I wojna bałkańska - wyrzucenie Turcji z Europy
"Chory człowiek Europy", jak nazywano na przełomie XIX i XX wieku Imperium Osmańskie, przegrał z połączonymi siłami Bułgarii, Czarnogóry, Grecji i Serbii. Nie minął miesiąc od zakończenia wojny, a podział łupów wojennych spowodował wojnę między dotychczasowymi sojusznikami. Bałkany były wrzącym kotłem Europy.
2020-05-30, 05:30
Posłuchaj
30 maja 1913 roku podpisano traktat kończący I wojnę bałkańską.
Zwycięstwo nad Węgrami w bitwie pod Mohaczem stoczonej 29 sierpnia 1526 ugruntowało panowanie Tureckie na Bałkanach. Dopiero kryzys państwa Osmanów, który rozpoczął się porażką pod Wiedniem w 1683 roku i wzmocnił się wskutek przegranych wojen z Rosją, dał mieszkańcom Bałkanów nadzieję na odzyskanie niepodległości.
Osłabienie imperium, nazywanego "chorym człowiekiem Europy", zbiegło się w czasie z przebudzeniem świadomości narodowej mieszkańców Bałkanów. Możliwości poszerzenia swoich wpływów kosztem Osmanów poszukiwały też mocarstwa europejskie. Pierwsi spod tureckiego jarzma wyswobodzili się Grecy, którzy w 1822 roku proklamowali niepodległość swojego kraju. W wyniku traktatu paryskiego z 1856 roku kończącego wojnę krymską, samodzielność uzyskały Mołdawia i Wołoszczyzna, które w 1877 roku połączyły się w Rumunię. Z kolei na kongresie berlińskim ustalono, że Rumunia, Bułgaria, Serbia i Czarnogóra uzyskają niepodległość.
Jednym z mocarstw, które chciały poszerzyć swoje wpływy kosztem imperium osmańskiego, były Włochy, które wypowiedziały wojnę Turcji w 1911 roku. Łatwe zwycięstwo Włoch unaoczniło słabość "chorego człowieka Europy" i doprowadziło do sprzymierzenia się Bułgarii, Czarnogóry, Grecji i Serbii przeciwko Turcji. Wojna między powstałą w ten sposób Ligą Bałkańską a Osmanami zaczęła się w październiku 1912 roku.
REKLAMA
- O wyniku trgo konfliktu zadecydowały już pierwsze bitwy. Były to zwycięstwa głównie na froncie bułgarskim – mówił prof. Jacek Knopek w audycji Katarzyny Kobyleckiej z cyklu "Dźwiękowy przewodnik po historii najnowszej". Posłuchaj o przebiegu działań wojennych.
Wskutek przegranej wojny, Turcja straciła większość swoich europejskich terytoriów. W jej rękach pozostała niewielka część Tracji oraz Stambuł i kontrola nad cieśninami Bosfor i Dardanele. Lufy dział nie zdążyły ostygnąć, a zwycięzcy pokłócili się o podział łupów. Miesiąc po podpisaniu traktatu kończącego I wojnę bałkańską, Bułgarzy zaatakowali Serbów i Greków, rozpoczynając tym samym II wojnę bałkańską.
Posłuchaj o jej przebiegu.
bm
REKLAMA