Wszyscy wiedzą o Konstytucji 3 Maja, ale nie każdy wie, skąd się wzięła. Dr Kordel o kryzysie Rzeczpospolitej

3 maja 1791 roku w Warszawie, w dramatycznych okolicznościach, Sejm przegłosowuje Ustawę Rządową, która później zostanie zapamiętana jako Konstytucja 3 Maja. Była to desperacka próba zreformowania upadającej Rzeczypospolitej. Co doprowadziło do tych wydarzeń?

2024-05-04, 08:08

Wszyscy wiedzą o Konstytucji 3 Maja, ale nie każdy wie, skąd się wzięła. Dr Kordel o kryzysie Rzeczpospolitej
Obraz Jana Matejki "Konstytucja 3 maja 1791 roku". Foto: Polona.pl

Polska historia, zwłaszcza historia polityczna XVII i XVIII wieku, jest bardzo bogata, obfituje w wydarzenia wiele znaczące dla całej Europy, niestety dla samej Polski - bardzo trudna. Tymczasem bardzo wielu Polaków ma ogromne luki w znajomości tej historii.

Kryzys Rzeczypospolitej. Skąd się wziął?

Wiadomo o królu Janie III Sobieskim, który wsławił się Odsieczą Wiedeńską. Wiadomo o dwóch Augustach z dynastii Wettynów - Auguście II Mocnym i Auguście III Sasie. Ale zaraz potem mówi się o rozbiorach i trudno powiedzieć, co tak właściwie przyczyniło się do kryzysu Rzeczypospolitej - dużego państwa europejskiego, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu uchodziło za militarną potęgę.

Ten proces wyjaśnił w Polskim Radiu 24 historyk dr Jacek Kordel z Uniwersytetu Warszawskiego, który przedstawił wszystkie najważniejsze wydarzenia przełomu wieków i samego wieku XVIII. Opisał proces, w którym Polska stała się rosyjskim protektoratem, a także to, jak mocarstwa ościenne robiły wszystko po to, by powstrzymać reformy polityczne w kraju.

Nieudana próba reformy

Prace nad Konstytucją 3 Maja były prowadzone kiedy już doszło do jednego rozbioru, kiedy w Rzeczypospolitej stacjonowały rosyjskie wojska. Przegłosowanie Ustawy Rządowej było rozpaczliwą próbą ratowania kraju i reformy ustrojowej, która miałaby pchnąć Rzeczpospolitą na nowe tory. To się jednak nie udało, bo na niczym tak nie zależało Prusom, Austrii, a przede wszystkim Rosji, jak na tym, by Polska pozostawała słaba i niezdolna do samodzielnych i skutecznych działań.

REKLAMA

Czytaj również:

Więcej w nagraniu.

Posłuchaj

Dr Jacek Kordel o Konstytucji 3 Maja i przyczynach jej uchwalenia ("Turbohistoria" / Polskie Radio24) 27:43
+
Dodaj do playlisty

* * *

Audycja: "Turbohistoria"
Prowadzi: Krzysztof Grzybowski
Gość: dr Jacek Kordel (historyk, UW)
Data emisji: 03.05.2024
Godzina emisji: 22.05

Polskie Radio 24/jmo

REKLAMA

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej