75 lat temu aresztowano przywódców Polskiego Państwa Podziemnego
75 lat temu, 27 i 28 marca 1945 roku, w Pruszkowie pod Warszawą NKWD podstępnie aresztowało przywódców Polskiego Państwa Podziemnego, na czele z Komendantem Głównym Armii Krajowej - generałem Leopoldem Okulickim "Niedźwiadkiem" oraz wicepremierem Janem Stanisławem Jankowskim. Zostali oni wywiezieni do Moskwy i w czerwcu tego samego roku stanęli przed sowieckim sądem w tzw. procesie szesnastu.
2020-03-27, 06:30
Posłuchaj
Wcześniej, w lutym 1945 roku, Rada Jedności Narodowej, czyli parlament Polski Podziemnej, mimo sprzeciwu rządu emigracyjnego, uznała ustalenia konferencji jałtańskiej.
Wierzono, że dojdzie do demokratycznych wyborów, które pozwolą wyłonić rząd "jedności narodowej", niezależny od władzy radzieckiej, o czym zapewniali w Jałcie przywódcy wielkich mocarstw: Roosevelt, Churchill i Stalin. Dlatego, na zaproszenie Rosjan, kierownictwo Polski Podziemnej pojechało do Pruszkowa na rozmowy z generałem Iwanem Sierowem, o czym mówił po latach minister Adam Bień.
Powiązany Artykuł
Likwidacja Franza Kutschery. M. Zarychta o okolicznościach udanej akcji Kedywu
Pokazowy proces
Przywódcy Polskiego Państwa Podziemnego zostali oskarżeni o przygotowywanie wraz z Niemcami ataku na ZSRR, a także tworzenie oddziałów bojowych, które szerząc terror, miały mordować przeciwników Armii Krajowej oraz radzieckich wojskowych. Proces przywódców miał charakter pokazowy, posłużył sowietom jako narzędzie do zastraszenia społeczeństwa. Nadano mu wielki rozgłos, co miało zdyskredytować w oczach świata legalne władze Rzeczypospolitej oraz antykomunistyczny ruch oporu na ziemiach polskich.
Kilkudniowa rozprawa przed Kolegium Wojskowego Sądu Najwyższego w Moskwie zakończyła się 21 czerwca 1945 roku. Sąd skazał 13 z 16 oskarżonych na kary więzienia, od 4 miesięcy do 10 lat. Trzy osoby uniewinniono. Generał Leopold Okulicki, Jan Stanisław Jankowski oraz Stanisław Jasiukowicz zmarli w radzieckich więzieniach. Pozostali wrócili do Polski, lecz wielu z nich ponownie aresztowano.
REKLAMA
<<CZYTAJ TAKŻE>> "Chyląc głowę, oddaję cześć bohaterom". Elżbieta Witek w rocznicę powstania AK
Podstawą utworzenia 28 czerwca Tymczasowego Rządu Jedności Narodowej stały się uzurpatorskie władze powołane przez Moskwę. Mimo istnienia legalnego rządu w Londynie, gabinet został uznany przez Stany Zjednoczone i państwa zachodnie za legalną władzę w Polsce.
pkr
REKLAMA
REKLAMA