Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych. Gala w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN

Galę poprowadzi Jerzy Kisielewski. Sylwetki tegorocznych Sprawiedliwych przedstawią aktorzy: Maja Komorowska, Julia Kijowska i Olgierd Łukaszewicz. Wieczorną galę uświetnią dwa koncerty fortepianowe.

Europejski Dzień Pamięci o Sprawiedliwych - 6 marca - ustanowiony został przez Parlament Europejski w 2012 roku.

Za "Sprawiedliwych" twórcy idei Dnia Pamięci uważają osoby, które ryzykowały własnym życiem, aby ocalić innych oraz tych, którzy występowali w obronie ludzkiej godności w okresie totalitaryzmu nazistowskiego i komunistycznego, w czasie ludobójstw i masowych mordów oraz wszystkich zbrodni przeciwko ludzkości popełnionych w XX i XXI wieku.

HISTORIA w portalu PolskieRadio.pl>>>

Pojęcie "Sprawiedliwy", użyte zostało po raz pierwszy w Memoriale Yad Vashem, z biegiem lat nabrało uniwersalnej wartości. W ostatnich latach powstały - lub są w budowie - Ogrody Sprawiedliwych m.in. w Armenii, Bośni, Rwandzie, Włoszech i Francji.

Miejscem upamiętnienia Sprawiedliwych w Warszawie jest otwarty w czerwcu 2014 roku Ogród Sprawiedliwych przy skwerze im. gen. Jana Jura-Gorzechowskiego.

Co roku sadzone są tam drzewa poświęcone pamięci Sprawiedliwych, a obok wmurowywane pamiątkowe kamienie z imieniem i nazwiskiem, latami życia oraz krótką inskrypcją.

***

Od 1963 roku Instytut Yad Vashem w Jerozolimie przyznaje tytuł Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata. Do tej pory wyróżniono ok. 25 tys. Europejczyków. Medalem zostało odznaczonych ponad 6,6 tys. Polaków. 

W Markowej, w powiecie łańcuckim na Podkarpaciu, wkrótce zostanie otwarte poświęcone im muzeum. Nosi imię rodziny Ulmów - mieszkańców Markowej, zamordowanych 72 lata temu wraz z ukrywaną przez siebie ośmioosobową grupą Żydów.

W marcu 1944 roku Niemcy rozstrzelali Józefa i brzemienną Wiktorię oraz szóstkę ich małych dzieci.

Zdaniem historyka Instytutu Pamięci Narodowej Mateusza Szpytmy, o takich ludziach jak Ulmowie trzeba mówić.

- Za ukrywanie Żydów w okupowanej przez Niemców Polsce groziła śmierć - podkreślił. Dodał, że w ten sposób życie straciło ponad tysiąc Polaków. - Za rodziną Ulmów stoją setki tysięcy Polaków, którzy pomagali Żydom - wskazał historyk.

- Muzeum ma przełamać stereotypy. Chcemy pokazać, że w obliczu zagrożenia Polacy potrafili wznieść się na poziom najwyższych wartości i narażając swoje życie, ratować bliźnich - wyjaśnił wicemarszałek Podkarpacia Bogdan Romaniuk.

Otwarcie placówki zaplanowano na 17 marca. Swoją obecność na uroczystości potwierdził prezydent Andrzej Duda oraz delegacje z Izraela, USA, Kanady i Niemiec.

IAR, PAP, kk