74 lata temu powstała AK, największa podziemna armia w okupowanej Europie

Posłuchaj

Rocznica utworzenia Armii Krajowej. Relacja Michała Dydlińskiego (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Dowódcą AK został generał Stefan Rowecki "Grot". Organizacja miała charakter ogólnonarodowy i ponadpartyjny. Jej celem była walka o odzyskanie niepodległości Polski. AK przeprowadzała akcje zbrojne i sabotażowe, a także przygotowywała armię podziemną do powstania, które miało wybuchnąć na ziemiach polskich. Kulminacją wysiłku zbrojnego AK było Powstanie Warszawskie.

Armia Krajowa była najsilniejszą i najlepiej zorganizowaną armią podziemną, działającą wówczas w Europie. Skupiała około 200. organizacji wojskowych. Podlegała Naczelnemu Wodzowi i Rządowi Rzeczypospolitej Polskiej na Uchodźstwie. Komendant Główny AK był dowódcą krajowych sił zbrojnych.

II Wojna Światowa - zobacz serwis specjalny >>>

Komendantem AK, po aresztowaniu generała Stefana Roweckiego w czerwcu 1943 roku, został generał Tadeusz Komorowski "Bór" i funkcję tę pełnił do upadku Powstania Warszawskiego. Od 2 października 1944 do rozwiązania AK 19 stycznia 1945 roku, jej ostatnim komendantem był generał Leopold Okulicki "Niedźwiadek".

Po drugiej wojnie światowej członkowie AK byli prześladowani i szykanowani przez komunistyczne władze PRL. Wielu żołnierzy zostało skazanych na niesprawiedliwe wyroki, w tym także karę śmierci. Jedną z takich postaci był generał August Emil Fieldorf, pseudonim "Nil", stracony przez powieszenie 24 lutego 1953 roku. 

Latem 1943 roku, w okresie maksymalnej zdolności bojowej, siły Armii Krajowej liczyły około 380 tysięcy żołnierzy, w tym 10 tysięcy oficerów. Do kadry oficerskiej sprzed wojny dołączyli absolwenci tajnych kursów oraz "Cichociemni" - specjalnie szkoleni żołnierze, którzy jako skoczkowie spadochronowi byli przerzucani do kraju, by wspierać struktury Armii Krajowej.

Zobacz serwis specjalny Polskiego Radia poświęcony - Żołnierzom Wyklętym>>>

Szacuje się, że w walkach zginęło 100 tysięcy żołnierzy AK, a około 50. tysięcy zostało wywiezionych do Związku Radzieckiego i uwięzionych. Ci, którzy pozostali w Polsce byli prześladowani przez cały okres stalinowski.

AK składała się z 7 oddziałów: Organizacyjnego, Informacyjno-Wywiadowczego, Operacyjno-Szkoleniowego, Kwatermistrzostwa, Łączności, Biura Informacji i Propagandy oraz Finansowego. Miała własnych duszpasterzy. W 1943 roku utworzono Kedyw, odrębną jednostkę przeprowadzającą akcje dywersyjne i specjalne.

HISTORIA w portalu PolskieRadio.pl>>>

Poprzednikiem Związku Walki Zbrojnej, przemianowanego w 1942 roku na Armię Krajową, była Służba Zwycięstwu Polski, działająca od 27 września 1939 roku. 

IAR/aj