Via Carpatia. Strategiczna magistrala transportowa Północ-Południe

Rok 2022 był dla budowy trasy Via Carpatia niezwykle ważny i obfitujący w przełomowe wydarzenia. Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad GDDKiA ogłaszała przetargi i podpisywała umowy na budowę nowych odcinków, a także na modernizację niektórych istniejących. W tym drugim przypadku chodziło o dobudowę drugiego pasa ruchu.

Dziś na niektórych odcinkach trasy S19, która w Polsce wchodzi w skład Via Carpatii, oddana jest do użytku jedna jezdnia, samochody poruszają się w systemie 2+1 – to oznacza, że na pewnych fragmentach mają do dyspozycji dwa pasy ruchu, dzięki czemu szybsze pojazdy mogą wyprzedzić te wolniejsze. Dobudowa drugiej jezdni spowoduje eliminację tej niedogodności, upłynni ruch i poprawi bezpieczeństwo kierujących. Tym samym Via Carpatia zostanie dostosowana do wymogów trasy ekspresowej.

Jednym z takich odcinków jest fragment Sokołów Małopolski Północ – Jasionka. Dzięki budowie drugiej jezdni trasa ta będzie miała standard dwujezdniowej drogi ekspresowej, posiadającej po dwa pasy ruchu w każdą stronę, z pasem awaryjnym o szerokości 2,5 metra i poboczami. Zakres prac w ramach rozbudowy S19 obejmie także dostosowanie istniejących obiektów inżynierskich, urządzeń BRD i urządzeń ochrony środowiska. Przebudowane zostaną kolidujące drogi poprzeczne, cieki wodne oraz infrastruktura techniczna.

Najtrudniejsze do budowy odcinki trasy

Drogowcy przygotowują się także do budowy najtrudniejszych odcinków tej drogi w Polsce. Na Podkarpaciu powstaną najbardziej malownicze, ale też najtrudniejsze fragmenty S19. Zanim kierowcy będą napawać się widokami i przejazdem przez tunele, drogowcy i geolodzy przygotowują projekty tras. Tam, gdzie Via Carpatia będzie przebiegać przez górzyste tereny, niezbędne było przeprowadzenie prac geologicznych. Badane były osuwiska i podłoże, na którym powstanie droga.

Konieczność budowy wielu tak zwanych obiektów inżynierskich generuje wysokie koszty. Jednym z najdroższych odcinków Via Carpatii będzie fragment Domaradz – Krosno. Inwestycję zrealizuje Mostostal Warszawa. Wartość kontraktu przekroczy miliard złotych. Koszty podwyższy konieczność wybudowania kilku estakad, mostów i wiaduktów. Budowa będzie trwała ponad trzy lata.

W ciągu trasy głównej powstanie siedem estakad, osiem mostów, osiem wiaduktów drogowych, trzy przejścia dla zwierząt - dwa dla zwierząt średnich i jedno dla zwierząt dużych, trzy przepusty, a także szereg obiektów w ciągu dodatkowych jezdni. Rozpiętość trzech estakad w ciągu drogi ekspresowej będzie przekraczać 400 metrów, najdłuższa będzie mierzyć około 700 metrów i przebiegać na filarach o wysokości dochodzącej do 30 metrów. 

Odcinek drogi ekspresowej S19  Domaradz – Krosno przebiega przez teren o skomplikowanej budowie geologicznej, jakim są Karpaty Zewnętrzne. W związku z tym na etapie opracowania koncepcji programowej wykonano w szerokim zakresie rozpoznanie budowy geologicznej podłoża. Inwestycja będzie przebiegać w terenie wyżynnym falistym z licznymi wzniesieniami o stokach spadzistych, poprzecinanymi kotlinami i dolinami rzecznymi. Przewyższenie terenu w obrębie całego odcinka wynosi aż 150 metrów.

REKLAMA

Trudny geologicznie teren

Łącznie na tym odcinku S19 wydzielono aż osiem obszarów osuwiskowych oraz predysponowanych osuwiskowo. Niektóre formy są złożone, co oznacza, że w jednym osuwisku drogowcy mają do czynienia ze strefami o różnym stopniu aktywności. W wyniku zaburzenia równowagi, na przykład poprzez prowadzenie prac budowlanych na dużą skalę, może nastąpić uaktywnienie się tych osuwisk. Prowadzenie prac geologicznych było więc bardzo dużym wyzwaniem i takim samym wyzwaniem dla wykonawcy będzie prowadzenie tu robót budowlanych.

