Rossa, Łyczakowski, Monte Cassino, Montmorency. Światła zniczy na grobach Polaków na całym świecie

Ukraina

Dziennikarz "Kuriera Galicyjskiego" Artur Żak powiedział na antenie Polskiego Radia 24, że mimo porannego alarmu powietrznego od rana trwa akcja "Światełko Pamięci dla Cmentarza Łyczakowskiego", w którą zaangażowali się lwowscy Polacy, harcerze i wolontariusze.

Cmentarz Łyczakowski jest jedną z najstarszych nekropolii w Europie. Jego historia sięga 1786 roku. Spoczywa tutaj około 300 tysięcy osób. Tutaj znajdują się groby wybitnych Polaków - ludzi nauki, kultury, sztuki, polityki, sportu i życia społecznego.

Odśpiewaniem "Gaude Mater" rozpoczęła się msza św. na cmentarzu Orląt Lwowskich. Mszy z okazji Uroczystości Wszystkich Świętych przewodniczył metropolita archidiecezji lwowskiej Ukraińskiego Kościoła Rzymskokatolickiego abp. Mieczysław Mokrzycki.

Posłuchaj

Światełko Pamięci dla Cmentarza Łyczakowskiego. Relacja Eugeniusza Sały (Polskie Radio) 0:47

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Polscy dyplomaci odwiedzili także cmentarz w Bykowni.

Litwa

Polscy dyplomaci na czele z ambasador RP na Litwie Urszulą Doroszewską złożyli we wtorek kwiaty i zapalili znicze w mauzoleum marszałka Józefa Piłsudskiego na cmentarzu na Rossie, w kaplicy powstańców styczniowych oraz polskiej kwaterze wojskowej na Nowej Rossie.

Światełka pamięci zapłonęły też na grobach polskich żołnierzy, spoczywających na wileńskich cmentarzach Kalwaryjskim i Bernardyńskim. Hołd oddano uczestnikom walk o niepodległość, którzy spoczywają w Wilnie w parku zwanym Zakret, złożono kwiaty i zapalono znicze w miejscu upamiętniającym polskiego działacza niepodległościowego, powstańca listopadowego Szymona Konarskiego.

Posłuchaj

Na wileńskich nekropoliach odbyła się akcja "Światełko pamięci". Relacja Kamila Zalewskiego z Wilna (IAR) 0:34

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

 

Ambasador Doroszewska wskazuje, że "szczególną odpowiedzialnością reprezentanta państwa polskiego jest, by w tych dniach nawiedzić groby osób szczególnie zasłużonych dla obronności kraju".

We wtorek zakończyła się tygodniowa akcja polskiej placówki dyplomatycznej w Wilnie odwiedzania na Litwie grobów zasłużonych Polaków. Jak poinformował Wydział Konsularny i Polonii Ambasady RP w Wilnie, w tym roku odwiedzono ponad 80 takich miejsc i zapalono kilka tysięcy zniczy.

Światełka pamięci polskiej ambasady tradycyjnie zapłonęły na grobach polskich żołnierzy w Trokach, Starych Trokach, Podbrzeziu, Dowgierdziszkach, Szumsku, Miednikach. Polscy dyplomaci odwiedzili Glinciszki, Dubinki, Szyrwinty, Mejszagołę, Niemenczyn, Balingródek, Soleczniki, Koniuchy, Butrymańce, Sużany, Maguny.

W Wilnie, w Ponarach przy pomniku powstańców listopadowych uczczono pamięć 600 poległych w walkach toczonych tam w czerwcu 1831 roku. Znicze w Ponarach zapłonęły też w miejscu masowych mordów, dokonanych w czasie II wojny światowej przez odziały SS, policji niemieckiej i kolaborującej z Niemcami policji litewskiej. Wymordowanych zostało tu około 100 tys. ludzi, głównie Żydów, ale też około 20 tys. Polaków.

Rosja

W Rosji na grobach Polaków płoną znicze i leżą kwiaty. O zmarłych w obcej ziemi rodakach pamiętają polscy dyplomaci i przedstawiciele Polonii. Mogiły Polaków rozsiane są na całym obszarze Federacji Rosyjskiej od Kaliningradu po Władywostok. Spoczywają w nich zesłańcy z czasów carskich i ofiary sowieckiego totalitaryzmu.

Ambasador Polski w Rosji Krzysztof Krajewski przypomniał, że są na mapie Rosji mogiły-symbole, takie jak Katyń i Miednoje, które świadczą o poświęceniu naszych rodaków dla ojczyzny.

- Ilekroć jestem w Irkucku, uświadamiam sobie, ile wycierpieli zesłańcy walczący o wolność i utrzymanie polskości - podkreślił Krzysztof Krajewski.

