Ekspert ostrzega: jeśli numer PESEL jest zastrzeżony, klient nie powinien dostać kredytu

- Konsekwencją udzielenia przez bank kredytu osobie, które zastrzegła swój PESEL, będzie brak możliwości dochodzenia takiego roszczenia w przyszłości. Poza tym bank nie będzie mógł sprzedać takiej wierzytelności. Takie są zapisy w ustawie wprowadzającej możliwość zastrzeżenia PESEL - powiedziała wiceprezes Związku Banków Polskich Agnieszka Wachnicka.

Skutki zastrzeżenia numeru PESEL

Przepisy umożliwiające zastrzeżenie PESEL zawarte są w ustawie o zmianie niektórych ustaw w związku z ograniczaniem niektórych skutków kradzieży tożsamości. Ustawa weszła już w życie i już obecnie można dokonać zastrzeżenia swojego numeru ewidencji ludności, ale skutki to zastrzeżenie będzie miało dopiero od połowy 2024 r. Skutkiem zastrzeżenia PESEL ma być uniemożliwienie zaciągania np. kredytów z wykorzystaniem wykradzionych danych osobowych.

• Rewolucja w numerach Pesel. Weszły w życie ważne zmiany

- Efektem takich przepisów będzie obligatoryjna weryfikacja przez banki tego, czy klient ma zastrzeżony PESEL. Jeśli okaże się, że numer jest zastrzeżony, klient nie powinien dostać kredytu - powiedziała Agnieszka Wachnicka.

Dodała, że zastrzeżenie PESEL będzie miało także konsekwencje przy wypłacie większych kwot w bankach.

Kiedy bank odmówi zawarcia umowy?

- Jeśli klient będzie miał zastrzeżony PESEL, to nie będzie mógł w ciągu jednego dnia wypłacić w oddziale banku kwoty większej niż trzykrotność minimalnego wynagrodzenia (tj. ok 12,7 tys. w 2024 roku). To ograniczenie zostało wprowadzone, aby chronić osoby, które padają ofiarą przestępstw - chodzi np. o tzw. metodę na wnuczka - i które wskutek działań oszustów zgłaszają się do banków, aby wypłacić pieniądze - stwierdziła wiceprezes ZBP.

Zaznaczyła, że regulacje związane z zastrzeżeniem PESEL odnoszą się także do zawarcia umowy rachunku oszczędnościowego i rozliczeniowego, świadczenia usług płatniczych, zawarcia umowy pożyczki i leasingu. W każdym z tych przypadków bank powinien odmówić zawarcia umowy, jeśli po sprawdzeniu okaże się, że klient będzie miał zastrzeżony PESEL.

Co robić jeśli będziemy chcieli wypłacić większą kwotę pieniędzy?

- Zawarcie umowy będzie, co do zasady, możliwe bezpośrednio po odwołaniu zastrzeżenia PESEL. Nieco inaczej będzie wyglądać sytuacja w przypadku chęci wypłaty w oddziale banku kwoty przekraczającej trzykrotność minimalnego wynagrodzenia. Jeśli do banku zgłosi się klient, który ma zastrzeżony PESEL, bank odmówi wypłaty środków. Nawet jeśli klient od razu zdejmie zastrzeżenie PESEL, to i tak będzie ono skuteczne dopiero po 12 godzinach - po takim czasie klient będzie mógł wypłacić wnioskowaną kwotę. Jeśli zatem planujemy wypłatę większej kwoty w oddziale banku, należy pamiętać o tym, aby przed wizytą w banku zdjąć zastrzeżenie PESEL - powiedziała Wachnicka.

Zobacz również"

• NASK ostrzega przed wyciekiem danych i zaleca zastrzeżenie numeru PESEL

- Cała operacja - zastrzeżenia i odwołania zastrzeżenia PESEL – będzie docelowo możliwa do przeprowadzenia w aplikacji mObywatel. To oznacza, że klient będzie mógł przed wizytą w banku odwołać zastrzeżenie numeru, zawrzeć umowę, a po wyjściu z placówki zastrzec numer na nowo - dodała.

Kiedy konieczna jeszcze weryfikacja zastrzeżenia?

Wiceprezes dodała, że przepisy dotyczące zastrzegania PESEL będą miały wpływ wyłącznie do nowo zawieranych umów. Wyjątkiem będą takie zmiany w obowiązujących umowach, które prowadzą do zwiększenia zadłużenia (np. aneks do umowy podwyższający kwotę kredytu). Wówczas również będzie wymagana weryfikacja zastrzeżenia. Tym samym ewentualne dochodzenie roszczeń czy sprzedaż wierzytelności bankowych w przypadku umów zawartych przed końcem czerwca 2024 r. będzie się odbywać na dotychczasowych zasadach. 

PAP/IAR/PR24/akg