"Przywołujemy słowami rzecz do bytu". O świątecznej tradycji składania życzeń
Dni świąteczne i okołoświąteczne to okazja do odwiedzenia najbliższych, znajomych, a także do składania sobie życzeń w różnych formach i różnej treści, nieraz wyszukanej, innym razem zaś prostej. W specjalnej audycji Polskiego Radia będzie więc o tradycjach związanych z życzeniami, znaczeniu tego rodzaju zaklęć i o historii słów jako narzędzi kształtowania rzeczywistości.
2023-12-24, 11:17
- Składanie sobie życzeń piękna polska tradycja - wskazała w rozmowie z Polskim Radiem 24 etnograf Barbara Ogrodowska. - W polskiej tradycji składanie sobie życzeń świątecznych i noworocznych rozwinęło się w XVIII, a rozkwitło w XIX wieku, choć tradycja wypowiadania formuł mających sprowadzać na człowieka pozytywne stany, jest stara jak ludzkość. To ta odwieczna formuła, która wypowiedziana w dobrej intencji, w odpowiednim czasie - a Boże Narodzenie i Nowy Rok to momenty przełomowe - ma sprawiać, że los będzie dla człowieka łaskawy. Życzenia były formą zaklinania rzeczywistości, mająca sprawić, że będzie ona człowiekowi podporządkowana i dla człowieka korzystna - dodała.
W opinii językoznawcy prof. Jerzego Bralczyka, ludzkość od dawna używała słów, by wpłynąć na otoczenie raczej, niż je opisywać. Badacz stwierdził też, że "związek słowa z rzeczą wielu wydaje się zupełnie naturalny", dlatego "sprawcza moc słowa może się wydawać naturalne". Składając życzenia zatem, "przywołujemy słowami rzecz do bytu". - Słowa mają wielką moc kulturotwórczą i społeczną, ale także służą do pozostawienia trwałych śladów, a więc służą kulturze i komunikacji - dodał prof. Jerzy Bralczyk.
Więcej w nagraniu.
Posłuchaj
Czytaj także:
- Życzenia bożonarodzeniowe Pary Prezydenckiej. "Niech w tym wyjątkowym czasie każdy doświadczy bliskości"
- Szopka, stajenka a może betlejka? - Jak zmieniały się na przestrzeni stuleci?
- Przewodniczący Episkopatu abp Gądecki: Bóg przyszedł na świat, aby pojednać stworzenie ze Stwórcą
***
Audycja: "Temat dnia/ Gość PR24"
Prowadzący: Agnieszka Kozłowska-Łysko
REKLAMA
Data emisji: 24.12.2023
Godzina emisji: 9.06
Polskie Radio 24/ mbl
REKLAMA