Dyplomata wskazał również na Moskwę, w której znajduje się symboliczny grób zamordowanego przez NKWD ostatniego dowódcy Armii Krajowej generała Leopolda Okulickiego, oraz na obóz koncentracyjny w Kaliningradzie, w którym przetrzymywano polskich kapłanów.

W intencji naszych rodaków spoczywających w rosyjskiej ziemi polscy kapłani pracujący w Rosji odprawiają dziś msze święte w kościołach w Wierszynie, Irkucku, Nowosybirsku, Moskwie, Petersburgu, Smoleńsku i wielu innych miejscowościach.

Polscy dyplomaci pracujący w Rosji i przedstawiciele Polonii zapalili znicze na grobach polskich oficerów zamordowanych przez NKWD w Katyniu i Miednoje. Złożyli też kwiaty w miejscu katastrofy lotniczej z 10 kwietnia 2010 roku.

Włochy

Na polskim cmentarzu wojennym na Monte Cassino we włoskim regionie Lacjum odprawiona została msza w uroczystość Wszystkich Świętych. Obecni byli ambasador RP we Włoszech Anna Maria Anders oraz szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.

Na mszę przybyli także przedstawiciele lokalnych włoskich władz i Polonii.

Na cmentarzu na Monte Cassino pochowanych jest ponad tysiąc żołnierzy 2. Korpusu Polskiego, uczestników walk o wzgórze.

Zapowiedź budowy polskiego cmentarza nieopodal opactwa benedyktynów znalazła się w rozkazie dowódcy 2 Korpusu - generała Władysława Andersa, wydanym 20 maja 1944 roku, a więc dwa dni po zakończeniu bitwy.

Polska delegacja złożyła także we wtorek kwiaty przy pomniku polskich żołnierzy w pobliskiej miejscowości San Vittore del Lazio.

W Dzień Zaduszny odprawione zostaną msze na polskich cmentarzach wojennych w Loreto, Casamassima i w Bolonii.

Trudna sytuacja na Białorusi

- Z okazji dnia Wszystkich Świętych oraz zbliżającego się Święta Niepodległości dyplomaci z polskich placówek na Białorusi odwiedzają polskie groby cywilne i wojskowe w różnych regionach kraju.

W ostatnich miesiącach doszło do zniszczenia lub uszkodzenia kilkunastu miejsc pochówku polskich żołnierzy spoczywających na Białorusi, m.in. w Jodkowiczach, Mikuliszkach, Wołkowysku, Kaczycach, Stryjówce, Surkontach i Piaskowcach.

Polskie MSZ nazwało działanie władz białoruskich "aktem bestialstwa", podważającym wzajemne zobowiązania w zakresie ochrony miejsc pamięci.

W niedzielę rzecznik MSZ Łukasz Jasina przekazał, że MSZ "niezmiennie odradza naszym obywatelom jakiekolwiek wyjazdy na Białoruś i do Rosji, także w okresie świąt 1 listopada".

Dodał, że pracownicy konsulatów i ambasady w Mińsku "odwiedzą tyle grobów, ile dadzą radę, zapalą tam znicze, będą je też na pewno zapalali białoruscy Polacy prześladowani w tym momencie przez reżim Łukaszenki".

Dodał, że na terenie zwłaszcza zachodniej Białorusi nie ma miejscowości, w której nie byłoby jakichś polskich grobów. - Cmentarzy związanych z polskością, cmentarzy katolickich jest na Białorusi co najmniej kilkaset, nie znamy wszystkich. Jest też kilkaset cmentarzy wojskowych i kwater - zaznaczył rzecznik MSZ. Dodał, że strona polska nie ma obecnie możliwości sprawowania właściwej opieki nad polskimi miejscami pamięci.

- Rzeczą najbardziej optymistyczną, jaka się wydarzyła, to była w ogóle możliwość odwiedzenia tych miejsc (w których doszło do dewastacji), ocenienia ich stanu, ale z uwagi na taki, a nie inny stosunek władz białoruskich do Polski i Polaków, nasze możliwości są bardziej niż znikome - zaznaczył rzecznik MSZ.

Francja

W Paryżu polscy dyplomaci złożyli kwiaty i zapalili znicze m.in. na grobach Cypriana Kamila Norwida i innych Polaków na cmentarzu w Montmorency oraz Fryderyka Chopina na stołecznym cmentarzu Pere Lachaise.

Na francuskim cmentarzu w podparyskim Montmorency, zwanym panteonem polskiej emigracji, odnowiono w tym roku trzy nagrobki - powiedziała w rozmowie z Polskim Radiem Barbara Kłosowicz, prezes Towarzystwa Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami Historycznymi we Francji.

