2 lata temu zmarł Andrzej Gowarzewski

Architekt od sportu

Szopienice to historyczna część stolicy Górnego Śląska Katowic. W niej 19 lipca 1945 roku przyszedł na świat Andrzej Gowarzewski. Jak każde dziecko bawił się w sport na podwórku i w szkole podstawowej, ale nigdy nie zajął się nim na wyczynowym poziomie. Nie mógł się jednak bez niego obyć. Zamiast go uprawiać zajął się jego opisywaniem. Na tym polu osiągnął znaczące młodzieżowe sukcesy.

- Miałem 13 lat, gdy „Świat Młodych”, harcerskie czasopismo, przyznał mi w ogólnopolskim konkursie tytuł „honorowego sprawozdawcy sportowego” - wspominał Gowarzewski.

Miał jeszcze jedną pasję. Była nią architektura. Został studentem właśnie tej dziedziny na Politechnice Krakowskiej. Jego drugie „ja” spowodowało, że uczęszczał także na dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. Gdy był słuchaczem wyższych uczelni rozpoczął współpracę w roli reportera oraz publicysty w periodykach „Sport” oraz „Sportowiec”.

Moment który przeważył

Zafascynowany był praktycznie każdą odmianą rywalizacji sportowej. Jednak większość czasu poświęcił jej najpopularniejszej dyscyplinie piłce nożnej. Wraz z kolegą z jednej z redakcji Grzegorzem Stańskim zauroczyli się mundialem, w którym nasza reprezentacja zdobyła pierwszy medal w historii. W pojedynku o trzecie miejsce pokonaliśmy Brazylię 1:0. Miało to miejsce w 1974 roku w Republice Federalnej Niemiec. Przyjaciele postanowili napisać opracowanie dotyczące X czempionatu globu.

REKLAMA

- Książka okazała się gigantycznym sukcesem. Najpierw wydrukowano 150 tysięcy egzemplarzy, potem dodrukowano 120. Po latach dowiedziałem się, że drukarze bokiem wypuścili jeszcze kolejne 100-120 tysięcy. Takie były czasy, każdy chciał jakoś żyć - zauważył Gowarzewski.

Od tego momentu zajął się wyłącznie sportem. Stał się pomysłodawcą organizowanych do dziś rankingów lekkoatletycznych „Złotych Kolców” oraz kolarskiego „Kryształowego Koła”.

Trudne czasy stanu wojennego

13 grudnia 1981 roku w naszym kraju nastał stan wojenny. Był to czas rozliczenia z tymi, którzy nie pasowali komunistycznej władzy. Na tej fali Gowarzewski stracił pracę. Jednak nie ma tego złego co by na dobre nie wyszło. Mając dużo wolnego czasu pomyślał o stworzeniu kompendium historii polskiego futbolu.

- Archiwum biograficzne powstałe przez kilkanaście lat, gdy pozostawałem bez pracy i w tym czasie, wykorzystując urodę PRL, rozmawiałem ze wszystkimi żyjącymi piłkarzami, trenerami, sędziami i działaczami, którzy zapisali się w dziejach polskiego futbolu. Jeśli ktoś zaliczył minutę gry w polskiej lidze albo przez jeden dzień był we władzach związkowych, ma u mnie swoją biografię. To prawie 20 tys. twórców historii polskiej piłki, a zawartość informacji jest absolutnie nie do odtworzenia. Po prostu przez kilkanaście lat, na własny koszt, robiłem to, co winny zrobić bataliony uniwersyteckich historyków i redakcje fachowych pism - stwierdził Gowarzewski.

REKLAMA

Tylko sobie znanymi kanałami udawało mu się zdobywać akredytacje na mistrzostwach świata i Europy.

- Zorganizowanie sobie tych wyjazdów za komuny samodzielnie, bez zgody KC, to był w tamtych czasach prawdziwy wyczyn - wspominał z dumą w głosie dziennikarz urodzony w Szopienicach.

Na przestrzeni 16 lat wydał jako autor i współpracownik 17 pozycji książkowych. Najważniejsza z nich pojawiła się w 1990 roku. Była nią pierwszą w świecie Encyklopedia Piłkarskich Mistrzostw Świata rekomendowana przez FIFA.

GiA wyjątkowe wydawnictwo

Na bazie swoich niewątpliwych osiągnięć dziennikarskich postanowił założyć własne wydawnictwo. Od początku istnienia szczyciło się ono tym, że nie pozyskało ani złotówki z żadnej organizacji rządowej, politycznej czy społecznej. Na jej działalność łożyli Ci, którzy kupowali jej publikacje jak również komercyjni sponsorzy. Najważniejsza w tym gronie była japońska firma Fuji. Dzięki niej na przestrzeni wielu lat powstało bardzo dużo roczników piłkarskich, historia polskiej piłki nożnej, europejskich pucharów czy polskich klubów futbolowych oraz wiele innych.

REKLAMA

- Wstrząs Andrzej Gowarzewski zafundował mi po latach, kiedy pojawiłem się u niego w wydawnictwie. Kiedy zobaczyłem bibliotekę, szczęka mi opadła. A już całkiem zdumiało mnie jego archiwum oraz perfekcyjna dokładność i systematyczność, z jaką zbierane są informacje. Dla dziennikarza sportowego interesującego się historią było to niezwykle pouczające przeżycie - zauważył Paweł Czado.

Za swoje dokonania Gowarzewski został uhonorowany wieloma nagrodami. Wśród nich znalazły się wyróżnienia Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich. Otrzymał jako pierwszy dziennikarz z Górnego Śląska „Złote Pióro”. Został laureatem wawrzynów literackich Poznania oraz Krakowa a także GKKFiT.

W 2015 roku ówczesny prezydent Bronisław Komorowski wręczył mu Złoty Krzyż Zasługi za działalność na rzecz rozwoju i upowszechniana sportu. Rok później Polski Komitet Olimpijski nagrodził go „Wawrzynem Olimpijskim” za encyklopedie piłkarskie.

A posiadacz tych wszystkich splendorów cały czas kolekcjonował wszelkie niezbędne informacji potrzebne do dalszych publikacji. Do grudnia 2020 roku ukazało się łącznie 98 pozycji wydanych przez GiA.

REKLAMA

16 listopada 2020 roku

- Z wielkim smutkiem informujemy, że 16 listopada 2020, w wieku 75 lat, odszedł Twórca wydawnictwa GiA, Andrzej Gowarzewski - wielki kibic futbolowy, ale też lekkoatletyczny (inicjator rankingu "Złote Kolce") i kolarski (pomysłodawca klasyfikacji "Kryształowe koło") - tej treści informację przekazało kierownictwo wydawnictwa GiA.

Niestety nie pozostawił po sobie następcy. Nie był łatwy w kontakcie co pewnie spowoduje, że jego gigantycznej pracy nikt nie będzie kontynuował.

- Mówimy o nim jako o trudnym człowieku, to jasne, nie będę się z tym kłócił. Jednak to by było nie w porządku, żeby był tak zapamiętany. To był bardzo fajny facet, z dobrym poczuciem humoru. Zawsze pomocny - zauważył jego przyjaciel Kazimierz Marcinek.

Źródła: sport.tvp.pl, tygodnikprzeglad.pl, polsatsport.pl, sport.pl, polskieradio24.pl,

REKLAMA

AK