W hołdzie Zofii Kossak w 50. rocznicę śmierci
„Powieści Zofii Kossak-Szczuckiej popularyzują uniwersalne wartości chrześcijańskie i stanowią o tym, kim jesteśmy” – powiedziała wicemarszałek Senatu Maria Koc podczas konferencji poświęconej życiu i twórczości pisarki, która odbyła się we wtorek w Senacie. O dziedzictwie Zofii Kossak-Szczuckiej mówiła w Polskim Radiu 24 Joanna Jurgała-Jureczka, pisarka, autorka biografii Zofii Kossak-Szczuckiej.
2018-04-24, 16:10
Posłuchaj
Konferencję na temat życia i twórczości Zofii Kossak-Szczuckiej z okazji 50. rocznicy jej śmierci poprzedziło otwarcie w Senacie wystawy „Bezcenne dziedzictwo. Zofia Kossak w 50. rocznicę śmierci” poświęconej pisarce, którą przygotowało Muzeum Zofii Kossak-Szatkowskiej w Górkach Wielkich i Fundacja im. Zofii Kossak.
Jak przypomniała, otwierając ekspozycję, wicemarszałek Senatu Maria Koc, książki Kossak-Szczuckiej wykształcają u czytelników poczucie patriotyzmu. „Musimy przywrócić modę na czytanie książek Zofii Kossak-Szczuckiej, bo to literatura ponadczasowa, która zawsze się obroni. Musimy mówić o tej pisarce, o jej literaturze i działalności. To przecież nie tylko pisarstwo, ale także wspaniała działalność społeczna i patriotyczna” – podkreśliła.
Jak zaznaczyła Joanna Jurgała-Jureczka, Zofia Kossak "ma życiorys na scenariusz". - To osoba, która wiele przeżyła i która mimo to zawsze była rozświetlona, radosna, spokojna. Byłą osobą pogodzoną ze wszystkim, co życie niesie, kobietą o wielkiem heroizmie - mówiła Jurgała-Jureczka.
- Musimy jej oddać sprawiedliwość pokazując heroizm kobiety, która nie boi się sama wyprowadzać Żydów z getta, która naraża własne dzieci i tworzy równocześnie zręby organizacji - Żegoty - która tak sie rozrosła, że chyba nawet sama Zofia Kossak się tego nie spodziewała - dodała.
REKLAMA
Zofia Kossak (ur. 1890 r.) była córką Tadeusza Kossaka, brata bliźniaka znanego malarza Wojciecha Kossaka. Zgodnie z rodzinną tradycją studiowała malarstwo - w latach 1912-13 w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie, a potem rysunek w Ecole des Beaux Arts w Genewie. Nie odnalazła się jednak w środowisku malarskiej bohemy, powróciła do rodzinnego domu i wraz z pierwszym mężem, Stefanem Szczuckim zajęła się gospodarowaniem w majątku na Wołyniu.
W 1922 r. Kossak-Szczucka wydała książkę pt. „Pożoga”, która zawierała wspomnienia pisarki z ogarniętego rewolucją Wołynia. Był to jej debiut literacki. Po I wojnie światowej rodzina Szczuckich wydzierżawiła majątek w Górkach Wielkich na Śląsku, niedaleko Skoczowa. Po śmierci pierwszego męża pisarka wyszła za mąż za Zygmunta Szatkowskiego.
Najważniejszą dziedzinę twórczości Kossak-Szczuckiej stanowi proza historyczna, zapoczątkowana powieścią „Beatum scelus” (1924) - dotyczącą historii kradzieży obrazu Matki Bożej z kaplicy w Rzymie przez Mikołaja Sapiehę. Inny nurt prozy Kossak-Szczuckiej dotyczy dziejów i specyfiki Śląska. W powieściach takich jak „Legnickie pole” (1930) i opowiadaniach np. „Nieznany kraj” (1932) opisywała polskie wątki historii tego regionu. Najbardziej znanym dziełem Kossak-Szczuckiej pozostaje jednak tłumaczony na wiele języków cykl powieściowy „Krzyżowcy”.
Pod koniec września 1942 r. Kossak-Szczucka stworzyła wraz z Wandą Krahelską-Filipowicz Komitet Pomocy Społecznej dla Ludności Żydowskiej, działający pod konspiracyjną nazwą „Żegota”. „Żegota” działała aż do wybuchu Powstania Warszawskiego, zapewniając schronienie i środki do życia ukrywającym się uciekinierom z gett.
REKLAMA
W latach 1943-44 Kossak-Szczucka była więziona w Auschwitz. Pobyt w hitlerowskim obozie zagłady opisała w książce „Z otchłani”. Z Oświęcimia została przewieziona na Pawiak, skąd została wykupiona. Czas Powstania Warszawskiego spędziła w Warszawie. W 1945 r. została skierowana w misji Polskiego Czerwonego Krzyża do Londynu, gdzie zastał ją koniec wojny.
Kossak-Szczucka i jej drugi mąż Zygmunt Szatkowski zdecydowali się pozostać na emigracji. Wydzierżawili farmę w Kornwalii, gdzie przez dziesięć lat hodowali owce. W 1957 r. Szczucka wróciła do kraju i osiadła ponownie w Górkach Wielkich.
W Polsce Ludowej jej twórczość objęto cenzurą. W 1951 r. wszystkie jej działa znalazły się w „Wykazie książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu”. W 1964 r. podpisała słynny protest przeciwko cenzurze nazywany „Listem 34”. Po wojnie Zofia Kossak-Szczucka jako publicystka współpracowała przede wszystkim z prasą katolicką. Zmarła 9 kwietnia 1968 r. w Bielsku-Białej, pochowana została na cmentarzu parafialnym w Górkach Wielkich.
Więcej w całej audycji.
REKLAMA
Gospodarzem audycji była Małgorzata Łopińska.
Polskie Radio 24/PAP
_____________________
Data emisji: 24.04.2018
Godzina emisji: 15:40
Polecane
REKLAMA