W USA zdewastowano pomnik Kościuszki – bohatera walk o prawa Afroamerykanów

Trwają zamieszki w kilkudziesięciu amerykańskich miastach. W ponad czterdziestu wprowadzono godzinę policyjną. Zarzewiem niepokojów stała się śmierć 46-letniego Afroamerykanina George’a Floyda, który zmarł wskutek brutalnego zatrzymania przez policję w Minneapolis. Zamieszkom antyrasistowskim towarzyszą rozboje i dewastacja mienia. "Ofiarą" protestujących padł również znajdujący się nieopodal Białego Domu pomnik Tadeusza Kościuszki. Na monumencie wymalowano sprayem obraźliwe hasła. Tymczasem to Kościuszko jako jeden z pierwszych na ziemi amerykańskiej zwracał uwagę na problem braku równouprawnienia czarnoskórych mieszkańców USA.

Majątek dla byłych niewolników

Tadeusz Kościuszko jest jednym z bohaterów amerykańskiej wojny o niepodległość. Był czołowym inżynierem armii amerykańskiej, a zaprojektowane przez niego umocnienia miały niebagatelny wpływ na zwycięstwo Armii Kontynentalnej nad Brytyjczykami w Bitwie pod Saratogą.

Kościuszko za swoje zasługi w walce o niepodległość Stanów Zjednoczonych otrzymał w formie zaległego żołdu niebagatelną sumę 18 912 dolarów. Polak nabył również 500 akrów (ponad 200 ha) ziemi w Ohio. W spisanym dwadzieścia lat przed śmiercią testamencie postanowił, że pieniądze mają zostać przekazane na wykup wolności dla czarnoskórych niewolników, w ich ręce miała także trafić ziemia polskiego bohatera.

Powiązany Artykuł

USA: zamieszki przed Białym Domem. Policja użyła gazu

Wykonawcą swojej ostatniej woli Kościuszko uczynił Thomasa Jeffersona – jednego z autorów tekstu Deklaracji Niepodległości, późniejszego trzeciego prezydenta USA. Polak przypominał swojemu amerykańskiemu koledze o zobowiązaniu na miesiąc przed swoją śmiercią. Polityk nie kwapił się jednak do realizacji testamentu bohatera – być może chodziło o problemy natury prawnej, a być może o fakt, że sam Jefferson chciał uniknąć niebezpiecznego precedensu, bo sam był właścicielem ponad setki niewolników (we własnym testamencie uwolnił czworo z nich, pomijając m.in. swoją wieloletnią czarnoskórą kochankę). Ostatecznie pieniądze i ziemia Kościuszki trafiły po wielu latach do jego sióstr.

REKLAMA

Bohater czuły na los pokrzywdzonych

Zamiast ofiarą wandalizmu, Kościuszko mógłby stać się patronem protestów, które ogarnęły USA. Polak przez całe swoje życie dawał świadectwo oddania idei równości wolności ludzi wszystkich stanów, wyznań i kolorów skóry. Jego ordynansem podczas amerykańskiej wojny o niepodległość był czarnoskóry Agrippa Hull. To dzięki staraniom Kościuszki powstał pierwszy od 1700 lat żydowski oddział. Już w czasie insurekcji Naczelnik wydał uniwersał połaniecki, który nadawał chłopom pańszczyźnianym wolność osobistą. Wobec upadku zrywu, postanowień uniwersału nie udało się nigdy wprowadzić w życie, ale to nie zmieniło poglądów Kościuszki. Przed śmiercią starał się nadać wolność osobistą chłopom w swoim majątku, niestety – bezskutecznie.

Bartłomiej Makowski

Więcej o ideałach społecznych Tadeusza Kościuszki można przeczytać w książce Aleksa Strozynskiego "Kościuszko - książę chłopów", wyd. WAB.