W centrum Wrocławia odkryto ślady po XIV-wiecznej synagodze. "Mogła być największa w tej części Europy"
Pozostałości po żydowskim domu modlitw – który według badaczy mógł być jednym z największych tego typu miejsc w tej części Europy – odnaleziono podczas prac archeologicznych w budynku Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego przy ul. Szewskiej.
2023-08-10, 05:45
Rzeczniczka Uniwersytetu Wrocławskiego Katarzyna Górowicz-Maćkiewicz przypomniała, że w 2021 roku rozpoczął się remont gmachu przy ul. Szewskiej 49, gdzie mieści się Instytutu Historyczny Uniwersytetu Wrocławskiego. Wcześniej, od XV do XVII w., był tam pałac Piastów legnicko-brzeskich.
"To było spore zaskoczenie"
Podczas prac archeologicznych odsłonięto połacie XIV-wiecznych ścian, które, jak wskazują badacze, przypominają układem średniowieczne synagogi europejskie.
– I właśnie fakt, że zamiast spodziewanych kamienic mieszczańskich mamy synagogę, rozmiary tej synagogi – to było sporym zaskoczeniem – powiedziała PAP architekt prof. Małgorzata Chorowska z Politechniki Wrocławskiej.
Wcześniejsze badania historyczno-architektoniczne prowadzone pod kierunkiem prof. Chorowskiej dowodzą, że odkryto pozostałości XIV-wiecznej synagogi wkomponowanej w mury późniejszego pałacu miejskiego.
REKLAMA
Synagoga pierwszej wrocławskiej gminy żydowskiej?
Odkrycie to jest o tyle zaskakujące, że do tej pory, pomimo dobrego opracowania średniowiecznej architektury Wrocławia, nie udało się określić usytuowania ani odnaleźć żadnych materialnych pozostałości najstarszych wrocławskich synagog.
- W kontekście wiedzy na temat średniowiecznych synagog z terenu Europy Środkowo-Wschodniej nasunęły się więc przypuszczenia, że mamy do czynienia z pozostałościami synagogi pierwszej gminy żydowskiej we Wrocławiu – piszą w swoim artykule pt. "Zaginiona średniowieczna synagoga we Wrocławiu na tle synagog z terenu Europy Środkowej. Architektura i historia" w "Wiadomościach Konserwatorskich" wrocławscy naukowcy: prof. Małgorzata Chorowska, prof. Mateusz Goliński z Uniwersytetu Wrocławskiego oraz architekt Mariusz Caban.
Czym były odnalezione mury?
Badania archeologiczne w podziemiach budynku Instytutu Historycznego zostały sfinansowane przez Fundację Bente Kahan w ramach szerszego projektu "Historia odzyskana", współfinansowanego z kolei przez gminę Wrocław. Archeolodzy szukali przede wszystkim mykwy, czyli zbiornika wodnego, w którym dokonywano rytualnego obmycia.
Wśród archeologicznych znalezisk przy ul. Szewskiej znajduje się m.in. dobrze zachowany mur zbudowany na planie litery L., który powstał prawdopodobnie w XIV w. i został rozebrany w XVI w.
REKLAMA
– Trudno jednoznacznie ocenić, czy są to pozostałości poszukiwanej mykwy. Ze względu na stopień zniszczenia reliktów i brak górnych partii nie udało się jednak na razie zinterpretować funkcji odkrytych murów – powiedział kierownik prac archeologicznych dr Paweł Duma z Uniwersytetu Wrocławskiego.
Archeolodzy znaleźli też m.in. miejsce, w którym mogła znajdować męska sala modlitw średniowiecznej synagogi.
***
- Ile lat ma Płońsk? Archeolodzy twierdzą, że więcej niż dotąd sądzono
- Upiorny pochówek dziecka odkryty na XVII-wiecznym cmentarzysku wyklętych
***
– Gotycki budynek przy Szewskiej 49 jest cennym i bardzo ciekawym zabytkiem, a jeśli domniemanie o synagodze jest słuszne, to potencjalnie mamy do czynienia z najlepiej zachowanymi reliktami jednego z najstarszych, jeśli nie najstarszego, tego rodzaju murowanego obiektu na ziemiach polskich – podkreślił prof. Mateusz Goliński z Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego.
PAP/jp
REKLAMA