Od poniedziałku zlikwidowana zostanie odrębna prokuratura wojskowa
W prokuraturze cywilnej powstaną komórki organizacyjne zajmujące się sprawami wojskowymi.
2016-04-04, 05:50
Posłuchaj
O likwidacji prokuratury wojskowej jako odrębnej struktury mówili już przedstawiciele rządu PO-PSL. Decyzja była jednak odkładana w czasie wiele razy, m.in. ze względu na toczące się śledztwo w sprawie katastrofy smoleńskiej. Ostatecznie zmianę przeprowadzi rząd PiS.
Uchwalone w styczniu ustawy autorstwa Prawa i Sprawiedliwości reformujące prokuraturę - Prawo o prokuraturze i przepisy wprowadzające to prawo - od 4 marca połączyły funkcje ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego. Z kolei od 4 kwietnia przewidziano likwidację prokuratury wojskowej.
"To usprawni walkę z przestępczością"
W ocenie ministra sprawiedliwości-prokuratora generalnego Zbigniewa Ziobry likwidacja prokuratury wojskowej usprawni walkę z przestępczością, a prokuratorzy wojskowi odciążą w pracy prokuratorów cywilnych.
- Do tej pory model funkcjonowania prokuratury wojskowej powodował, że obciążenie pracą prokuratora prokuratury wojskowej i prokuratora prokuratury powszechnej, którzy zarabiali tyle samo, było zasadniczo różne. Na prokuratora prokuratury wojskowej przypadało 15 razy mniej spraw do prowadzenia - wskazał Ziobro.
Dodał, że w związku z tym uznano, iż "z punktu efektywności państwa, pewnej sprawiedliwości i sprawności walki z przestępczością warto spowodować, że prokuratorzy prokuratury wojskowej będą mogli poza sprawami wojskowymi również prowadzić sprawy powszechnej przestępczości, żeby odciążyć prokuratorów cywilnych".
Trzy szczeble, ponad stu prokuratorów
Oddzielna prokuratura wojskowa składała się z trzech szczebli i w ostatnim czasie liczyła łącznie ponad stu prokuratorów.
Najwyższym szczeblem była Naczelna Prokuratura Wojskowa, której szef był zastępcą prokuratora generalnego. Kolejnym szczeblem były dwie wojskowe prokuratury okręgowe w: Warszawie i Poznaniu.
W pierwszej z tych prokuratur od 10 kwietnia 2010 roku prowadzone było śledztwo w sprawie katastrofy smoleńskiej. Dwa tygodnie temu Ziobro powołał zespół prokuratorów do tego śledztwa. Przewodniczy mu zastępca prokuratora generalnego Marek Pasionek, ponadto w jego skład wchodzi ośmiu prokuratorów - w tym dwóch wojskowych. Śledztwo przejęła Prokuratura Krajowa.
x-news.pl, TVN24
Najważniejszym w ostatnich latach śledztwem WPO w Poznaniu była sprawa ostrzelania przez polskich żołnierzy przysiółka Nangar Khel w Afganistanie w 2007 roku, w wyniku czego zginęli cywile. Prokuratura zarzuciła żołnierzom zbrodnię wojenną zabójstwa i ostrzelania niebronionego obiektu cywilnego.
Skończyło się na prawomocnym uniewinnieniu oficera i dwóch szeregowych oraz karach w zawieszeniu dla innego oficera i trzech żołnierzy - ale nie za zbrodnię wojenną lecz za niesubordynację, czyli nieprawidłowo wykonany rozkaz. Prawomocny wyrok wydała niedawno Izba Wojskowa Sądu Najwyższego.
W kraju funkcjonowało ostatnio także osiem prokuratur garnizonowych w: Gdyni, Krakowie, Lublinie, Olsztynie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu. W 2013 roku - m.in. w związku ze zmniejszaniem się liczebności Wojska Polskiego - zlikwidowano trzy prokuratury garnizonowe w: Bydgoszczy, Elblągu i Zielonej Górze.
Co się stanie teraz?
Od 4 kwietnia w prokuraturze powszechnej będą tworzone komórki organizacyjne właściwe w sprawach wojskowych: Departament do Spraw Wojskowych w Prokuraturze Krajowej, wydziały do spraw wojskowych w prokuraturach okręgowych i działy do spraw wojskowych w prokuraturach rejonowych.
Jak poinformowało Ministerstwo Sprawiedliwości, w tych jednostkach prokuratury powszechnej prokuratorami będą mogli być zarówno prokuratorzy cywilni, jak i żołnierze zawodowi.
Przepisy wprowadzające nową ustawę o prokuraturze rozstrzygnęły, że prokuratorzy ds. wojskowych zachowają dotychczasowe uprawnienia do prowadzenia i nadzorowania śledztw oraz dochodzeń z dziedziny wojskowej. Prokuratorzy wojskowi będą również prowadzić postępowania w sprawach powszechnych.
Cały pion - zwieńczony Departamentem ds. Wojskowych w Prokuraturze Krajowej - będzie nadzorował Zastępca Prokuratora Generalnego ds. Wojskowych. To ten prokurator będzie też mógł wnosić kasację do Izby Wojskowej Sądu Najwyższego. Nie podano jeszcze, kto będzie pełnić tę funkcję.
"Oskarżycielem publicznym w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przed wojskowym sądem garnizonowym lub w sprawach o przestępstwa skarbowe przed wojskowym sądem okręgowym jest wyłącznie prokurator do spraw wojskowych" - głosi ustawa.
REKLAMA
Wskazuje się w niej też, że tylko prokurator ds. wojskowych będzie mógł złożyć akt wniosek o ukaranie lub oskarżenia w sądzie wojskowym.
Z przepisów wynika też, że tylko prokurator ds. wojskowych mógłby decydować ws. podsłuchów zakładanych przez Żandarmerię Wojskową.
***
W zeszłym roku prokuratura wojskowa prowadziła 924 śledztwa. W 252 sprawach odmówiono wszczęcia śledztw. Zakończono 772 sprawy, w których podejrzanych było 377 osób, w zdecydowanej większości żołnierze.
Sprawy o przestępstwa przeciwko 220 osobom skierowano do sądu z aktem oskarżenia, ponadto prokuratorzy wojskowi w 2015 roku zakończyli 344 postępowania w sprawach o wykroczenia, których sprawcami było 137 żołnierzy.
PAP, IAR, kk
REKLAMA