Poznaj historie Polaków, którzy ratowali Żydów. I spotkała ich za to zemsta Niemców

Posłuchaj

Proces norymberski w archiwalnych nagraniach Polskiego Radia wspominają: K. Małcużyński, M. Podkański, L. Marszałek, W. Pawlak i T. Cyprian - prokurator z ramienia rządu polskiego.

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Publikacja zawiera 289 krótkich opisów represji wobec 505 Polaków za pomoc niesioną ludności żydowskiej. Cały materiał, jak i poszczególne noty mają charakter otwarty. To znaczy, że w miarę pojawienia się kolejnych ustaleń oraz nowych informacji treści będą uzupełniane i modyfikowane.

POBIERZ KSIĄŻKĘ Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej

Niniejszy rejestr jest pierwszym efektem prac prowadzonych przez grupę badaczy w ramach projektu Indeks Polaków zamordowanych i represjonowanych za pomoc Żydom w okresie II wojny światowej.

Powiązany Artykuł

Timothy Snyder: każdy z nas czerpie lekcję z II wojny światowej

Podstawowym, a zarazem nadrzędnym celem działań podejmowanych w ramach realizacji projektu jest ustalenie nazwisk polskich obywateli nieobjętych ustawodawstwem norymberskim, mieszkających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w granicach z 31 sierpnia 1939 r., którzy ponieśli represje za pomoc udzielaną Żydom podczas II wojny światowej.

II wojna światowa - serwis specjalny >>>

Zgodnie z założeniami projektu przeważają tu noty o osobach, których postawy wobec ludności żydowskiej, a co za tym idzie przyczyny i okoliczności ich represji nie były dotąd znane i odnotowane. Pozostałą część stanowią historie oparte na niewykorzystanych dotychczas przez historyków źródłach lub opisane w literaturze przedmiotu marginalnie i lakonicznie.

O wyselekcjonowaniu publikowanych faktów represji zadecydowało przede wszystkim kryterium wiarygodności materiału dokumentacyjnego. Pierwszą kategorię źródeł, na podstawie których powstały noty stanowią materiały wytworzone przez władze niemieckie (w tym: materiały procesowe Sądów Specjalnych – Sondergericht oraz karty i akta personalne więźniów osadzonych w zakładach karnych i obozach koncentracyjnych).

Drugi rodzaj źródeł wykorzystanych do opracowania not stanowi materiał relacyjny gromadzony od 1945 r. w formie ankiet przez pracowników Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau oraz dokumentacja Departamentu Sprawiedliwych Instytutu Yad Vashem i ŻIH w ramach postępowań w sprawach o przyznanie Medalu Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Kolejna grupa materiałów, na podstawie których przygotowano ostatnią partię zamieszczonych w niniejszej publikacji not na temat faktów represji, została wyselekcjonowana w wyniku kwerendy przeprowadzonej w archiwach Instytutu Pamięci Narodowej, głównie w zasobach po Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz oddziałowych KBZpNP.

pp