Epidemia koronawirusa. E-lekcje historii z Polskim Radiem. Materiały dla nauczycieli. Od połowy XIX wieku do zakończenia I wojny światowej
Epidemia koronawirusa postawiła polską edukację przed wielkim wyzwaniem. Tysiące nauczycieli mierzą się z zadaniem realizowania podstawy programowej online i zapewnienia uczniom atrakcyjnych materiałów wspomagających naukę. Bogata oferta materiałów historycznych portalu PolskieRadio24.pl to znakomite narzędzie, które w przyjazny dla młodzieży sposób pomoże zrozumieć przyczyny, przebieg i skutki najważniejszych wydarzeń w dziejach Polski i świata.
2020-04-02, 05:58
Przedstawiamy wybór artykułów i serwisów historycznych, które urozmaicą zdobywaną przez uczniów wiedzę, wzbogacą e-lekcje o najciekawsze audycje historyczne, infografiki i materiały interaktywne oraz pozwolą najbardziej zainteresowanym wsłuchać się w opinie najwybitniejszych historyków. Materiały przygotowane przez portal PolskieRadio24.pl bazują także na bogatych zbiorach nagrań z 95-letniej historii Polskiego Radia. Użytkownicy mają więc możliwość wsłuchać się w głosy wybitnych postaci, o których do tej pory jedynie czytali w podręcznikach.
W szóstym artykule z cyklu prezentujemy propozycje dotyczące okresu od połowy XIX wieku do zakończenia I wojny światowej. Wybór oparliśmy o podstawę programową (zalecenia dla poziomu podstawowego i rozszerzonego) dla liceów i techników.
II POŁOWA XIX WIEKU I I WOJNA ŚWIATOWA
XXXIII. Europa i świat w II połowie XIX i na początku XX wieku.
Uczeń: porównuje procesy zjednoczeniowe Włoch i Niemiec w XIX w.;
Nasze propozycje:
Powiązany Artykuł
Materiały dla nauczycieli. Renesans
Uczeń: wyjaśnia przyczyny i skutki wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych;
REKLAMA
Nasze propozycje:
Uczeń: 3) omawia przyczyny, zasięg i następstwa ekspansji kolonialnej państw europejskich, Stanów Zjednoczonych i Japonii; charakteryzuje proces modernizacji Japonii.
Nasze propozycje:
- Historia Australii jako kolonii karnej,
- Powstanie tajpingów w Chinach jako element gry Zachodu,
- Powstanie bokserów w Chinach jako reakcja na podporządkowanie kraju zachodnim mocarstwom,
- Leopold II - demoniczny król Belgów i jego działania w Kongo
- Rewolucja Meiji - ekspresowa modernizacja Japonii
- Polskie plany kolonizacyjne w dwudziestoleciu międzywojennym
Zagadnienia kolonializmu poruszone są także w serwisie poświęconym Josephowi Conradowi [kliknij w obrazek poniżej]:
XXXIV. Przemiany gospodarcze i społeczne. Nowe prądy ideowe.
Uczeń: 1) przedstawia przemiany gospodarcze w Europie i na świecie, wymienia najważniejsze odkrycia naukowe i dokonania techniczne; charakteryzuje procesy migracyjne; 3) wyjaśnia procesy demokratyzacji ustrojów państw Europy Zachodniej; 4) charakteryzuje różne formy zorganizowanej działalności robotników. 1) rozpoznaje wybitnych teoretyków i działaczy nowych ideologii; opisuje ich dokonania;
REKLAMA
Nasze propozycje:
- Alexis de Tocqueville - klasyk doktryny liberalizmu,
- Adam Smith - twórca klasycznej ekonomii,
- Spór o postać Karola Marksa,
- Ludwik Krzywicki - prekursor polskiej socjologii, jeden z pierwszych teoretyków socjalizmu,
- Leon XIII i encyklika "Rerum novarum"
Uczeń: 3) charakteryzuje odrodzenie się idei sportu olimpijskiego.
