Panteon-Mauzoleum na Łączce. Symbol męstwa i poświęcenia Żołnierzy Wyklętych
27 września 2015 roku na Powązkach Wojskowych w Warszawie odbyły się uroczystości odsłonięcia Panteonu-Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych, gdzie następnie złożono szczątki trzydziestu pięciu zidentyfikowanych ofiar powojennego reżimu komunistycznego.
2024-09-27, 05:40
Bohaterowie wreszcie spoczęli we własnych grobach
Uroczystości związane były z obchodami Dnia Polskiego Państwa Podziemnego i Armii Krajowej, a także siedemdziesiątej szóstej rocznicy powołania Służby Zwycięstwu Polski. Rozpoczęła je msza święta odprawiona przez biskupa polowego Wojska Polskiego Józefa Guzdka na placu marszałka Józefa Piłsudskiego w Warszawie. Przy ołtarzu ustawiono trzydzieści pięć trumien (z których pięć było udekorowanych wstęgami Orderu Virtuti Militari) ze szczątkami członków powojennego polskiego podziemia antykomunistycznego, zamordowanych przez władze stalinowskie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej w latach 1945-1956.
Koło południa kondukt żałobny wyruszył na Łączkę znajdującą się na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, gdzie odsłonięto Panteon-Mauzoleum Wyklętych-Niezłomnych i złożono w nim ciała bohaterów. Uroczystości zakończył apel pamięci, salwa honorowa i złożenie wieńców. W ceremonii uczestniczyły rodziny pomordowanych.
Trzydziestu pięciu z czterdziestu
Autorami wybranego w konkursie projektu Panteonu-Mauzoleum są architekci Jan Kuka i Michał Dębka. Pomnik składa się z – ustawionych obok siebie w sześciu rzędach – dwudziestu czterech granitowych prostopadłościennych bloków, które tworzą kwadratowy plac o wymiarach osiemnaście metrów na osiemnaście. Całość przykryta jest ażurową kratą.
Każdy filar ma prawie cztery metry wysokości. Pomiędzy niektórymi z nich wstawiono trochę niższe wypełnienia również pokryte granitem. W każdym bloku i wypełnieniu znajduje się dziesięć zamkniętych płytami komór grobowych. Na południowo-zachodniej ścianie konstrukcji natomiast widnieje wklęsły krzyż z czarnej stali. W pobliżu umieszczono również godło Polski i płytę z inskrypcją.
REKLAMA
W Panteonie spoczęło trzydzieści pięć z czterdziestu ofiar reżimu komunistycznego, których szczątki znaleziono podczas prac ekshumacyjnych prowadzonych na Łączce od 2012 roku, a których tożsamość udało się zidentyfikować do dnia odsłonięcia pomniku. Pochowano tam między innymi Bolesława Budelewskiego "Pługa", Stanisława Abramowskiego "Burego", majora Hieronima Dekutowskiego "Zaporę" i kapitana Stanisława Łukasika "Rysia".
Pięciu pozostałych pomordowanych, zgodnie z wolą rodzin, spoczęło poza Panteonem – porucznik Roman Groński "Żbik" leży na cmentarzu w Gryfowie Śląskim, komandor porucznik Zbigniew Przybyszewski na Cmentarzu Komunalnym w Helu, porucznik Jerzy Miatkowski "Zawada" w kwaterze rodzinnej na Cmentarzu Powązkowskim, kontradmirał Stanisław Mieszkowski na Cmentarzu Marynarki Wojennej w Gdyni-Oksywiu w Kwaterze Pamięci, a major Zygmunt Szendzielarz "Łupaszka" w grobie swojej córki na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
Zobacz także:
- Zygmunt Szendzielarz - zamordowany przez bezpiekę
- Hieronim Dekutowski ps. Zapora. Wyrok śmierci dla żołnierza niezłomnego
jb
REKLAMA
REKLAMA