Ustawa o policji. Komisja Wenecka zebrała informacje

Posłuchaj

Drugi dzień rozmów Komisji Weneckiej. Relacja Grzegorza Maciaka (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Komisja przygotowuje opinię w tej sprawie na prośbę Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy; ma ono zostać przyjęte przez Komisję 10-11 czerwca. W skład delegacji wchodzą sprawozdawcy: Regina Kiener, Iain Cameron i Ben Vermeulen oraz sekretarz Komisji Thomas Markert, a także doradca sekretariatu ds. prawnych Grigory Dikov.

Piątek Komisja zaczęła od spotkania w Prokuraturze Krajowej. Póżniej eksperci KW spotkali się z marszałkiem Senatu Stanisławem Karczewskim i senatorami, a w następnej kolejności z władzami Sejmu. Ostatnim punktem w planie dnia było spotkanie z koordynatorem służb specjalnych Mariuszem Kamińskim. Przedstawiciele Komisji nie uczestniczą w spotkaniach z mediami, gdyż - jak mówiła szefowa Biura Rady Europy w Warszawie Hanna Machińska - delegacji zależy na utrzymaniu ściśle technicznego charakteru wizyty.

Życzliwość i zrozumienie

- Cieszę się, że zostałem wysłuchany z życzliwością i zrozumieniem - mówił prokurator krajowy Bogdan Święczkowski po spotkaniu z delegacją. - Spotkanie było bardzo owocne, przyniosło ono wiele "obopólnych, nowych informacji; Komisja Wenecka powzięła wiele nowych informacji, nową wiedzę, która zapewne pozwoli odpowiednio procedować" - dodał.

Bogdan Święczkowski, prokurator krajowy

źródło: TVN24/x-news

Powiedział też, że ustawa sprawdza się w praktyce, a jednocześnie zapewnia w całości respektowanie podstawowych praw i wolności obywatelskich - o czym opowiedział delegacji.

Partyjne oceny

- Ustawa jest wadliwa, szkodliwa, narusza prawa i wolności obywatelskie - oświadczył sen. Bogdan Klich (PO). - Ustawa inwigilacyjna powinna zostać fundamentalnie zmieniona lub napisana od nowa - podkreśliła Kamila Gasiuk-Pihowicz (N).

- Komisja Wenecka nie precyzowała zastrzeżeń; zastrzeżenia zgłaszała opozycja - powiedział z kolei wicemarszałek Sejmu Ryszard Terlecki (PiS) po spotkaniu z Komisją. - Przedstawione zostały różne punkty widzenia - dodał. 

Powiązany Artykuł

Komisja Wenecka zagląda w ustawę o służbach. "To sytuacja kuriozalna"

- Naszym obowiązkiem jest zapewnienie bezpieczeństwa polskim obywatelom - oświadczył marszałek Senatu Stanisław Karczewski po spotkaniu.

- Mówiliśmy o tym, że PO miała kilkanaście miesięcy na uchwalenie ustawy, nie zrobiła tego, a PiS dosłownie rzutem na taśmę - bo trzy dni przed wnioskowanym przez Trybunał Konstytucyjny terminem - uchwaliło tę ustawę i prezydent ją podpisał - dodał.

Posłuchaj

Marszałek Senatu Stanisław Karczewski o rozmowach z przedstawicielami Komisji Weneckiej (IAR) 0:28

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- Komisja Wenecka doskonale zna realia polskiego systemu prawnego - ocenił z kolei Marek Sawicki (PSL). 

Klub Kukiz'15 zbojkotował spotkanie, bo choć krytycznie ocenia nowelizację, to "nie godzi się na ingerencję organów międzynarodowych w wewnętrzne sprawy Polski". 

Ustawa ogranicza możliwości 

Ustawa o policji jest bardzo dobra; sformułowana na wzór przepisów obowiązujących na zachodzie Europy - stwierdził szef MSWiA Mariusz Błaszczak. - Jeśli chodzi o konkretne rozwiązania, to ta ustawa wręcz ogranicza możliwości działań służb - dodał.

Minister poinformował, że spotkanie MSWiA z Komisją odbyło się "na poziomie eksperckim" z udziałem m.in. zastępcy komendanta głównego policji nadinspektora Andrzeja Szymczyka.

Posłuchaj

Szef MSWiA Mariusz Błaszczak o "poziomie spotkania" z Komisją Wenecką (IAR) 0:20

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- Jeżeli Komisja Wenecka jest ciałem eksperckim, jest to odpowiedni poziom. Jeżeli jest natomiast ciałem politycznym, no to cóż, żaden poziom tu nie pomoże, ale zobaczymy, jaki będzie rezultat tej rozmowy - powiedział Błaszczak.

