Kazimierz Smoleń. Całe życie w cieniu Zagłady
Wielu nie chciało wracać do miejsca, w którym przeżyli jedno z największych bestialstw w historii ludzkości. On, były więzień, poświęcił życie dziełu zachowania pamięci o tragedii Auschwitz.
2024-01-27, 05:39
12 lat temu, 27 stycznia 2012 roku zmarł Kazimierz Smoleń, były więzień Auschwitz, współtwórca i 1955-90 dyrektor Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu.
Zobacz serwis edukacyjny portalu PolskieRadio24.pl z okazji 75. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Auschwitz.
Więzień niemieckich obozów
Kazimierz Smoleń został aresztowany 15 kwietnia 1940, deportowano go do obozu w jednym z pierwszych transportów 6 lipca 1940. Został uwięziony za udział w konspiracji w Chorzowie. Otrzymał numer 1327.
REKLAMA
- Ci pierwsi mieli większe możliwości zdobycia lepszej pracy, pod dachem – wspominał Kazimierz Smoleń w audycji "Auschwitz - między zbrodnią a świętością" Piotra Sawickiego. - Początkowo pracowałem jako murarz, ani na murarstwie, ani na elektryce się nie znałem.
Posłuchaj
Posłuchaj
W obozie spędził 5 lat, widział jak przeradza się on w miejsce kaźni setek tysięcy ludzi. We wspomnieniach późniejszego dyrektora Państwowego Muzeum, obóz przypominał miasto.
- Myśmy się tylko dziwili, jak wielki ten obóz będzie budowany, początkowo nie było baraków drewnianych, tylko murowane - wspominał. - Jak wieczorem wracaliśmy z Birkenau, to jak już był wybudowany sektor B1,B2 i początek B3, to to wyglądało jak jakaś spacerowa droga, światła świeciły się na ogrodzeniu.
Później pracował jako sprzątacz w izbie pisarskiej. Następnie jako pisarz w wydziale politycznym, wykorzystał tę pracę do pisania i przekazywania informacji dla konspiracji obozowej.
REKLAMA
- Te grypsy znaleziono, dobrze, że przed ewakuacją obozu. Gdyby dalej prowadzono śledztwo, to byłoby bardzo nieprzyjemnie - mówił w audycji "Plan sytuacyjny obozu Auschwitz-Birkenau" Ireny Swadzby.
Posłuchaj
Posłuchaj
Posłuchaj
Świadek zbrodni
Brał udział w Marszu Śmierci. Był więźniem Mauthausen, który opuścił 6 maja 1945 roku.
Po zakończeniu wojny ukończył prawo na KUL i pracował w Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich. Występował też jako świadek i rzeczoznawcach w wielu procesach niemieckich zbrodniarzy m.in. w Norymberdze i we Frankfurcie.
Powiązany Artykuł
German Death Camps - zobacz serwis edukacyjno-społeczny
Był współtwórcą i w latach 1955-1990 dyrektorem Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu. Był także długoletnim sekretarzem generalnym i wiceprzewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Oświęcimskiego.
REKLAMA
Jego dzieje splatały się z historią Zagłady do samego końca. Zmarł w Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu 27 stycznia 2012.
Posłuchaj wspomnień byłego więźnia i wieloletniego dyrektora Państwowego Muzeum Auschwitz-Birkenau Kazimierza Smolenia.
bm
REKLAMA