Nasze propozycje:
Uczeń: 2) charakteryzuje nowe prądy ideowe i kulturowe, ruch emancypacyjny kobiet, przemiany obyczajowe i początki kultury masowej;
Nasze propozycje:
- Kino zaczęło się od braciu Lumière,
- Paul Reuter - od gołębi do światowej agencji,
- "Potop" jako przykład "serialu" w gazecie, czyli powieści w odcinkach,
Powiązany Artykuł
Materiały dla uczniów i nauczycieli. Starożytność i średniowiecze
XXXV. Ziemie polskie pod zaborami w II połowie XIX i na początku XX wieku.
Uczeń: 1) wyjaśnia cele i porównuje metody polityki zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej (w tym ziem zabranych) – rusyfikacja, germanizacja, autonomia galicyjska; 2) porównuje zmiany zachodzące w sytuacji społeczno-gospodarczej w trzech zaborach; 3) charakteryzuje postawy społeczeństwa polskiego w stosunku do zaborców; 4) charakteryzuje proces formowania się nowoczesnej świadomości narodowej Polaków i innych grup narodowych zamieszkujących tereny dawnej Rzeczypospolitej; dostrzega znaczenie języka, wiary, edukacji dla podtrzymania świadomości narodowej;
REKLAMA
Nasze propozycje:
- Cyrkowy wóz Drzymały - symbol walki z germanizacją,
- Strajk dzieci z Wrześni,
- Kazimierz Badeni - Polak premierem Austrii,
- Oskar Kolberg - kronikarz polskiego folkloru,
Uczeń: 5) rozpoznaje przejawy odradzania się polskości na Górnym Śląsku, Warmii i Mazurach;
Nasze propozycje:
- Józef Lompa - krzewiciel polskości na Śląsku,
- Jan Dzierżoń - śląski władca pszczół,
- Ewangeliccy pastorzy - obrońcy polskości na Mazurach,
Uczeń: 6) przedstawia genezę nowoczesnych ruchów politycznych (socjalizm, ruch ludowy, ruch narodowy), z uwzględnieniem ich przedstawicieli, w tym: Wincentego Witosa, Ignacego Daszyńskiego, Romana Dmowskiego, Józefa Piłsudskiego i Wojciecha Korfantego;
Nasze propozycje:
- Sylwetka Wincentego Witosa,
- Postać Ignacego Daszyńskiego,
- Postać Romana Dmowskiego,
- Wojciech Korfanty i jego znaczenie dla dziejów Śląska,
- Postać Józefa Piłsudskiego prezentujemy w serwisie [kliknij obrazek poniżej]
Uczeń: 4) porównuje przyczyny i przebieg rewolucji w latach 1905–1907 w Rosji i w Królestwie Polskim; 5) przedstawia rezultaty wystąpień rewolucyjnych i ocenia ich znaczenie.
REKLAMA
Nasze propozycje:
- Wojna rosyjsko-japońska - jak Dawid pokonał Goliata,
- Sylwetka cara Mikołaja II,
- Demonstracja na pl. Grzybowskim - pierwsze od Powstania Styczniowego zbrojne wyzwanie rzucone zaborcy,
- Stefan Okrzeja - męczennik-socjalista,
- Jak uczniowie walczyli o polskie szkoły w 1905 roku,
- Dzieje Organizacji Bojowej PPS,
- Skok czterech premierów w Bezdanach,
- Napad na pociag w Rogowie,
- Postać Józefa Mireckiego "Montwiłła",
Powiązany Artykuł
Materiały dla nauczycieli. XVII WIEK
XXXVI. Kultura i nauka polska w II połowie XIX i na początku XX wieku.
Uczeń: 1) wyjaśnia specyfikę polskiego pozytywizmu oraz twórczości młodopolskiej; rozpoznaje dorobek kultury polskiej, doby pozytywizmu i Młodej Polski;
Nasze propozycje:
- Sylwetka Bolesława Prusa,
- "Placówka" Bolesława Prusa,
- "Chłopi". Reymont z Nagrodą Nobla,
- Aleksander Świętochowski - poseł "Prawdy",
- Eliza Orzeszkowa - z myślą o dobru wspólnym,
- Stanisław Wyspiański - czwarty wieszcz narodowy,
- "Wesele" Wyspiańskiego i jego znaczenie dla kultury polskiej,
- Kazimierz Przerwa-Tetmajer - góry i namiętności,
- Stanisław Przybyszewski - prowokator cyganerii krakowskiej,
- Stefan Żeromski - pisarz, prezydent, sumienie narodu,
Uczeń: 3) wskazuje przykłady najwybitniejszych dzieł tworzonych "ku pokrzepieniu serc";
Postać Henryka Sienkiewicza, omówienie jego dzieł i ich wpływu na kulturę przedstawiamy w serwisie poświęconym nobliście [kliknij w obrazek poniżej]
REKLAMA
Uczeń: 4) rozpoznaje najważniejszych ludzi nauki oraz omawia ich dokonania.
