51 lat temu Polacy po raz pierwszy doświadczyli wolnej soboty

21 lipca 1973 roku, na mocy dekretu Rady Państwa z roku poprzedniego, Polacy po raz pierwszy w historii PRL nie poszli w sobotę do pracy.  

2024-07-21, 05:40

51 lat temu Polacy po raz pierwszy doświadczyli wolnej soboty
Wakacyjny wypoczynek nad Jeziorem Białym Augustowskim.Foto: PAP/Chris Nidenthal

W Polsce od 1918 roku obowiązywał sześciodniowy tydzień pracy, przy czym od 1919 w sobotę pracowało się przez 6 godzin. Do ośmiogodzinnej pracującej soboty powrócono w 1933. Po wojnie przywrócony został tydzień pracy w wymiarze 46 godzin. Zmianę tego stanu rzeczy zaczęto rozważać w dobie gierkowskiej prosperity.

Najlepszy rok w historii PRL 

- 1973 rok był najlepszym rokiem dekady gierkowskiej. W ogóle to jeden z najlepszych, jeśli nie najlepszy, rok w historii PRL. Nastroje społeczne są bardzo optymistyczne. Pierwsze dwa lata nowej polityki ekonomicznej Gierka dają wyraźne, odczuwalne sukcesy. To jest ten okres, gdy mamy pełne sklepy, sporo pieniędzy, żeby w tych sklepach na miarę potrzeb się zaopatrywać, kiedy sytuacja polityczna w kraju wydaje się całkowicie ustabilizowana, kiedy perspektywa dynamicznego rozwoju wydaje się jak najbardziej realna. Nikt nie myśli o długach, które nie są wówczas jeszcze tak olbrzymie i niepokojące, poza najbystrzejszymi ekonomistami, których policzyć można było na palcach jednej ręki – opisywał sytuację  Polski w 1973 roku prof. Paweł Wieczorkiewicz w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Był rok…".


Posłuchaj

Przekrój wydarzeń 1973 roku. Audycja Sławomira Szofa pt. "Był rok 1973" (PR, 16.05.1991) 28:44
+
Dodaj do playlisty

 

Do gospodarczego załamania, które udowodniło, że gierkowski cud okazał się mrzonką, pozostały niespełna trzy lata. Jak na razie symbolami cywilizacyjnego skoku, którego doświadczać miał PRL, były Coca-Cola (produkowana na licencji od 1972 roku), "rodzinny" Polski Fiat 126p (schodził z taśmy montażowej od 1973 roku) oraz właśnie wprowadzenie wolnych sobót.

REKLAMA

Powiązany Artykuł

pap_19720701_001_Coca cola.jpg
Coca-Cola - symbol gierkowskiej stabilizacji

- Omawiany dekret [o dniach wolnych od pracy - przyp. bm] jest ściśle związany z nową polityką społeczną, prowadzoną od początku 1971 roku, a zmierzającą do stałej poprawy warunków pracy, życia i wypoczynku społeczeństwa - tłumaczył w 1973 roku Alfred Przydatek, poseł na Sejm PRL, sprawozdawca Komisji Pracy i Spraw Socjalnych. - Taka aktywna i ofensywna polityka społeczna wciela coraz bardziej w życie uchwały VI Zjazdu partii.


Posłuchaj

Dni wolne od pracy - sprawozdanie Komisji Pracy i Spraw Socjalnych na temat realizacji dekretu Rady Państwa PRL z 14 lipca 1973 r. Przemówienie posła Alfreda Przydatka (27.09.1973) 9:20
+
Dodaj do playlisty

 

Wszystko zależne od planu 

Na tym zjeździe, w grudniu 1971 roku, uchwalono długoterminowy program skracania czasu pracy. Rok później ukazał się dekret o Rady Państwa PRL o dodatkowych dniach wolnych od pracy, przy czym zakładał on odpracowanie wolnego w dniach pracy. W dekrecie z 14 lipca 1973 roku nadano uprawnienia Radzie Ministrów do wyznaczenia dni wolnych w poszczególnych latach. Przyznanie wolnych sobót zależało nadal od prawideł rządzących gospodarką centralnie planowaną.

- Warunkiem udzielenia dodatkowych dni wolnych od pracy jest wykonanie zadań planowych lub usługowych, osiągnięcie ustalonych wskaźników ekonomicznych oraz nieprzekraczanie planowanego funduszu płac - tłumaczył z trybuny sejmowej poseł-sprawozdawca. - Dekret spełnia doniosłą rolę w procesie tworzenia klimatu poprawy warunków wypoczynku, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom ludzi pracy. Potwierdza zasadę działalności państwa socjalistycznego, głoszącego jedność spraw produkcji, bytu i wypoczynku jako jedyną słuszną drogę do zaspokajania potrzeb społeczeństwa.

REKLAMA

Po wysłuchaniu tej nowomowy posłowie zgodnie zagłosowali za przyjęciem dekretu. W 1973 roku Polacy mieli w sumie dwie wolne soboty, rok później sześć, a poczynając od 1975 było 12 wolnych weekendów. W 1981 roku zaczęto wprowadzać normę czasu pracy wynoszącą 42 godzin tygodniowo.

bm

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej