Maria Piłsudska – "Piękna Dama" Marszałka
Józefa poznała dzięki pracy w konspiracji. Przewoziła bibułę z Petersburga do Wilna. Tam Piłsudski redagował "Robotnika". Piękna działaczka PPS zauroczyła jednak także… Romana Dmowskiego.
2015-08-17, 06:00
Posłuchaj
17 sierpnia 1921 zmarła Maria Piłsudska z Koplewskich, działaczka PPS, pierwsza żona Józefa Piłsudskiego.
Nieudane małżeństwo Marii
Maria Koplewska urodziła się w 1865 w Wilnie w rodzinie szlacheckiej. Już od młodości związana była z konspiracją. Bardzo młodo wyszła też za mąż, za inżyniera Juszkiewicza.
– Pierwsze małżeństwo Marii nie udało się – mówił prof. Ludwik Malinowski w 1997 roku. – Z tego małżeństwa pozostała jej córka, Wanda, do której późniejszy Marszałek Polski był bardzo przywiązany, a śmierć młodej Wandy bardzo przeżył.
"Piękna Dama"
Maria prowadziła w Wilnie salon, przez który przewijali się ludzie związani z niepodległościową konspiracją. Słynąca ze swojej urody kobieta tam poznała swoich dwóch późniejszych adoratorów: Józefa Piłsudskiego i Romana Dmowskiego.
REKLAMA
– Niektórzy mówią, że ta wielka niechęć, albo wręcz nienawiść tych dwóch wybitnych polityków, wzięła się właśnie z walki o kobietę – mówił prof. Ludwik Malinowski.
Miłość w czasach konspiracji
Kiedy Maria zdecydowała się wybrać Józefa Piłsudskiego problemem okazało się jej wcześniejsze małżeństwo. Unieważnienie małżeństwa w tych czasach było praktycznie niemożliwe. Dlatego Józef Piłsudski został ewangelikiem i zawarł małżeństwo z Marią w obrzędzie ewangelickim. Ślub wzięli 15 lipca 1899.
Po ślubie małżonkowie przenieśli się do Łodzi, gdzie Józef prowadził drukarnię "Robotnika". Tam też zostali aresztowani. Piłsudski natychmiast został przewieziony do Cytadeli Warszawskiej. Gdy zaczął symulować chorobę psychiczną przetransportowano go do Petersburga do więzienia dla umysłowo chorych, skąd przy pomocy Polaków udało mu się uciec. Wtedy Maria jako żona-konspiratorka stanęła na wysokości zadania i pomogła mu przedostać się do Galicji.
Rozłam w małżeństwie
Maria była kobietą obytą, światową. Urządzała bankiety, na których pojawiała się śmietanka towarzyska stolicy. Piłsudski stronił od tego typu spotkań i coraz bardziej oddalał się od żony. Swoją energię skupił na działalności partyjnej. Od wybuchu rewolucji 1905 roku włączył się w kierowanie Organizacją Bojową PPS. Rok później poznał 24-letnią Aleksandrę Szczerbińską.
REKLAMA
Maria formalnie pozostała żoną Piłsudskiego do końca życia, jednak po 1907 roku partnerką życiową Piłsudskiego była Szczerbińska. Żonę Piłsudskiego wciąż zapraszano na oficjalne uroczystości, ta jednak odmawiała, mając świadomość tego, że jej małżeństwo jest fikcją. Nigdy jednak nie zgodziła się na rozwód.
Józef Piłsudski nie pojawił się nawet na pogrzebie żony, reprezentował go młodszy brat, Jan. Dwa miesiące później, 25 października Marszałek ożenił się z Aleksandrą Szczerbińską.
Więcej o Józefie Piłsudskim, m.in. o jego miłościach w serwisie specjalnym Polskiego Radia>>> pilsudski.polskieradio.pl
mb
REKLAMA
REKLAMA