Samorządy woj. śląskiego: skoordynować i uprościć fundusze na lata 2014-2020

W stanowisku przyjętym podczas czwartkowych obrad zgromadzenia ogólnego Związku w Katowicach jego członkowie wnioskują o renegocjowanie warunków Kontraktu Terytorialnego (KT) i przypominają, że sprawność i skuteczność systemu wdrażania funduszy UE są jednymi z kluczowych czynników decydujących o poziomie ich absorpcji.

Samorząd chce renegocjować Kontrakt Terytorialny

ŚZGiP zaproponował m.in., aby samorząd woj. śląskiego „podjął niezwłocznie prace mające na celu renegocjowanie warunków Kontraktu Terytorialnego”.

Samorząd obawia się o finansowanie projektów

„Poprzedni rząd nie wskazał w dokumencie konkretnych źródeł finansowania bardzo wielu inwestycji, tylko potencjalne; (…) niejasne były zarówno zasady formułowania KT, jak i brak przejrzystych zasad i kryteriów wyboru projektów kluczowych. Ponadto ograniczono możliwości bezkonkursowego wsparcia dla tzw. projektów kluczowych. Pomimo, iż dany projekt zapisany jest w mandacie negocjacyjnym bądź KT, nie ma żadnej gwarancji otrzymania dofinansowania” - wyjaśnili samorządowcy.

Problem z opóźnieniem we wdrażaniu

Z kolei wobec znacznych opóźnień we wdrażaniu nowego okresu programowania funduszy unijnych 2014-2020 (pierwsze konkursy ruszyły w IV kw. 2015 r.) według ŚZGiP „niezbędne jest przyspieszenie ogłaszania poszczególnych konkursów w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Woj. Śląskiego (RPO) na lata 2014-2020”.

Za wolna procedura oceny wniosków

Za konieczne samorządowcy uznali m.in. szybkie i sprawne prowadzenie procedury oceny wniosków. Ich zdaniem obecnie jest ona „znacznie wydłużona”, co wpływa na dezaktualizację harmonogramów projektów. Ponieważ poszczególne zadania są planowane w samorządowych budżetach, wydłużanie terminów rozstrzygnięć konkursów może zwiększać ryzyko ich niezrealizowania – bez wsparcia środków unijnych samorządy często nie są bowiem w stanie rozpocząć realizacji drogich przedsięwzięć.

Zdaniem ŚZGiP „dla pełnego wykorzystania dostępnych środków unijnych zasadnym jest rozważenie możliwości renegocjacji” obecnego śląskiego RPO w kilku obszarach.

Samorządowcy proponują tu: dopuszczenie wsparcia budowy/przebudowy dróg powiatowych, przywrócenia możliwości wsparcia wymiany kotłów na kotły węglowe o wyższej sprawności, dopuszczenie możliwości dofinansowania „kluczowego dla regionu” zakładu termicznego przekształcania odpadów i zniesienie konieczności uzależnienia inwestycji w zakresie infrastruktury ochrony zdrowia od mapy potrzeb zdrowotnych - zwłaszcza na poziomie krajowym.

Ponadto Związek akcentuje, że kryteria wyboru projektów i wymagane wytyczne muszą być znane w czasie umożliwiającym rzetelne przygotowanie projektów. Dotąd zdarzało się, że kryteria te zmieniały się w kolejnych wersjach tzw. Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO lub pojawiały się krótko przed ogłoszeniem konkursów. W tym kontekście samorządowcy negatywnie ocenili też rezygnację z trybu bezkonkursowego w instrumencie Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych (ZIT)/Regionalnych Inwestycji Terytorialnych (RIT) - w czasie, kiedy prace nad ZIT/RIT były już zaawansowane.

ŚZGiP w stanowisku postuluje ponadto zmiany dotyczące organizacji i możliwości uczestnictwa w konkursach RIT/ZIT oraz dopracowanie systemu informatycznego (usunięcie błędów technicznych, uproszczenie formularza wniosku o dofinansowanie i zapewnienie możliwości opisu projektu w niezbędnym zakresie).

W czwartkowym stanowisku ŚZGiP zaznaczył, że „mocno opóźniona” jest również realizacja nowej perspektywy finansowej UE w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich: harmonogram planowanych naborów wniosków jest w dużej mierze nieprecyzyjny, brakuje rozporządzeń do działań, poddziałań, typów operacji, a także np. dokumentacji potrzebnych Lokalnym Grupom Działania.

„Reasumując, obecny okres programowania na lata 2014-2020 wymaga skutecznej koordynacji, uproszczenia i ujednolicenia zasad wdrażania” - napisali w stanowisku przedstawiciele Śląskiego Związku Gmin i Powiatów.

PAP, jk