Prezydent: naszym obowiązkiem jest głoszenie prawdy o Zagładzie Żydów

Posłuchaj

Andrzej Duda powiedział, że w trakcie okupacji do budynku, w którym mieści się Żydowski Instytut Historyczny, przychodzili ludzie, żeby wymienić się informacjami o tym, kto zginął, a komu udało się uciec z getta (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Wystawa "Czego nie mogliśmy wykrzyczeć światu" poświęcona jest twórcom i losom Podziemnego Archiwum Getta Warszawy. Otwarto ją uroczyście we wtorek w Żydowskim Instytucie Historycznym im. E. Ringelbluma w Warszawie.

- Oni się nazywali Oneg Szabat, co po hebrajsku znaczy "radość soboty". Zginęli, ale pozostawili po sobie rzecz bezcenną - Podziemne Archiwum Getta Warszawy. To dzięki ich pracy znamy straszliwe realia życia codziennego w tej dzielnicy zamkniętej. Ich materialne artefakty, ale przede wszystkim relacje ludzi skazanych na śmierć, systematycznie zamęczanych i eksterminowanych. Nie ma w tym cienia radości, ale jest pośmiertne zwycięstwo nad katem, bo właśnie dzięki Oneg Szabat ocalona została pamięć o ofiarach, pamięć, która miała zginąć, która miała wraz z nimi stać się garstką popiołu zagrzebanego pod gruzami - mówił Andrzej Duda.

Od Archiwum Ringelbluma do Żydowskiego Instytu Historycznego

Prezydent przypomniał, że już w październiku 1939 r. ruszyły prace zespołu stworzonego przez Emanuela Ringelbluma, który "według jego słów usiłował odtworzyć wszechstronny obraz życia Żydów podczas wojny". - Ringelblum i jego współpracownicy to bohaterowie polskiej i żydowskiej konspiracji. Archiwum Ringelbluma dało początek Żydowskiemu Instytutowi Historycznemu - podkreślił.

Jak zaznaczył, w skrzyniach i blaszanych bańkach, w których ukryto Archiwum, "niczym w arce przetrwała prawda o Holokauście, najstraszniejszej zbrodni w dziejach ludzkości popełnionej przez hitlerowską III Rzeszę Niemiecką na obywatelach Rzeczypospolitej narodowości żydowskiej". - Archiwum Ringelbluma jest bezcennym świadectwem najtragiczniejszego rozdziału wspólnej historii Polaków i Żydów. Jest bardzo ważnym elementem dziedzictwa Rzeczpospolitej - powiedział Andrzej Duda.

"Dzieło E. Ringelbluma i jego współpracowników jest kontynuowane"

Podkreślił, że Niemcy chcieli nie tylko zgładzić całą społeczność żydowską, ale też zniszczyć pamięć o jej historii. - Otwierana dziś wystawa to kolejny ważny krok w przywracaniu pamięci o świecie, który z woli hitlerowskich zbrodniarzy miał zniknąć na zawsze, ale przetrwał. Jestem tu jako prezydent Rzeczypospolitej, bo mam głębokie przekonanie, że naszym obowiązkiem jest głoszenie prawdy o Zagładzie Żydów. W ten sposób niejako kontynuowane jest dzieło Emanuela Ringelbluma i jego współpracowników - dodał prezydent.

Podziemne Archiwum Getta Warszawskiego utworzono w 1940 r. z inicjatywy Emanuela Ringelbluma, historyka i działacza społecznego, który wraz z grupą współpracowników skupionych w organizacji Oneg Szabat, zbierał i opracowywał szeroko pojętą dokumentację losów Żydów pod okupacją niemiecką. Dokumentowano także życie w warszawskim getcie, a po pierwszych akcjach deportacyjnych materiały ukryto w podziemiu, gdzie przetrwały do połowy lat 40. Dziś stanowią one jedne z najważniejszych świadectw o Zagładzie Żydów Polskich.

pg