Miliardowe inwestycje w sieci elektroenergetyczne

Liczby obrazujące polski system elektroenergetyczny robią wrażenie. Z danych Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii Elektrycznej (PTPiREE) wynika, że w 2014 r. łączna długość linii elektroenergetycznych w Polsce wynosiła 831,7 tys. km, z czego 596,6 tys. km to linie napowietrzne a 235,1 tys. km to linie kablowe.

Linii wysokiego napięcia było 46,8 tys. kilometrów, z czego 46,4 tys. km to linie napowietrzne a tylko 408 kilometrów to linie kablowe.

Linie średniego napięcia to już 309,9 tys. km długości, z czego 232,8 tys. km to linie napowietrzne a 77,0 tys. km to linie kablowe.

Długość sieci niskiego napięcia wyniosła 474,9 tys. km, z czego 317,3 tys. km to linie napowietrzne a 157,6 tys. km to linie kablowe.

Ponadto, w roku 2014 było w Polsce 260,06 tys. transformatorów.

Miliardy na inwestycje

Każdy z największych krajowych dystrybutorów energii co roku wydaje co najmniej kilkaset mln złotych rocznie, lub nawet ponad 1 miliard, na inwestycje.

Liderem wydatków jest tu PGE Dystrybucja. W okresie pierwszych trzech kwartałów 2016 r. PGE Dystrybucja na inwestycje przeznaczyła 1,13 mld zł, był to podobny poziom co w roku 2015. W pierwszych 9 miesiącach 2016 r. na linie dystrybucyjne spółka przeznaczyła 495 mln zł a na przyłączenia nowych odbiorców 409 mln zł.

Z kolei Tauron Dystrybucja na modernizację i odtworzenie istniejących sieci w pierwszych trzech kwartałach 2016 r. wydał 619 mln zł a na budowę nowych przyłączy przeznaczył 411 mln zł. Łącznie daje to nakłady inwestycyjne w kwocie 1,03 mld zł.

Energa Operator w pierwszych 9 miesiącach 2016. zainwestowała 875 mln zł i było to aż o 22 proc. więcej niż w analogicznym okresie roku 2015. Główne kierunku wydatków to rozbudowa sieci w związku z przyłączaniem nowych odbiorców, modernizacja sieci dystrybucyjnej w celu poprawy niezawodności dostaw oraz nakłady na innowacyjne technologie i rozwiązania sieciowe, w tym inteligentne liczniki.

Z kolei Enea Operator na inwestycje w pierwszych trzech kwartałach 2016 r. wydała 645,5 mln zł – i był to wzrost aż o 31,5 proc. wobec tego samego okresu roku 2015. Enea wydawała pieniądze m.in. na rozbudowę, automatyzację i modernizacje stacji oraz sieci elektroenergetycznych, przyłączania klientów do sieci oraz rozwój narzędzi informatycznych wspomagających zarządzanie siecią.

Nie można też zapominać o inwestycjach w sieci przesyłowe. W 2015 r. wartość  inwestycji PSE przekroczyła 1,53 mld zł. Z raportu Najwyższej Izby Kontroli z 2014 r. wynika, że dzięki systematycznie prowadzonym pracom modernizacyjnym i konserwującym sieci przesyłowe są w dobrym stanie. Pozwoliło to na podjęcie decyzji o wydłużeniu czasu ich sprawności z 40 do 70 lat. W Polsce średni wiek linii przesyłowych wynosił pod  koniec 2012 roku niespełna  40 lat. To mniej niż np. w Szwajcarii (ok. 42 lata) czy w Niemczech (50 lat). Blisko połowa (47 proc.) polskich  linii przesyłowych miała ponad 40 lat, natomiast większość (70 proc.) ponad 30 lat.

Poprawa niezawodności i bezpieczeństwa

Jednym z głównych celów inwestycji jest poprawa jakości pracy sieci i zmniejszenie wskaźników SAIDI oraz SAIFI. Wskaźnik SAIDI określa przeciętny systemowy czas trwania przerwy w dostawach energii a SAIFI to wskaźnik przeciętnej systemowej częstości przerw. W roku 2016 zaczął obowiązywać nowy model regulacji dystrybucji energii, którego celem jest zmniejszenie tych wskaźników. Przykładowo, obecnie średni czas przerw w dostawach prądu (czyli SAIDI), wynosi 272 minuty rocznie. Celem nowej regulacji jest skrócenie go do 136 minut w 2020 r.

Od prawidłowego działania systemu elektroenergetycznego w dużej mierze zależy prawidłowe funkcjonowanie gospodarki, stąd konieczność przywiązywania specjalnej wagi  do bezpieczeństwa systemu energetycznego. Przykładem działań zwiększających  bezpieczeństwo systemu jest porozumienie o współpracy na rzecz ochrony infrastruktury krytycznej i cyberbezpieczeństwa zawarte w styczniu br. przez PSE oraz Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie.

Głównym celem zawartego porozumienia jest, jak informują PSE, wspólne prowadzenie prac badawczo-rozwojowych, zarówno w obszarze ochrony infrastruktury krytycznej, jak i cyberbezpieczeństwa, a także doskonalenie funkcjonujących systemów planowania i ochrony.

- Obecnie, w świetle takich zagrożeń jak cyberterroryzm i zamachy terrorystyczne, zapewnienie bezpieczeństwa pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego i sieci przesyłowej jest jednym z największych wyzwań, jakie stoją przed PSE, jako operatorem systemu przesyłowego. To porozumienie będzie sprzyjać efektywnemu współdziałaniu PSE i WSPol, a także pozwoli na wykorzystanie posiadanego przez nas i Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie potencjału organizacyjnego i naukowego - powiedział Eryk Kłossowski, prezes zarządu PSE.

Inwestycje w sieci energetyczne to jeden z tematów sesji „Inwestycje infrastrukturalne. Zamknięcie czy otwarcie?”, która odbędzie się podczas Forum Zmieniamy Polski Przemysł, 6 lutego br. w Warszawie.

Dariusz Ciepiela