40 lat Solidarności Walczącej. Historyk: jawna manifestacja chęci obalenia sytemu sowieckiego

Założona w czerwcu 1982 r. Solidarność Walcząca należała do najważniejszych ugrupowań antykomunistycznych opozycji lat osiemdziesiątych. Wyróżniał ją radykalny antykomunizm i jednoznaczne dążenie do obalenia systemu totalitarnego. Nawiązywała do tradycji Armii Krajowej, miała podobną przysięgę, własny sztandar i podziemną pocztę. Logo, przedstawiające litery SW ułożone w znak kotwicy, miało symbolizować nadzieję i wierność tradycji Polski Walczącej.

Gość Polskiego Radia 24 podkreślił, że wolne związki zawodowe na Wybrzeżu i Śląsku powstały z myślą o wolnej Polsce. - Miały być etapem do wolności. Chodziło o rozbijanie komunistycznego reżimu od środka. W tym DNA była zapisana wolność Polski, natomiast nie było jej w statucie. Z obawy przed zniszczeniem działalności związkowej hamowano działania nastawione na niepodległość. Stąd wynika powstanie Solidarności Walczącej - tłumaczył dr Paweł Błażewicz. 

• 40. rocznica powstania Solidarności Walczącej. "Postrzegamy ją jako fenomen"
• "Był dla Solidarności Walczącej latarnią na drodze ku niepodległości". Mateusz Morawiecki wspomina ojca

Bezpośrednim impulsem do powstania Solidarności Walczącej było spotkanie Kornela Morawieckiego z szefem Solidarności związkowej we Wrocławiu Władysławem Frasyniukiem. - Zarysowały się dwie drogi. Morawiecki twierdził, że trzeba działać bardziej aktywnie, nie tylko ograniczać się do strajków, które ujawniały struktury związkowe. Uważał, że bardzo ważnym elementem walki o Polskę są manifestacje, na których ludzie zachowują anonimowość. Ludzie mogli się policzyć, stawić czoła milicji i komunistycznym służbom. Frasyniuk nie chciał się na to zgodzić, a efektem było powstanie oddzielnej organizacji. Nie tylko związkowej, ale stricte politycznej. Stawiała sobie za cel nie tylko oswobodzenie Polski, ale też wszystkich państw zdominowanych przez reżim komunistyczny - powiedział historyk.

"Ekstrema"

W tamtych czasach było to absolutną ekstremą. Obawiano się mówić o wolności, o zrzuceniu jarzma ZSRR. - To była jawna manifestacja chęci obalenia systemu sowieckiego. Solidarność Walcząca nie tylko o tym mówiła, ale też działała w tym duchu. W imię wolności Solidarność Walcząca wydrukowała nawet Koran, który został przeszmuglowany do republik muzułmańskich ZSRR. W swoim archiwum mam filatelistyczny bloczek z 1985 roku. To trzy znaczki, z Matką Boską Częstochowską, Matką Boską Ostrobramską i świętym Jerzym. Znaczki są opisane w trzech językach - polskim, litewskim i ukraińskim. Są to słowa modlitwy z prośbą o wolność dla Polski, Litwy i Ukrainy. To przesłanie nadal jest aktualne. Ludzie Solidarności Walczącej uważali, że wolność wszystkich narodów jest absolutnym fundamentem - stwierdził dr Paweł Błażewicz.

Posłuchaj

Dr Paweł Błażewicz o Solidarności Walczącej (Historyczne wydarzenie tygodnia) 22:35

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Członkowie Solidarności Walczącej prowadzili szeroko zakrojoną działalność wydawniczą, organizowali dziesiątki wieców, demonstracji i innych akcji protestacyjnych. Walcząc z propagandą komunistyczną, głosili idee wolności i starali się przywracać prawdę historyczną. Organizacja skupiała według różnych źródeł od kilkuset do około dwóch tysięcy zaprzysiężonych członków oraz drugie tyle współpracowników niezaprzysiężonych.

Solidarność Walcząca posiadała też głęboko zakonspirowaną strukturę – działał w niej m.in. kontrwywiad pozyskujący informacje o działalności Służby Bezpieczeństwa i aktywnie z nią walczący. Liderem Solidarności Walczącej był zmarły 30 września 2019 r. Kornel Morawiecki, działacz niepodległościowy, w 2015 r. marszałek senior Sejmu, ojciec premiera Mateusza Morawieckiego.

Więcej w nagraniu.

***

Audycja: "Historyczne wydarzenie tygodnia" 

Prowadził: Tadeusz Płużański

Gość: dr Paweł Błażewicz (historyk, IPN)

Data emisji: 12.06.2022

Godzina: 11.06