Cmentarz ten jest miejscem szczególnie ważnym dla Polonii, ponieważ pochowano tam wielu wybitnych rodaków, między innymi Adama Mickiewicza i Cypriana Kamila Norwida.

W tzw. panteonie polskiej emigracji przeprowadzono w tym roku konserwację podwójnego nagrobka z połowy XIX wieku, w którym pochowano generała Karola Kniaziewicza - dowódcę legionów polskich we Włoszech - i pisarza Juliana Ursyna Niemcewicza.

- Przez te 160 lat był czyszczony z naleciałości, ale nie podjęto remontu fundamentów tego grobu - tłumaczyła Polskiemu Radiu Barbara Kłosowicz.

Podkreśliła, że nagrobek Kniaziewicza i Niemcewicza, który jest najstarszym grobem w Montmorency, ma szczególną wagę dla lokalnej Polonii.

- Po śmierci Kniaziewicza i Niemcewicza książę Czartoryski rozpoczął w 1843 roku starania o to, żeby dwa, trzy razy do roku były odprawione msze za dusze tych dwóch wybitnych Polaków oraz innych Polaków zmarłych na emigracji. Ta tradycja trwa do dziś - mówiła Barbara Kłosowicz.

Na cmentarzu w Montmorency odnowiono też kaplicę rodziny dyplomaty Mikołaja Jaroszyńskiego oraz restauratorki Bronisławy Królikowskiej.

Konserwacja nagrobków realizowana jest przez Towarzystwo Opieki nad Polskimi Zabytkami i Grobami Historycznymi we Francji. Organizację wspiera Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą "Polonika".

Stany Zjednoczone

Podobnie jak rodacy w kraju, mieszkający w Stanach Zjednoczonych Polacy czczą pamięć i modlą się za dusze swoich bliskich, odwiedzając ich groby. Mogiły te znajdują się zarówno na amerykańskich, jak i polskich cmentarzach rozsianych po całej Ameryce. Największe polonijne nekropolie znajdują się w Chicago oraz w Doylestown w Pensylwanii.

Utworzony w 1872 roku cmentarz św. Wojciecha w Niles pod Chicago jest jedną z największych i najstarszych polonijnych nekropolii w USA. Spoczywa na nim 300 tysięcy osób, w większości polskich imigrantów i ich potomków. Poza mogiłami stoją pomniki upamiętniające żołnierzy Armii Hallera oraz Polaków zamordowanych w Katyniu.

Do najbardziej znanych polskich nekropolii w USA należy polonijny cmentarz w Narodowym Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej w Doylestown, na którym znajduje się 6 tysięcy grobów. Centralnym punktem nekropolii jest wykonany przez Andrzeja Pityńskiego posąg z brązu "Mściciel" przedstawiający klęczącego na jednym kolanie husarza wspartego na mieczu. W marmurowy cokół posągu wmurowane są tablice poświęcone ofiarom zbrodni katyńskiej oraz tragedii smoleńskiej. Na cmentarzu w amerykańskiej Częstochowie pochowano setki weteranów I i II wojny światowej. Dlatego jest on czasem nazywany polskim Arlington. Tu także w specjalnej urnie-płaskorzeźbie spoczywa serce Ignacego Jana Paderewskiego.

Wielka Brytania

W Londynie przedstawiciele ambasady RP odwiedzili groby zasłużonych Polaków, którzy zostali pochowani na cmentarzach w brytyjskiej stolicy. Co roku składane są kwiaty i zapalane znicze na polskich grobach na cmentarzu Gunnersbury oraz kolumbarium przy kościele pw. św. Andrzeja Boboli. W tym ostatnim miejscu pochowany jest m.in. Józef Mackiewicz.

Ponadto ambasada finansuje znicze w ramach dorocznej akcji "Znicz", czyli sprzątaniu polskich grobów.

Niemcy

Na berlińskim cmentarzu Altglienicke z udziałem kierownictwa ambasady, polskich duchownych i środowisk polonijnych odbyła się uroczystość przy kwaterze ofiar II wojny światowej. Na 1370 skremowanych osób w zbiorowej mogile spoczywają prochy 435 Polek i Polaków zamordowanych w KL Sachsenhausen i Miejscu Straceń Ploetzensee.

Przedstawiciele ambasady oraz ataszatu obrony odwiedzili również ok. 25 miejsc pamięci i cmentarzy we wschodnich Niemczech, gdzie znajdują się polskie groby. W sposób szczególny uczczono pamięć ofiar II wojny światowej, byłych niemieckich nazistowskich obozów koncentracyjnych Buchenwald, Mittelbau-Dora, Ravensbruck i Sachsenhausen.