Nasze propozycje:
- Maria Skłodowska-Curie - pierwsza kobieta z Noblem,
- Ignacy Łukasiewicz - twórca przemysłu naftowego,
- Karol Olszewski - człowiek, który zmroził Kraków,
- Witold Zglenicki - polski Nobel,
Powiązany Artykuł
Materiały dla nauczycieli. Oświecenie i epoka napoleońska
XXXVII. I wojna światowa.
Uczeń: 1) omawia najważniejsze konflikty polityczne i militarne poprzedzające I wojnę
światową, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji na Bałkanach;
Nasze propozycje:
- Kryzysy marokańskie, czyli preludium do I wojny,
- Powstanie kwietniowe - bunt przeciwko Osmanom,
- I wojna bałkańska - wyrzucenie Turcji z Europy,
Uczeń: 1) wyjaśnia pośrednie i bezpośrednie przyczyny wybuchu wojny, z uwzględnieniem procesu powstawania dwóch przeciwstawnych systemów sojuszy;
REKLAMA
Nasze propozycje:
Uczeń: 2) opisuje charakter działań wojennych na różnych frontach;
Nasze propozycje:
- Bitwa nad Marną - jak taksówki uratowały Francję,
- Broń chemiczna i jej użycie pod Bolimowem,
- Debiut czołgów w bitwie nad Sommą,
- Bitwa pod Verdun - piekło na ziemi,
- Bitwa pod Ypres - chemiczny terror,
- Lawrenece z Arabii - arcyszpieg na Bliskim Wschodzie,
- Bitwa pod Gorlicami - przełamanie frontu wshodniego,
- Manfred von Richthofen - Czerwony Baron,
Powiązany Artykuł
Materiały dla nauczycieli. Od kongresu wiedeńskiego do powstania styczniowego
Uczeń: 4) przedstawia przyczyny i skutki rewolucji lutowej i październikowej w Rosji;
Nasze propozycje:
- Rewolucja lutowa i koniec caratu w Rosji,
- Aleksander Kiereński - obalony przez bolszewików,
- Rewolucja październikowa - bolszewicy opanowują Rosję,
- Sylwetka Włodzimierza Lenina,
- Krawa rozprawa z rodziną Romanowów,
- Aleksandr Kołczak. Rosjanin, który rzucił wyzwanie bolszewikom
Uczeń: 4) charakteryzuje sytuację ludności cywilnej, z uwzględnieniem przykładów eksterminacji.
Nasze propozycje:
XXXVIII. Sprawa polska w przededniu i podczas I wojny światowej.
Uczeń: 1) omawia stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej w przededniu i po wybuchu wojny; 2) przedstawia koncepcje polskich ugrupowań politycznych wobec nadciągającego konfliktu światowego; 3) analizuje umiędzynarodowienie sprawy polskiej (m.in. akt 5 listopada, rolę USA i rewolucji rosyjskich, deklarację z 3 czerwca 1918 r.);
REKLAMA
Nasze propozycje:
- Akt 5 listopada - powrót sprawy Polskiej,
- Sylwetka prezydenta Woodrow Wilsona z uwzględnieniem planu pokojowego,
Uczeń: 2) przedstawia szlak bitewny żołnierzy polskich formacji wojskowych w tym: Łowczówek, Rokitna, Kostiuchnówka, Kaniów, Krzywopłoty, z uwzględnieniem roli dowódców; 4) charakteryzuje przykłady zaangażowania militarnego Polaków podczas wojny, ze szczególnym uwzględnieniem losów Legionów.
Nasze propozycje:
- Pierwsza Kompania Kadrowa - zalążek Wojska Polskiego,
- Postać Józefa Piłsudskiego,
- Powstanie I Brygady Legionów Polskich,
- Sylwetka Leopolda Lisa-Kuli,
- Aleksander Sulkiewicz - tatarski przyjaciel Piłsudskiego,
- Szarża pod Rokitną - siostra Samosierry,
- Bitwa pod Rafajłową - zwycięstwo Legionów,
- Bitwa pod Mołotkowem - krwawy bój legionistów,
- Kryzys przysięgowy i zesłanie Piłsudskiego do Magdeburga,
- Bitwa pod Rarańczą - przebić się do wolności,
Uczeń: 1) opisuje polskie przedsięwzięcia polityczne po stronie państw centralnych i Ententy; 3) charakteryzuje przykłady politycznych działań państwowotwórczych i wymienia ich liderów;
Nasze propozycje:
REKLAMA