Jednym z elementów trasy Via Caraptia będzie także tunel.  Zostanie on wydrążony na odcinku Rzeszów – Babica. Transport tarczy TBM na Podkarpacie mogła obserwować cała Polska. Pod koniec listopada dotarła ona do swojego miejsca przeznaczenia.

Rozłożona na części maszyna przewożona była na Podkarpacie drogą lądową na ciężarówkach, a jej największe elementy przypłynęły do Polski statkiem z hiszpańskiego portu. Ze Szczecina do Opola przetransportowane zostały barkami i pontonami Odrą. Największy fragment maszyny dotarł już na plac budowy w Babicy.

Odcinek S19 od węzła Rzeszów Południe do Babicy to jedna z ciekawszych, ale i trudniejszych technologicznie budów infrastrukturalnych w Polsce. Pagórkowate ukształtowanie terenu wymusza wykonanie wysokich estakad i tunelu zlokalizowanego do 100 metrów pod powierzchnią terenu.

Nowy tunel na trasie Via Carpatia

Tunel drogowy, którego drążenie rozpocznie się w przyszłym roku, będzie wykonany metodą mechanicznego drążenia przy pomocy maszyny TBM, która ma 112 metrów długości, masę 4000 ton, tarczę wiercącą o średnicy ponad 15 metrów. Jest to o 1,7 metra więcej niż średnica Wyspiarki – tarczy, która wydrążyła tunel w Świnoujściu. Z uwagi na gabaryty TBM będzie składana na placu budowy przy pomocy żurawi gąsienicowych o udźwigu 650 i 300 ton.

Cały transport elementów maszyny TBM składa się z czternastu zestawów transportowych podzielonych na trzy konwoje. Do przewozu największych wykorzystane zostały zestawy o parametrach: szerokość 9 metrów, długość 74 metry i waga około 260 ton, łącznie z ładunkiem – 500 ton.  

Kolumny, które już dowiozły elementy tarczy, poruszały się z maksymalną prędkością 10 kilometrów na godzinę. Z uwagi na gabaryty i planowaną prędkość, jeden przejazd trwał około 20-25 dni. Ostatni z transportów dotrze na plac budowy w końcu stycznia 2023 roku.

REKLAMA

Nie tylko wielkość ładunku i optymalizacja trasy przejazdu są tutaj wyzwaniem. Transport tak niecodziennego ładunku wymaga krótkich zmian w organizacji w ruchu na trasie przejazdu. W takich sytuacjach priorytetem jest bezpieczeństwo użytkowników dróg. Przewóz ładunków, mimo że był prowadzony w godzinach nocnych pomiędzy 22 a 6, odbywał się bez wyłączania ruchu na drogach publicznych. Konwoje posiadają specjalistyczne zabezpieczenie – między innymi pilotów kierujących ruchem, znaki zmiennej treści, mobilne poduszki zderzeniowe za kolumną oraz obstawę policji.

Via Carpatia częścią unijnej sieci TEN-T

9 grudnia Ministerstwo Infrastruktury poinformowało, że odcinek  Via Carpatii Lublin – Białystok – Ełk zostanie wpisany do transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T.

Oznacza to, że cała trasa będzie stanowiła odcinek szlaku prowadzącego z Helsinek aż na Cypr. Jest to efekt uzgodnienia przez radę UE do spraw transportu projektu rozporządzenia o unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej. Ta decyzja jest potwierdzeniem, że korytarze komunikacyjne Północ – Południe wzdłuż wschodniej granicy Unii Europejskiej stają się priorytetowymi inwestycjami z punktu widzenia interesów Unii Europejskiej.

W Polsce trasa ta będzie miała ponad 700 kilometrów długości i przebiegać będzie przez województwa podlaskie, mazowieckie, lubelskie i podkarpackie. W województwie podkarpackim będzie miała docelowo długość około 170 kilometrów.

PR24/IAR/Aleksander Pszoniak/SW

kor

 

 

 
    

 

REKLAMA