Zagrożone wybory w Mariupolu

- Wybory w Mariupolu są bardzo bliskie zerwania. Takiej hańby, takiego wstydu i braku wzajemnego szacunku jeszcze nie widziałem - powiedział doradca ministra spraw wewnętrznych Ukrainy Zorian Szkirjak, który przyjechał kontrolować bezpieczeństwo podczas wyborów w Mariupolu. - Jak wybory mają tak wyglądać, to lepiej, żeby się nie odbyły - dodał.

Żądanie prezydenta

Mariupol, w którym mieszka ponad 450 tys. osób, jest największym miastem w Donbasie kontrolowanym przez Kijów. Początkowo, jak w wielu innych miastach i wsiach obwodów donieckiego i ługańskiego, wybory miały się tu nie odbyć. Przeciwnikiem głosowania w Mariupolu był m.in. gubernator obwodu Pawło Żebriwski.

Ostatecznie o wszystkim zdecydował prezydent Ukrainy Petro Poroszenko. - To miasto stało się symbolem ukraińskiego Donbasu. Brak zaufania do mieszkańców Mariupola i zabranie im możliwości wypowiedzenia się w sprawie przyszłej władzy byłoby niesprawiedliwe - stwierdził na początku września.

Wybory lokalne zostały wyznaczone na ten sam dzień, w którym odbywają się na całej Ukrainie - 25 października. W przypadku, gdy żaden z kandydatów na mera nie dostanie ponad 50 proc. głosów, dwóch z najlepszym wynikiem spotka się w drugiej turze wyznaczonej na 15 listopada.

REKLAMA

Sabotowanie wyborów

O posadę mera walczy 22 kandydatów (z czego mniej więcej połowa nie prowadzi kampanii wyborczej i w zasadzie nie bierze w niej udziału), a o miejsca w radzie 13 partii.

W piątek wieczorem sytuacja pozostawała niepewna. Do komisji wyborczej wciąż nie dotarły karty wyborcze. Nie wydaje ich drukarnia należąca (jak większość dużych przedsiębiorstw w mieście) do najbogatszego Ukraińca - oligarchy Rinata Achmetowa. Dlaczego tak się dzieje? Nie wiadomo, nikt nie udziela komentarzy.

Dopiero w piątek udało się przegłosować skład komisji wyborczej, ale jej członkowie wciąż nie złożyli przysięgi. Dlatego jeszcze wszystko jest możliwe. Jeden z wariantów przewiduje, że pojawią się w niej nowi ludzie. Tak się stało podczas piątkowego posiedzenia. Nagle w sali, gdzie członkowie komisji próbowali rozpocząć obrady, pojawiły się dwie osoby, których wcześniej nie było. Przewodnicząca komisji związana z Opozycyjnym Blokiem nie zareagowała.

Fot. Paweł Pieniążek

Skład nowej komisji mogą jeszcze wskazać władze w Kijowie. Nie oznacza to jednak, że wybory będą uczciwe. Jak zwrócili uwagę mariupolscy aktywiści, wielokrotnie bywało tak, że jedna z partii kupowała taką delegację, a ona w zamian za "wynagrodzenie" zapewniała im odpowiednie rezultaty.

REKLAMA

Don Kichot na wyborach

O Serhiju Zacharowie z Doniecka zrobiło się głośno, gdy okazało się, że to on stoi za prowokacyjni rysunkami. To on narysował m.in. ówczesnego lidera bojowników Igora Girkina, który trzyma pistolet przy skroni. Podpis pod rysunekim głosi: "Po prostu zrób to". Obraz został wywieszony w centrum Doniecka. Artysta, nazywany "donieckim Banksym", został zatrzymany, był katowany.

Zacharow startuje w wyborach na mera Mariupola. Chociaż twierdzi, że traktuje to poważnie, to trudno nie odnieść wrażenia, że jest to jego kolejny performance. Pierwszy punkt jego programu zakłada, że w 2021 roku Mariupol zostanie Europejskim Centrum Kultury. Miasto osiągnie ten cel poprzez doinwestowanie kultury i uczynienie jej jednym z głównych punktów w planach rozwoju społeczno-ekonomicznego.

Zacharow w wyborach nie ma najmniejszych szans. - Znam moje możliwości finansowe. Chcę jednak stworzyć precedens: zwykły obywatel niezwiązany z wielkim biznesem i polityką wykorzystuje swoje prawo, stara się wziąć udział w rządzeniu i próbuje wpłynąć na swoją przyszłość - wyjaśnił.

Atmosfera wokół wyborów pokazuje dobitnie, że system polityczny na Ukrainie - mimo protestów na Majdanie i konfliktu zbrojnego - zmienił się niewiele albo wcale.

Paweł Pieniążek, kk