Wniosek do TK

RPO Adam Bodnar powiedział, że głównym tematem rozmowy były kwestie przedstawione w lutowym wniosku RPO do Trybunału Konstytucyjnego wobec noweli ustawy o policji. Dodał, że rozmawiano nie tylko o tej "ustawie inwigilacyjnej", ale także o innej nowelizacji - Kodeksu postępowania karnego, która powoduje, że można w postępowaniu karnym korzystać także z materiałów zdobytych z naruszeniem standardów prawa do prywatności.

Posłuchaj

Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich o członkach delegacji Komisji Weneckiej (IAR) 0:29

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- Uważamy, że to ma ścisły związek z problematyką ustawy inwigilacyjnej - powiedział Bodnar. - W tym zakresie przygotowujemy wniosek do TK - dodał.

Wstępne pomysły

W czwartek delegaci Komisji rozmawiali już z reprezentantami Ministerstwa Sprawiedliwości - m.in. wiceministrem Marcinem Warchołem. Spotkali się także z przedstawicielami Naczelnej Rady Adwokackiej, a także organizacji pozarządowych: Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka i Fundacji Panoptykon.

Markert mówił w czwartek dziennikarzom po wyjściu z siedziby NRA, że Komisja ma już wstępne pomysły na końcowe stanowisko odnośnie nowelizacji, ale chce sprawdzić, jak w praktyce te przepisy funkcjonują. - Chcemy poznać punkty widzenia wszystkich stron - zaznaczał.

Trybunał nakazał zmiany

Przygotowana przez posłów PiS nowela kilkunastu ustaw regulujących zasady inwigilacji była wykonaniem wyroku TK z lipca 2014 r. TK uznał wtedy za niekonstytucyjne część zasad pobierania przez służby specjalne danych telekomunikacyjnych, internetowych i pocztowych oraz prowadzenia kontroli operacyjnej. Nowelizację Sejm uchwalił 15 stycznia, przy sprzeciwie całej opozycji. Senat przyjął ją bez poprawek 29 stycznia, a prezydent podpisał 3 lutego.

Powiązany Artykuł

Komisja Wenecka w Polsce. Rzecznik rządu: jesteśmy otwarci na dialog

Zgodnie z nowelą, kontrola operacyjna - po uprzedniej zgodzie sądu - polega na: podsłuchu; podglądzie osób w "pomieszczeniach, środkach transportu lub miejscach innych niż publiczne"; kontroli korespondencji (w tym elektronicznej); kontroli przesyłek; uzyskiwaniu danych z "informatycznych nośników danych, telekomunikacyjnych urządzeń końcowych, systemów informatycznych i teleinformatycznych". Łączny okres kontroli nie może przekroczyć 18 miesięcy (nie dotyczy to kontrwywiadu).

Krytyka zapisów

Najwięcej kontrowersji wywołała sprawa pozyskiwania przez służby danych internetowych. Wcześniej po te dane do operatorów i firm internetowych służby występowały "na potrzeby prowadzonych postępowań" pisemnie - i taką drogą je dostawały. Nowela wprowadziła dostęp on line - przez tzw. bezpieczne połączenie internetowe. Po te dane służby mogą sięgać nie tylko na potrzeby postępowań, ale także w celu "zapobiegania lub wykrywania przestępstw", "ratowania życia lub zdrowia ludzkiego bądź wsparcia działań poszukiwawczych" czy "realizacji zadań ustawowych". Na pozyskanie treści np. maila czy czatu nadal potrzebna jest uprzednia zgoda sądu.

Nowelę krytykowały: opozycja, a także RPO, GIODO, Krajowa Rada Sądownictwa, Rada ds. Cyfryzacji, NRA, Krajowa Rada Radców Prawnych oraz organizacje pozarządowe. W toku prac nad nowelą zastępca koordynatora służb specjalnych Maciej Wąsik mówił, że obawy są płonne, bo nowela ogranicza uprawnienia służb, a nie wolność w internecie. Podkreślał, że nowela wprowadza sądową kontrolę następczą pobierania wszelkich danych oraz niszczenie danych zbędnych, a po dane internetowe wiele razy sięgano pod rządami koalicji PO-PSL.

Powrót Komisji

Delegacja Komisji Weneckiej była już w Warszawie w lutym na zaproszenie MSZ, przygotowując opinię o nowelizacji ustawy o TK z grudnia 2015 r. W marcowej opinii Komisja oceniła, że "osłabianie efektywności Trybunału podważy demokrację, prawa człowieka i rządy prawa" w Polsce.

Komisja, której opinia nie jest wiążąca, zaapelowała do rządu o opublikowanie orzeczenia TK z 9 marca, w którym uznał on, że nowela jest niekonstytucyjna. Rząd nie uznaje wyroku, bo nie zapadł on według zasad grudniowej noweli. Nad propozycjami rozwiązania sporu wokół TK pracuje zespół ekspertów, powołany przez marszałka Sejmu w następstwie opinii Komisji.

IAR/PAP/fc