Wojna dziesięciodniowa - Słowenia wywalcza niepodległość
27 czerwca 1991 roku, dzień po ogłoszeniu przez Słowenię niepodległości i w następstwie wkroczenia na jej teren wojsk jugosłowiańskich, rozpoczęła się wojna dziesięciodniowa.
2024-06-27, 05:30
Słowenia była jedną z pierwszych republik, których społeczeństwo wybrało w referendum odłączenie od Jugosławii.
- Zarówno przed II wojną światową, jak i po jej zakończeniu, Słowenia była najbogatszym, najlepiej rozwiniętym regionem Jugosławii. Leżała nieco na uboczu, w północnozachodniej części kraju, w Jugosławii graniczyła tylko z Chorwacją. Wśród Słoweńców, a także części tamtejszego aparatu władzy często pojawiały się wątpliwości, czy Słowenia istotnie powinna pozostawać w ramach federacji - mówił prof. Michał Zacharias w audycji Andrzeja Sowy z cyklu z cyklu "Dźwiękowy przedwodnik po historii najnowszej". - Słowenia stopniowo stawała się najbardziej liberalną republiką w ramach Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii.
Posłuchaj
Tendencje te przybrały na sile po śmierci Josipa Broz Tito w 1980 roku i pod wpływem umacniania się serbskiego nacjonalizmu oraz w odpowiedzi na dążenia niepodległościowe w krajach bloku wschodniego. W 1989 roku rozpoczęła się tzw. słoweńska wiosna. Słoweńskie władze wprowadziły zmiany w konstytucji republiki, zakładające poszerzenie autonomii i wybory wielopartyjne.
REKLAMA
25 czerwca 1991 słoweńskie Zgromadzenie Narodowe ogłosiło niepodległość, tego dnia podobny akt ogłosili Chorwaci. Obu deklaracji nie uznała Jugosławia. Dzień później wojska zdominowanej przez Serbów Jugosłowiańskiej Armii Ludowej rozlokowanej w koszarach na terenie Słowenii rozpoczęły działania przeciwko Słoweńcom. Serbskich żołnierzy zaskoczył opór ludności cywilnej i zaciętość miejscowej policji i naprędce sformowanej Obrony Terytorialnej.
Stosunkowo niewielkie siły na terenie zbuntowanej republiki miały wesprzeć oddziały pancerne skierowane do Słowenii z głębi Jugosławii. Jednak i te zostały pokonane przez Obronę Terytorialną. Po dziesięciu dniach sytuacja była całkowicie opanowana przez Słoweńców.
Z perspektywy Belgradu, niespodziewanie trudne utrzymanie Słowenii – niewielkiej republiki na obrzeżach Jugosławii, zamieszkanej niemal wyłącznie przez ludność etnicznie rdzenną – nie było priorytetem wobec perspektywy rozpadu państwa. 7 lipca 1991 przedstawiciele Chorwacji, Słowenii, Jugosławii i Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej podpisali porozumienie kończące wojnę dziesięciodniową.
bm
REKLAMA
REKLAMA