Hiszpania

Na dwóch madryckich nekropoliach, cmentarzu południowym oraz cmentarzu św. Izydora, pracownicy polskiej ambasady zapalili znicze na grobach polskich weteranów wojennych.

W Barcelonie konsulat RP połączył obchody Wszystkich Świętych z odsłonięciem popiersia Jana Pawła II.

Szwecja

W Szwecji główne uroczystości przy udziale konsula RP odbyły się w sobotę na katolickim cmentarzu Haga Norra w w podsztokholmskiej gminie Solna, gdzie pochowani są ministrowie rządu II RP, dyplomaci, żołnierze, a także więźniowie hitlerowskich obozów koncentracyjnych.

Konsul Maciej Zamościk, szwedzka Polonia oraz przedstawiciele polskiej szkoły złożyli wieńce i kwiaty, a groby bohaterów niepodległościowych oznaczono biało-czerwonymi flagami.

Japonia

Mieszkający w regionie Tokio Polacy i polscy dyplomaci odwiedzili grób brata Zenona Żebrowskiego, franciszkanina konwentualnego, który przybył do Japonii 92 lat temu wraz ze świętym Maksymilianem Marią Kolbe. Grób polskiego zakonnika jest najbardziej rozpoznawalnym polskim grobem w Tokio. Znajduje się na katolickim cmentarzu w zachodniej części stolicy Japonii.

Br. Zenon Żebrowski znany był z prowadzonej po wojnie charytatywnej pracy na rzecz mieszkających na ulicach między innymi Tokio sierot. Polski misjonarz zmarł 40 lat temu, dokładnie 52 lata po przybyciu do Japonii ze świętym Maksymilianem Marią Kolbe. Rok przed śmiercią ze znanym i cenionym w Japonii misjonarzem spotkał się w Tokio papież Jan Paweł II. Nieliczni w Tokio Polacy przychodzą na grób polskiego misjonarza w okolicach dnia Wszystkich Świętych. Grób został przystrojony kwiatami i polską flagą. Wianek z kwiatów złożyli na grobie brata Zenona ambasador Rzeczpospolitej Polski w Japonii Paweł Milewski i konsul Łukasz Osmycki.

W Japonii nie ma zwyczaju zapalania zniczy. Groby przystaja się niewielkimi bukietami z kwiatów. Dzień Wszystkich Świętych nie jest w Japonii dniem wolnym od pracy, a jako święto kościelne obchodzony jest w najbliższą niedzielę. W Japonii zidentyfikowano 76 grobów Polaków. Liczba wszystkich pochowanych w Japonii rodaków szacowana jest na blisko 100 osób. Największą liczbę stanowią misjonarze i jeńcy wzięci do niewoli jako Rosjanie podczas wojny japońsko-rosyjskiej.

Węgry

Polacy mieszkający na Węgrzech spotkali się na polskiej parceli jednego z budapeszteńskich cmentarzy. Wspominano zarówno Polaków z Budapesztu, jak i polskich żołnierzy, którzy w czasie II wojny światowej zmarli na węgierskiej ziemi.
Polska parcela na cmentarzu w dzielnicy Budapesztu Kőbánya jest tradycyjnie miejscem, gdzie w uroczystość Wszystkich Świętych zbierają się Polacy mieszkający na Węgrzech. Uroczystą, polową mszę świętą odprawił proboszcz polskiej parafii ksiądz Krzysztof Grzelak. W polskiej części cmentarza, którą kilkadziesiąt lat temu władze węgierskiej stolicy oddały Polakom, są groby nie tylko Polonii, ale również polskich żołnierzy, którzy zmarli na terenie Węgier w czasie II wojny światowej.

Posłuchaj

Msza święta na polskiej parceli cmentarza w Budapeszcie. Relacja Piotra Piętki (IAR) 0:48

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

- To też jest nasze zadanie jako Polonii, by też pamiętać o tych, którzy byli przed nami na tej ziemi i którzy tu złożyli swoje prochy. To jest nasze zadanie jako Polaków, ale tez naszej wspólnoty parafialnej - mówi ksiądz Krzysztof Grzelak.

W tym miejscu znajduje się ponad sto mogił polskich żołnierzy przeniesionych z wielu miejsc na Węgrzech. W centralnym miejscu parceli trzynaście lat temu wzniesiono pomnik w formie krzyża z polskim, wojskowym orłem.

Chiny

W Pekinie polscy dyplomaci złożyli wiązanki kwiatów i zapalili znicze na grobach Polaków pochowanych na stołecznym cmentarzu Babaoshan.  

PAP/IAR/TVP Info./in./kor