Pomnik Adama Mickiewicza w Wilnie

Monument w formie posągu, jakże odmienny od wcześniejszych polskich projektów pomnika, stanął "w zakątku gotyckim Wilna (przy ulicy Maironisa), tuż obok kościołów św. Anny i św. Franciszka oraz wartko płynącej rzeki Wilejki (obecnie Wilenki). Rzeźbę zaprojektował litewski artysta Gediminas Jokubonis (lit. Gediminas Jokūbonis)" - jak podaje portal poznajwilno.pl.

Dość powiedzieć, że pierwsze szeroko zakrojone plany wystawienia monumentu sięgają już 1925 roku. Jednak ogromne zainteresowanie artystów i opinii publicznej, a także bardzo duża liczba spływających na konkurs projektów, nie wpłynęły na jury i władze mobilizująco. Zwycięski monument był co najmniej dziwny i dalece kontrowersyjny. Ogłoszono więc drugi konkurs, ale prace nad zwycięskim projektem przedłużały się aż zaczęła się II wojna światowa, a później trzeba było liczyć na władze radzieckie i miejscowe, by godnie upamiętnić wielkiego poetę, do którego przyznają się oba narody.

Portal govilnius.lt dodaje jeszcze jeden bardzo ważny szczegół w historii wznoszenia Mickiewiczowi pomników w Wilnie: "Pierwszy pomnik w hołdzie wielkiemu poecie został wzniesiony potajemnie w 1899 roku w kościele św. Janów. Lokalizacja ta została wybrana ze względu na ówczesny carski zakaz budowy pomników w mieście. W historii Wilna odnotowano kilka prób wzniesienia monumentów wieszcza, jednak wszystkie zakończyły się niepowodzeniem".

Nie dodaje jednak, że we wrześniu 2022 roku stanął jeszcze jeden monument poświęcony Adamowi Mickiewiczowi - jak podaje portal dzieje.pl - "Przed budynkiem ambasady Polski w Wilnie na skwerze Sirvydasa w piątek odsłonięto sześciometrowy pomnik Adama Mickiewicza. Jest to rekonstrukcja monumentu poety w skali 1:2, stworzona według projektu rzeźbiarza prof. Zbigniewa Pronaszki z 1922 r. Uroczystość odbyła się w ramach obchodów Roku Romantyzmu Polskiego". Musimy też dodać, że wtedy Polskie Radio zamieściło obszerny tekst z tej uroczystości.

Czytaj:

W Wilnie odsłonięto kopię przedwojennej makiety pomnika Adama Mickiewicza

Posłuchaj

Alina Kowalczykowa, Zbigniew Siatkowski i Zbigniew Sudolski o Wilnie filomatów w audycji z cyklu "Mickiewicz jakiego mniej znamy" (PR, 31.05.1998) 22:19

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Tak oto nasz wspaniały wieszcz ma dwa pomniki w Wilnie i każdy ogniskuje wokół siebie silne ruchy narodowe i manifestacje dla odzyskania wolności. Portal poznajwilno.pl dodaje fakt: "Tu, pod pomnikiem wieszcza, 23 sierpnia 1987 roku odbył się pierwszy wiec o niepodległość Litwy. O tym wydarzeniu przypomina płyta pamiątkowa tuż obok rzeźby". Trzeba dodać, że opisywany pomnik litewski jest w formie postumentu z postacią Adama Mickiewicza wspartą łokciami na złamanej kolumnie i dłońmi ni to w geście zbierającym się do modlitwy, ni to w geście pocierania o siebie w zamyśleniu, a twarz zdaje się spoglądać przymkniętymi oczami gdzieś w głąb istoty rzeczy - jakby w natchnieniu. Trzeba przyznać, że ten 4,5 metrowy monument działa niezwykle silnie na wyobraźnię. Całość powstała z granitu i wokół postumentu położono 6 z planowanych 12 płyt (też granitowych) z niedokończonego przedwojennego pomnika autorstwa Henryka Kuny, na których znajdują się znaczące sceny rodzajowe z "Dziadów".

PP