Zbrodnia katyńska. 77 lat temu Niemcy poinformowali o odkryciu masowych grobów
2020-04-13, 07:25
77 lat temu Niemcy poprzez Radio Berlin poinformowali o odkryciu masowych mogił polskich oficerów na terenie sowieckiej Rosji. O mord na jeńcach wojennych naziści oskarżyli Rosjan, sowieci zaprzeczyli twierdząc, że za egzekucjami stoją Niemcy.
Posłuchaj
Do mordu doszło wiosną 1940 roku. Sowieci strzałem w tył głowy zamordowali prawie 22 tysiące polskich jeńców, wziętych do niewoli po 17 września 1939 roku.
Powiązany Artykuł
Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej
Zbrodnię pierwsi odkryli Polacy
Pierwsze informacje o masowych mogiłach w okolicach Katynia pojawiły się już jesienią 1941 roku, gdy na te tereny wkroczyła armia niemiecka. Groby mieli odkryć polscy robotnicy przymusowi zatrudnieni w organizacji Todt, niemieckiej organizacji budującej obiekty wojskowe: Teofil Dolata, Jan Wachowiak i Zygfryd Musielak.
Zimą 1943 roku o mogiłach mieli dowiedzieć się Niemcy - mówi historyk, doktor Szymon Niedziela. - Okoliczni rosyjscy chłopi przekazali informację, że na tamtym obszarze w roku 1940 miały miejsce masowe przywózki, najprawdopodobniej Polaków, których rozstrzeliwano - powiedział historyk.
O odnalezieniu masowych mogił 13 kwietnia 1943 roku poinformowało Radio Berlin. Sprawa Katynia szybko stała się sprawą międzynarodową. Józef Staliin wykorzystał ją do gry przeciwko polskiemu rządowi w Londynie. - Dla Stalina była doskonałym pretekstem, by zerwać stosunki z rządem Sikorskiego - powiedział doktor Szymon Niedziela.
- Żeby pokazać pozostałym aliantom, że Polacy zamiast w pełni skupić się na walce z Niemcami to zadają cios i nazywają sowietów mordercami - wyjaśnił historyk. Sowieci zorganizowali nawet specjalną komisję, tak zwaną komisję Nikołaja Burdenki, która stwierdziła, że mordu dokonali Niemcy w 1941 roku.
Kłamstwo katyńskie trwało do 1990 roku
Powiązany Artykuł
Katyń - zobacz serwis historyczny
Sprawa katyńska nie odegrała znaczącej roli do końca II wojny światowej. Jej znaczenie w stosunkach międzynarodowych zaczęło rosnąć z początkiem zimniej wojny pomiędzy USA i ZSRR.
ZSRR przyznał się do zbrodni dopiero u swojego schyłku w 1990 roku, gdy Michaił Gorbaczow oświadczył, że zbrodnia katyńska była zbrodnią stalinizmu. - Rzeczą przełomową było to, co w 1992 roku zrobił Borys Jelcyn, który przekazał nam kopie najważniejszych dokumentów dotyczących sprawy katyńskiej - powiedział doktor Szymon Niedziela.
Wśród przekazanych dokumentów była kopia notatki z rozkazem rozstrzelania Polaków, podpisanym przez najważniejszych polityków w ZSRR, w tym przez Józefa Stalina.
W 1993 roku w Warszawie, podczas oficjalnej wizyty w Polsce, prezydent Rosji Borys Jelcyn przeprosił za zbrodnię katyńską.
jmo