Temat dnia: Polska produkowała nielegalne paszporty, żeby ratować Żydów

Posłuchaj

Temat dnia: Jakub Kumoch, ambasador Polski w Szwajcarii o działaniach Grupy Berneńskiej

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Grupa Berneńska w czasie drugiej wojny światowej pomagała Żydom wydostać się z terenów okupowanych przez Niemcy. Jej dziania wyszły na jaw niedawno, dzięki ujawnieniu nowych dokumentów. Polska dyplomacja koordynowała przekazywanie gigantycznych funduszy na ratowanie Żydów przed Holokaustem. Kwoty sięgające milionów ówczesnych franków szwajcarskich przekazywały przez polskie ambasady organizacje żydowskie. 

- Była to grupa, której działania skupiały się na jednym aspekcie - produkcji nielegalnych paszportów latynoamerykańskich. Ta działalność rozpoczęła się prawdopodobnie z inicjatywy polskiej ambasady i miała na celu wydobycie z terenów okupowanych przez Związek Sowiecki pewnej liczby polskich Żydów. Paszporty Paragwaju np., według moich szacunków, uratowały życie od 700 do 800 ludzi - powiedział Jakub Kumoch. 

Gość Polskiego Radia 24 przypomniał, że w 1944 r. organizacje żydowskie starały się o bombardowanie torów prowadzących do niemieckiego obozu zagłady Auschwitz Birkenau. - I okazuje się, że jedynym krajem alianckim, na który mogą liczyć jest Polska, która w tamtym czasie transferowała depesze i przekazywała je między placówkami - od Żydów do Żydów. Jest to bardzo mocne. I bardzo mocno powinno skłaniać do pewnych refleksji na temat postawy polskiego rządu wobec zagłady - zaznaczył ambasador. 

Jakub Kumoch podkreślił również, że odkrycie nowych dokumentów pokazało, iż skala współpracy polskiego rządu z organizacjami żydowskimi była olbrzymia. - Depesze wysyłano m.in. do ambasady w Buenos Aires, do Lizbony, do Limy, Tokio i Szanghaju - powiedział gość Polskiego Radia 24. 

Akcja ratowania Żydów, przez ambasadorów, pokazuje wysiłek państwa polskiego i polskich dyplomatów - mówiła Magdalena Gawin. - Nie istnieje polityka historyczna bez dostępu do archiwów i informacji. Zastanawiające jest to, że dopiero 70 lat po wojnie udało się powiązać wszystkie wątki i zlepić archiwa, które pokazują ogromny wysiłek polskich dyplomatów podczas wojny, w dziele ratowania Żydów nie tylko polskich, ale również europejskich - dodała wiceminister kultury.

Więcej w nagraniu.

Rozmawiali Krzysztof Grzybowski i Ewa Wasążnik.

Polskie Radio 24/bartos/dk

___________________

Data emisji: 23.08.18

Godzina emisji: 13.06

Godzina emisji: 16.41