Wacław Sieroszewski. Niepokorny Polak w krainie Jakutów

Sieroszewski nie miał sielankowej młodości. Ojciec urodzonego 24 sierpnia 1858 przyszłego etnografa został uwięziony za udział w powstaniu styczniowym. Matka zmarła, gdy był jeszcze chłopcem. Za działalność w konspiracyjnej organizacji przyszłego pisarza wyrzucono z gimnazjum.

- Został terminatorem ślusarskim, a w wolnych chwilach pasjonatem, samoukiem i działaczem ruchu socjalistycznego, co zapewniło mu w roku 1878 miejsce w legendarnym X Pawilonie Cytadeli Warszawskiej - mówił w audycji Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków" dr Janusz Osica.

Posłuchaj

Postać Wacława Sieroszewskiego w audycji z cyklu "Kronika niezwykłych Polaków" Andrzeja Sowy i Wojciecha Dmochowskiego przedstawia dr Janusz Osica. W audycji wykorzystano fragment przemówienia radiowego Wacława Sieroszewskiego. (PR, brak daty) 7:17

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Sieroszewski długo nie zabawił w cieszącym się złą sławą więzieniu. Za udział w buncie i redagowanie nielegalnej więziennej gazetki (sic!) został skazany jeszcze w tym samym roku na Sybir.

Pobyt na krańcu świata, w odległej Jakucji spowodował, że Wacław Sieroszewski poczuł żyłkę etnografa. Na ironię zakrawa fakt, że rosyjski więzień, kilkakrotnie omal nie skazany na śmierć (za wspomniane bunty i próby ucieczki), został przez Rosyjskie Towarzystwo Geograficzne odznaczony medalem za swoją pracę badawczą na Syberii. Do kraju powrócił w 1898 roku.

- Jego nowele, opowiadania, powieści, zapewniły mu uznanie krytyki literackiej i niemałą poczytność także czytelników różnego rodzaju: dorosłych i młodzieży - wyjaśniał historyk.

Za działalność niepodległościową ponownie trafił do X Pawilonu (będzie tam zamknięty także za działalność w trakcie rewolucji 1905 roku) i znów na Syberię. Stąd udał się w podróż do Korei i Japonii, co zaowocowało kolejnymi pracami etnograficznymi.

Po rewolucji 1905 roku udał się do Galicji, gdzie związał się ze środowiskiem skupionym wokół postaci Józefa Piłsudskiego. W I wojnie światowej służy w 1. Pułku Ułanów Legionów Polskich. W Tymczasowym Rządzie Ludowym Ignacego Daszyńskiego objął tekę ministra informacji i propagandy.

Po wojnie trwał nadal wiernie przy Józefie Piłsudskim. W latach 1927-1930 był prezesem Związku Zawodowego Literatów Polskich.

Do najważniejszych dzieł Sieroszewskiego należą "Zamorski diabeł", "Risztau", "Dwanaście lat w kraju Jakutów".

Posłuchaj, jak Sieroszewski podnosił na duchu Polaków w związku z agresją Niemiec na Polskę w 1939 roku.

bm