było noszone zarówno przez mężczyzn - pasterzy reniferów - jak i przez kobiety i dzieci.
Po okresie forsowanej przez Skandynawów (od XIX wieku do lat 60-70. XX wieku) asymilacji etnicznej, kulturowej i językowej, współcześnie kultura Samów przeżywa renesans. Rdzenni mieszkańcy Laponii zaczęli podkreślać swoją odrębność m.in. poprzez strój.
Buty z wywiniętym do góry czubkiem, weszły do kanonu ich etnicznej mody - dziś noszą je zarówno przedstawiciele lokalnych elit, np. deputowani parlamentu Sami w Finlandii, podkreślająca etniczne korzenie młodzież, jak i Samowie pracujący w rozwiniętym sektorze usług turystycznych. Można je też kupić jako jedne z najpopularniejszych pamiątek oferowanych w sklepach z etnicznym rękodziełem.
Samowie zamieszkują Laponię, region obejmujący północną część Skandynawii oraz Półwyspu Kolskiego w Rosji. Dzisiejsi Samowie - ich liczbę szacuje się na 50 do 80 tys. - są potomkami pierwotnych mieszkańców Skandynawii. Ich język liczy dziewięć dialektów i zaliczany jest do grupy ugrofińskiej.
Lapońskie buty ze skóry renifera muzeum prezentuje w ramach cyklu "Obiekt na dzień dobry". Co miesiąc przy wejściu do placówki można bezpłatnie zobaczyć inny, oryginalny eksponat z muzealnego archiwum.
Zobacz galerię: DZIEŃ NA ZDJĘCIACH>>>
PAP, kk