Grecja i Cypr czekają na papieża. Franciszek wyruszy w podróż śladami swoich poprzedników

Polski papież odwiedził Ateny w dniach 4-5 maja 2001 roku podczas pielgrzymki śladami świętego Pawła Apostoła, w trakcie której był także w Syrii i na Malcie.

Pierwsza w dziejach wizyta biskupa Rzymu w Grecji była bardzo uważnie obserwowana jako ważne wydarzenie w relacjach z prawosławiem, stanowiącym ważny element tożsamości narodowej kraju.

Prawosławni stanowią ponad 90 proc. ludności Grecji, katolików jest tam mniej niż 1 proc., to kilkadziesiąt tysięcy obywateli tego państwa oraz dziesiątki tysięcy imigrantów, wśród nich polska społeczność.

Wizyta Jana Pawła II została uznana za ważny krok w dialogu ekumenicznym między Kościołem katolickim a prawosławnym i w znoszeniu nieufności utrzymującej się od schizmy wschodniej w 1054 roku.

REKLAMA

Za historyczne uznano wówczas spotkanie papieża z prawosławnym arcybiskupem Aten i zwierzchnikiem greckiego Kościoła Chrystodulosem.

Jan Paweł II w Grecji

Celem tego wydarzenia było przezwyciężenie nieporozumień i wykonanie kroku naprzód na drodze ekumenicznej. Przypominano wtedy wyrażane przez Jana Pawła II pragnienie Europy oddychającej dwoma płucami.

Papież przeprosił za "winy synów i córek Kościoła, tych, którzy zgrzeszyli czynem i zaniedbaniem wobec braci i sióstr prawosławnych". Odnotowano zarazem, że prosił o przebaczenie Boga, a nie Kościół prawosławny. Kiedy powiedział "Niech Pan udzieli nam przebaczenia, o które Go błagamy", prawosławni duchowni zaczęli bić brawo.
Jan Paweł II i Chrystodulos podpisali wspólną deklarację, w której wezwali do zgody i pokoju wśród "wszystkich, którzy na każdym miejscu wzywają imienia Pana naszego Jezusa Chrystusa". Potępili też wszelką przemoc i fanatyzm religijny.

Razem z arcybiskupem Aten Jan Paweł II odwiedził Areopag. Ich wspólna wizyta na wzgórzu koło Akropolu, gdzie odbywały się posiedzenia ateńskiego trybunału i gdzie święty Paweł wygłosił słynną mowę, to jeden z najmocniejszych obrazów tej pielgrzymki.

REKLAMA

W jej trakcie polski papież kładł nacisk na znaczenie rozpoczętego przez świętego Pawła dialogu między kulturą helleńską i chrześcijaństwem. - Ten dialog stworzył cywilizację europejską - mówił.

- Świat helleński stał się chrześcijański, a chrześcijaństwo stało się w pewnym sensie greckie - zaznaczył. - Apeluję do całej Europy, aby poznawała się coraz głębiej i lepiej, a dzięki temu odkryjemy naszą tożsamość - wzywał.

Benedykt XVI na Cyprze

Kolejne historyczne wydarzenie miało miejsce w czerwcu 2010 roku, gdy Benedykt XVI jako pierwszy papież przybył na Cypr, gdzie prawosławni stanowią dwie trzecie ludności. Uznano wówczas, że to podróż niosąca za sobą duże ryzyko w związku z obawami, że przeciwko tej pielgrzymce może protestować część prawosławnych Greków. Wprowadzono w związku z tym surowe środki bezpieczeństwa, by zapobiec ewentualnym próbom zakłócenia wizyty. W cerkwiach odczytano komunikat Świętego Synodu z apelem o spokój i zapewnieniem dla wiernych, iż wizyta papieża nie zagraża Kościołowi prawosławnemu.

Mimo że wśród tamtejszej hierarchii prawosławnej byli przeciwnicy papieskiej pielgrzymki, relacje obu Kościołów już wtedy określano jako dobre, a kontakty były regularne. Chryzostom II był na pogrzebie Jana Pawła II i na inauguracji pontyfikatu Benedykta XVI w 2005 roku.

REKLAMA

Podczas spotkania z Chryzostomem II papież mówił: "Niech Duch Święty prowadzi i utwierdza to wielkie przedsięwzięcie kościelne, dążące do przywrócenia pełnej i widzialnej wspólnoty między Kościołami Wschodu i Zachodu".

Ważnym gestem dialogu było spotkanie ekumeniczne na terenie wykopalisk archeologicznych w Pafos, gdzie znajduje się kościół Agia Kiriaki z XIII wieku, zbudowany na ruinach bizantyjskiej świątyni z IV wieku, zniszczonej w trzęsieniu ziemi. Jak głosi tradycja znajduje się tam kolumna, do której przywiązany był podczas biczowania święty Paweł.

Benedykt XVI mówił tam, że święty Paweł wraz z pochodzącym z Cypru Barnabą i przyszłym ewangelistą Markiem dotarli do Pafos. - Z tego miejsca zaczęło się rozpowszechnianie orędzia Ewangelii w całym imperium, a Kościół zakorzeniony w apostolskim przepowiadaniu, mógł zakorzenić się na całym znanym wówczas świecie - przypomniał.

W Nikozji Benedykt XVI przypomniał, że od czasów, gdy apostołowie przynieśli tam orędzie chrześcijańskie, "Cypr został pobłogosławiony tym dynamicznym dziedzictwem".

REKLAMA

Apele o pokój na Bliskim Wschodzie

Papież spotkał się również z biskupami z Bliskiego Wschodu. Jak ocenił, Cypr jest odpowiednim miejscem do rozpoczęcia refleksji nad miejscem wspólnoty katolickiej obecnej od wielu wieków w tym regionie i nad solidarnością ze wszystkimi tamtejszymi chrześcijanami. - Mają one niezastąpioną rolę do odegrania dla zapewnienia pokoju i pojednania narodów - dodał.

Benedykt XVI apelował również w 2010 roku o rozwiązanie napięć na Bliskim Wschodzie, zwłaszcza w Ziemi Świętej zanim "te konflikty doprowadzą do większego rozlewu krwi". Do budowy pokoju papież wzywał podczas spotkania z cypryjskimi katolikami, stanowiącymi około 1,5 proc. ludności wyspy.

- Jesteśmy powołani aby przezwyciężyć nasze różnice, by nieść pokój i pojednanie tam, gdzie istnieje konflikt, do dawania światu orędzia nadziei - mówił Benedykt XVI podczas mszy w Pałacu Sportu w Nikozji.

• "Instrumentalnie wykorzystywani w konfliktach geopolitycznych". Papież o migrantach
• Papież Franciszek przyjął premiera Libanu. Celem wizyty Mikatiego było omówienie sytuacji w kraju

pg