Naukowcy badają drewno holenderskich statków z XVII wieku
Na przykładzie badań drewna jednego z nich - wraku statku Batavia - naukowcy mogą potwierdzić tezę o dominacji na morzach w XVII wieku holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej.
2021-11-03, 05:40
Statek Batavia zbudowany w Amsterdamie w latach 1626-1628 i rozbity podczas dziewiczego rejsu w czerwcu 1629 roku, uosabia holenderski styl budowania okrętów w Złotym Wieku - takie wnioski przedstawiła szefująca grupie naukowców prof. Wendy van Duivenvoorde z Uniwersytetu Flindersa w Australii.
Na szczęście dla naukowców szczątki statku Batavia zostały wydobyte w latach 70. XX wieku (są wystawione w Muzeum Wraków Australii Zachodniej we Fremantle), co umożliwiło archeologom i dendrochronologom przeprowadzenie analizy drewna kadłuba.
"Wykorzystywanie tartaków napędzanych wiatrem stało się powszechne w republice holenderskiej w połowie XVII wieku, umożliwiając Holendrom produkcję bezprecedensowej liczby statków oceanicznych do dalekich rejsów i handlu międzyregionalnego w Azji" – mówiła prof. Wendy van Duivenvoorde.
Miedzioryt zatytułowany "Widok na port z dwoma statkami fletowymi" autorstwa holenderskiego artysty Reiniera Noomsa, koniec XVII wieku. źr. Wikimedia/domena publiczna Pobrane próbki drewna kadłuba Batavii do badań dendrochronologicznych, których wyniki opublikowano w czasopiśmie "PLOS ONE", stanowią element uzupełniający wiedzę o początku holenderskiego XVII- wiecznego budownictwa okrętowego oraz ekspansji światowej żeglugi.
REKLAMA
W XVII wieku holenderska Kompania Wschodnioindyjska stała się pierwszym międzynarodowym przedsiębiorstwem handlowym, co przyczyniło się do powstania w kraju giełdy i nowoczesnego kapitalizmu. W tym stuleciu w holenderskich stoczniach zbudowano 706 statków, z których 75 rozbiło się, a 23 zostały schwytane przez siły wroga lub piratów.
Obraz Andriesa van Eertvelta przedstawia powrót do Amsterdamu statków "Overijssel", "Vriesland", "Mauritius" i "Hollandia" z drugiej holenderskiej ekspedycji handlowej do Indii Wschodnich w 1599 roku. Po prawej stronie widoczny jest Amsterdam. Źr. Królewskie Muzea Greenwich/domena publicznaDo tej pory niewiele wiadomo było na temat materiałów drewnianych, które umożliwiły Holendrom budowę statków oceanicznych, zdominowanie handlu międzynarodowego i pokonanie pozostałych potęg morskich, takich jak Francja czy Portugalia. "Dąb był preferowanym materiałem do budowy statków w północnej i zachodniej Europie, a narody morskie walczyły o zapewnienie wystarczających dostaw, aby zaspokoić swoje potrzeby i utrzymać stale rosnącą flotę. Nasze wyniki pokazują, że Holendrzy skutecznie poradzili sobie z niedoborami drewna na początku XVII wieku, dzięki dywersyfikacji źródeł dostaw" - wyjaśniała Marta Domínguez Delmás, należąca do grupy ekspertów z Uniwersytetu w Amsterdamie.
"Preferencja dla określonych produktów z drewna z wybranych regionów pokazuje, że wybór drewna nie był arbitralny. Nasze wyniki ilustrują różnorodność źródeł drewna zaopatrujących stocznię w Amsterdamie w latach 20. XVII wieku i pokazują staranny dobór drewna i umiejętności rzemieślnicze budowniczych" - mówiła Aoife Daly z Uniwersytetu w Kopenhadze.
Źr. PLoS ONE/eurekaalert.org
REKLAMA
REKLAMA